Türkiyədə seçkilər: 14 maya 2 gün qalır

post-img

Hər bir seçki prosesi, idman terminləri ilə ifadə etsək, uzun bir marafona bənzəyir. Hər şeyin əvvəli olduğu kimi, sonu da olur. Türkiyədə də seçkilər artıq özünün finiş mərhələsinə yaxınlaşır. Cəmiyyətdə həyəcan və gərginlik artır. 

Bəli, cəmi iki gündən sonra qardaş ölkənin vətəndaşları öz seçimlərini edə­cəklər. Bu, ölkənin taleyi üçün taleyüklü seçimdir. Budəfəki seçkilərdə də favo­ritlər və autsayderlər var. Lakin səsver­mənin nəticələrini əvvəlcədən proqnoz­laşdırmaq çətindir. Necə deyərlər, hər şey “sandıq” başında həll olunur. 

Hər anın öz hökmü var. Siyasətdə çox şey bir an içində dəyişə bilər. Tür­kiyənin doqquzuncu prezidenti rəhmət­lik Süleyman Dəmirəlin qanadlı ifadəyə çevrilmiş belə bir sözü var: dün dündür, bu gün bugündür! Nə etmək olar, həyat belədir. 

Bu günlərdə prezidentliyə namizəd­lər tez-tez müxtəlif şəhərlərə səfərlər edir, seçicilərlə görüşür, öz seçkiqabağı proqramlarını izah və şərh edirlər. On­lar seçiciləri öz tərəflərinə çəkmək üçün çoxlu vədlər verirlər. Seçki texnoloqları qeyd edirlər ki, bütün seçkilərdə müəy­yən populizm cəhdləri olur və bu, təbi­idir. 

Türkiyə cəmiyyəti siyasi cəhətdən kifayət qədər yetkindir, əhalinin böyük əksəriyyəti prezidentliyə iddiaçıların hansı bilik, bacarıq və səriştəyə malik olduqlarını yaxşı bilir. Ciddi, yetkin seçi­ci üçün ölkənin milli maraqları hər şeyin fövqündədir. Qalan xırda problemlər za­manla öz həllini tapacaq. 

Budəfəki seçkilərin əsas özəlliyi on­dadır ki, seçicilər dövlət başçısı ilə bə­rabər, ölkə parlamentinin üzvlərini də seçməlidirlər. Təbii bu, seçkilərlə bağlı ictimai-siyasi gərginlik daha da artır. Hazırkı iqtidar son 21 ildə keçirilən 15 müxtəlif seçkilərdə qələbə qazanıb. Bu dəfə də bu ənənəni qoruyub saxlamaq mümkün olacaqmı? Bunu yalnız səs­vermədən sonra biləcəyik. 

Türkiyədə builki seçki siyahıları­na səsvermə hüququ olan 62 milyon vətəndaşın adı və soyadı qeydə alınıb. Onların arasında beş milyon gənc se­çici həyatlarında ilk dəfə olaraq səs­vermədə iştirak edəcək. Ölkənin gənc vətəndaşlarının hansı namizədə daha çox üstünlük verməsindən çox şey ası­lıdır. 

Yeri gəlmişkən, prezidentliyə na­mizədlər gənc seçicilərin “oy”larını, yəni səslərini qazanmaq üçün bir sıra cəlbedici təkliflər irəli sürüblər. AKP lideri R.T.Ərdoğanın gənc vətəndaşları parti­yasının ölkənin gələcək inkiafı ilə bağlı irəli sürdüyü “Türkiyə əsri” layihəsinə fəal qatılmağa çağırıb. Ana müxalifətin başçısı Kamal Kılıçdaroğlu isə tez-tez çıxışlarında gənclərə “ədalət və rifah dolu ölkə” vəd edir. 

Yeri gəlmişkən, dünən “Turkish Air­lines” aviakompaniyasının təyyarəsi xarici ölkələrdə təşkil olunan səsvermə­də iştirak edən Türkiyə vətəndaşlarının bülletenlərini Ankaraya gətirib. “Anado­lu” agentliyindən mediaya bilidirilib ki, həmin bülletenlər mayın 14-ü səsvermə bitənə qədər təhlükəsiz yerdə saxlanı­lacaq.

Xəbərdə sonra bildirilir ki, Fransa, Almaniya, İsveçrə və Avstriyadan gəti­rilən 532 mindən çox bülleteni Yüksək Seçim Qurumunun (MSK) əməkdaşla­rı, partiya nümayəndələri və diplomatik kuryerlər müşayiət edib. Dünən gün ər­zində digər ölkələrdən də bülletenlərin gətiriləcəyi gözlənilirdi. MSK-nın mə­lumatına görə, xaricdə qeydiyyatdan keçən 3,4 milyon seçicinin, təxminən, 50 faizi – 1,69 milyon nəfərdən çoxu seçkilərə qatılıb.

Türkiyə böyük və qüdrətli dövlət­dir. Yenilməz türk xalqı tarixin ən çətin sınaqlarından üzüağ çıxıb, hər dəfə Vətən və torpaq qarşısında borcunu ləyaqətlə yerinə yetirib. Vətən yolunda şəhid olan əsgərlərin valideynləri öz acı kədərinə dözərək “Vətən sağ olsun!” deyirlər. Çağdaş dünyanın da çox az yerində türklər qədər vətənpərvər və dəyanətli insanlara rast gəlmək olar!

Biz, Azərbaycan vətəndaşları ola­raq, əlbəttə, Türkiyəni çox sevirik. Bu, heç kəs üçün sirr deyil. Türkiyə son il­lər ərzində bütün sahələrdə möhtəşəm uğurlar qazanıb. 2020-ci ilin payızında 44 günlük şanlı savaş günlərində türk qardaşlarımız bizə mənəvi və siyasi dəstək veriblər. 

Biz Türkiyəyə atılan hər bir namərd daşına qarşı öz sinəmizi hər an irəli ver­məyə hazırıq. Çox arzu edirik ki, qardaş ölkə hər zaman güclü və qüdrətli olsun, orada inkişaf və tərəqqinin sürəti daha da artsın. 

Planetimizdə yeni dünya düzəni formalaşır. Düşünürük ki, bu seçkilərin nəticələri Türkiyənin öz layiqli yerini tutmasına böyük təsir göstərə bilər. Son qərarı, əlbəttə, türk vətəndaşları özləri verəcəklər. Bizim isə qəlbimizdən bir nida qopur: bütün hallarda türk dünyası üçün xeyirlisi olsun! 

Rüfət RÜSTƏMOV,BDU-nun türk filologiyası kafedrasının müdiri, professor:

Məlumdur ki, mayın 14-də Tür­kiyə ərazisində prezident və parla­ment seçkiləri keçiriləcək. Dövlət başçısı postu uğrunda dörd namizəd – ölkənin hazırkı Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Məmləkət Partiya­sının sədri Məhərrəm İncə (dünən qəzetimiz çapa hazırlanarkən mə­lum oldu ki, M.İncə namizədliyini geri çəkib – redaktor), “Millət İttifaqı”nın namizədi və Cümhuriyyət Xalq Par­tiyasının sədri Kamal Kılıçdaroğlu və Ata İttifaqının namizədi Sinan Oğan mübarizə aparır. 

Əgər prezident seçkilərinin ilk turunda namizədlərin heç biri 50 faizdən çox səs toplaya bilməsə, mayın 28-də səsvermənin ikinci turu keçiriləcək. Böyük ehtimalla seçkilər birinci turda başa çatacaq. Parla­ment seçkilərində 26 partiya iştirak edəcək.

Hesab edirəm ki, 14 may seçkilə­ri Türkiyənin ictimai-siyasi həyatında böyük iz qoyacaq. Bu mühüm siyasi kampaniya artıq özünün finiş mər­hələsinə yaxınlaşır. Reallıq budur ki, Türkiyə yol ayrıcındadır və bununla bağlı cəmiyyətdə böyük bir gərginlik hökm sürür. 

Türklər tarixdə böyük dövlətlər, imperiyalar qurmuş xalqdır. Onlar üçün torpaq, Vətən anlayışları hər şeydən üstündür. Əminəm ki. Tür­kiyə dövləti və xalqı bu çətin sınaq­dan da üzüağ çıxacaq.

Türkiyədə seçkilər yüksək seçi­ci fəallığı şəraitində keçir. 2018-ci il prezident seçkilərində səsvermə hüququ olan ölkə vətəndaşlarının 85 faizindən çoxu səsvermə prose­sində iştirak edib. İnanıram ki, bu dəfə də türk vətəndaşlarının böyük əksəriyyəti öz vətəndaşlıq borcunu yerinə yetirəcək. 

Hər kəs öz məsuliyyətini yaxşı başa düşür. Bu gün doğru seçim et­mək son dərəcə vacibdir. Seçkilərdə ən layiqli namizəd qələbə çalarsa, bundan bütün xalq qazanacaq. 

Türkiyə son onillər ərzində çox güclənib, təkcə regionda deyil, bü­tün dünyada söz sahibinə çevrilib. Türkiyənin güclü və qüdrətli olma­sını istəməyənlər onun içərisində nifaq salmaq istəyirlər. Türkiyədəki seçkilərə xaricdən müdaxilə etmək cəhdləri müşahidə olunur. Bu, yolve­rilməzdir.

 

Məsaim ABDULLAYEV, “Xalq qəzeti”



Siyasət