Yeni xidmət müəssisələri

Sosial Xidmətlər Agentliyi tərəfin­dən bu il Bakının Sabunçu, Suraxanı və Qaradağ rayonlarında yeni sosial xidmət müəssisələrinin açılması nəzər­də tutulur. 

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyindən XQ-yə verilən məlumat­da deyilir ki, bu müəssisələrdə həssas əhali qruplarından olan, xüsusi qayğı­ya ehtiyac duyan şəxslərə sosial-tibbi, sosial-hüquqi, sosial-psixoloji və digər xidmətlər göstəriləcək. Məqsəd sosial xidmət infrastrukturunun genişləndiril­məsi, həssas qrupların sosial xidmət­lərə əlçatanlığının artırılmasıdır.

Qeyd edilir ki, Sosial Xidmətlər Agentliyi bu kateqoriyadan olan şəxs­lərin ailə mühitində yaşamasının təmin edilməsi məqsədilə müəssisələrdə mü­vafiq sosial-reabilitasiya və reinteqrasi­ya işlərini davam etdirir.

“Birlikdə öyrənək!” 

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi eşitmə və nitq məhdudiyyəti olan şəxslərin hüquqlarının təmin edil­məsi, onların cəmiyyətə inteqrasiyası, işarət dilindən istifadənin tanınması və həvəsləndirilməsi məqsədilə növbəti həftədən etibarən “Surdo-İnfo” və “İnk­lüziv cəmiyyət üçün birlikdə öyrənək!” adlı layihələrə start verir. 

Hər həftənin cümə axşamı nazir­liyin rəsmi sosial şəbəkə hesablarında yayılması nəzərdə tutulan “Surdo-İn­fo” informasiyanı sərbəst, maneəsiz və hamı üçün bərabər şərtlərlə təmin etmək məqsədi daşıyır. Eşitmə və nitq məhdudiyyəti olan şəxslər artıq nazir­liyin fəaliyyət istiqamətləri üzrə məlu­matları surdotərcüməçi vasitəsilə əldə edə biləcəklər.

“İnklüziv cəmiyyət üçün birlikdə öy­rənək!” adlı digər layihə isə hər həftə­nin çərşənbə axşamı sosial şəbəkə izləyiciləri üçün yeni dil – işarət dilinin onlayn tədrisinə başlayacaq. Qeyd edək ki, işarət dili eşitmə və danışma məhdudiyyəti olan insanlarla ünsiyyət qurmaq üçün istifadə olunur. Bu rubri­ka vasitəsilə hər kəs işarət dilini sıfır­dan öyrənmə imkanı qazanacaq.

1,8 milyon əmək müqaviləsi

Məşğulluq imkanlarının artırılması, qeyri-rəsmi məşğulluğun leqallaşdırıl­ması istiqamətində görülən kompleks tədbirlər nəticəsində əmək müqavilələ­rinin sayında artım dinamikası davam edir.

2024-cü ilin yanvar ayında ölkəmiz­də əmək müqavilələrinin sayı 7,2 min müqavilə və ya 0,4 faiz artaraq 1 mil­yon 816 min olub.

Əməkhaqqı islahatları, əmək müqavilələrinin sayında artım əmək­haqqı fondunda da davamlı artımla nə­ticələnir. Bu ilin ilk ayında əməkhaqqı fondunda daha 0,9 faiz artım qeydə alınıb. 

Ümumilikdə, 2018–2023-cü illərdə əmək müqavilələrinin sayında 38 faiz, əməkhaqqı fondunda isə 2,7 dəfə ar­tım baş verib.

Yeni bərpa vasitələri

Əlillərin reabilitasiya vasitələri ilə təminatı sisteminin qabaqcıl dünya təcrübəsi əsasında gücləndirilməsi istiqamətində tədbirlər davam edir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi “Əlilliyi olan şəxslərə dövlət büdcəsi hesabına verilən reabilitasiya vasitələ­rinin növlərinin siyahısı”nda və “Əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiya vasitələri ilə təmin edilməsi Şərtləri və Qaydası”nda dəyişiklik edilməsinə dair təkliflər hazır­layıb.

Nazirlikdən XQ-yə bildiriblər ki, ÜST-nın təsnifatına uyğun qruplaş­dırma aparılır və təkliflərdə siyahıdakı reabilitasiya vasitələri növlərinin sayı­nın 57-dən 81-ə çatdırılması nəzərdə tutulur. Qeyd edilir ki, həmin növlərin adları əlillərə dövlət büdcəsi hesabına verilən reabilitasiya vasitələri növləri­nin siyahısına əlavə ediləcək. Siyahıya əlavə olunması təklif edilən növlərin sı­rasına gəzinti üçün təkərli hərəkət va­sitəsi (rollator), tutacaq (kiçik əşyaları götürmək üçün), yıxılma detektorları, daşına bilən panduslar, sanitar qovşaq və hamam otaqları üçün tutacaqlar, hopdurucu bez və mələfə, ayaq əyriliyi breketləri, fərdi həyəcan siqnalizasiya sistemləri, brayl əlifbası ilə yazılmış saat, brayl sistemi ilə yazı üçün cihaz və digər reabilitasiya vasitələri daxildir.

Xatırladaq ki, 2020-ci ildə nazirliyin təklifləri əsasında həmin siyahıya 23 reabilitasiya növü də daxil edilərək si­yahıdakı reabilitasiya vasitələri növləri­nin sayı 57-yə çatdırılmşdı.

Reabilitasiya avtobusu

Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin 2022-ci ildən icrasına başladığı “RehaBus” (Reabili­tasiya Avtobusu) layihəsi çərçivəsində əlil olan 1250 şəxsə xidmət göstərilib. 

Agentlikdən bildiriblər ki, layihənin məqsədi Bakı və ətraf ərazilərdə yaşa­yan əlillərin ambulator və icma əsaslı reabilitasiya xidmətlərinə əlçatanlığını artırmaq, müvafiq müəssisəyə asan, rahat şəkildə çatmasını təmin etmək­dir.

Belə ki, reabilitasiya avtobusları Bakı və Sumqayıt şəhərlərinin, Abşe­ron rayonunun müxtəlif ərazilərində əvvəlcədən təyin olunmuş gözləmə məntəqələrindən əlilliyi olan uşaqları (onları müşayiət edən yaxınları ilə bir­gə) götürərək Bakı şəhərindəki 2 saylı Uşaq Reabilitasiya Mərkəzinə çatdırır. Reabilitasiya proseduru bitdikdən son­ra isə onlar yenidən geri qaytarırlar. 

Gəncsən–işləməlisən!

Dövlət Məşğulluq Agentliyinin ak­tiv məşğulluq proqramlarının əsas hədəflərindən biri də gənclərin məş­ğulluq imkanlarının artırılmasıdır. Bu istiqamətdə işlərin davamı olaraq agentlik tərəfindən ötən il 41 min 538 gənc münasib işlərlə təmin edilib, 3 minədək gənc üçün özünüməşğulluq proqramı üzrə kiçik bizneslər yaradılıb, 5 min 5 gənc peşə hazırlığı kurslarına cəlb olunub, əsasən gənclərdən ibarət 281 min 539 şəxsə peşəyönümü məs­ləhət xidmətləri göstərilib.

Eyni zamanda, son bir ildə “Səyyar kofe evləri” layihəsi çərçivəsində də 20 nəfər işsiz şəxsə lazımi avadan­lıqlar verilərək onlar üçün səyyar kofe satışı üzrə kiçik bizneslər yaradılıb. Ötən il 10 rayon və şəhərdə keçirilən Peşələr Festivalı isə, əsasən, gənc­lərdən ibarət iştirakçıların peşələr üzrə bacarıqlar və peşə sahələri üzrə inki­şaf etməyin yolları barədə məlumatılı­ğının artırılmasında önəmli rol oynayıb. Son illərdə gənclərlə bağlı icra olunan məşğulluq layihələrinin davamı ola­raq hazırda “İrəliləyiş” layihəsi də icra olunur. Bu layihə gənclərin beynəlxalq normalara uyğun təcrübə proqramları əsasında karyera bacarıqlarını inkişaf etdirməyə yönəlib. Layihə üzrə 1500 gəncin təcrübə proqramlarına cəlb olunması nəzərdə tutulub.

Eləcə də Bakı və bölgələrdə gənc­lər üçün vebinarlar, konfranslar, kar­yera sərgiləri və yarmarkalar təşkil olunur, “Alo karyera” dəstək xidməti fəaliyyət göstərir. Gənclər bu tədbir­lərdə karyera planlaması, düzgün ixti­sas/peşə seçimi, iş axtarışı yolları, CV, istək məktubunun hazırlanması, mü­sahibəyə hazırlıq və s. mövzular üzrə məlumatlandırılır.

Əlillər üçün daha 4 mərkəz

Sosial Xidmətlər Agentliyi tərə­findən 18 yaşınadək əlillər üçün yeni sosial xidmət mərkəzləri yaradılacaq. Yeni mərkəzlərin Bakının Yasamal ra­yonunda və Hacıqabul, Göyçay, Ağ­dam rayonlarında yaradılması nəzərdə tutulub. 

Yaxın vaxtlarda istifadəyə veriləcək həmin 4 yeni ixtisaslaşmış sosial xid­mət mərkəzində 18 yaşınadək əlillərə sosial reabilitasiya xidmətləri göstə­riləcək. Həmçinin onların valideynlə­rinin bilik və bacarıqlarının artırılması məqsədilə fəaliyyət və tədbirlər də hə­yata keçiriləcək. Məqsəd həmin şəxs­lərdə ünsiyyət, özünəxidmət və sadə əmək vərdişlərinin formalaşmasını, on­ların sosial statusunun bərpa edilməsi­ni və cəmiyyətə inteqrasiyasını təmin etməkdir. 

Son illərdə Abşeron rayonunda və paytaxtın Sabunçu, Nərimanov rayon­larında belə mərkəzlər yaradılıb və ötən dövrdə bu mərkəzlərdə 650-dək uşağın reabilitasiyası işləri uğurla başa çatıb.

Zərifə HÜSEYNOVA
XQ