Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Tacikistana rəsmi səfəri zamanı ölkənin İsfara şəhəri ilə Şuşa arasında qardaş şəhər münasibətləri haqqında protokol imzalanıb. Bu hadisə Ermənistan cəmiyyətində böyük reaksiyalar doğurub. Haylar məsələ ilə bağlı etiraz bildirmək bir yana, aşkar təxribatçı fikirlər də səsləndiriblər. Biçarələr özlərinin misilsiz həyasızlıqlarını daha yüksək fazaya gətiriblər. 

Qeyd edək ki, əvvəllər Şuşa ilə Özbəkistanın Xivə, Türkiyənin Kayse­ri və Serbiyanın Novi Pazar şəhərləri qardaşlaşmışdı. Maraqlıdır ki, erməni siyasətçiləri buna bir o qədər də önəm verməmişdilər. Bəlkə də diqqətlərində olmuşdu, amma səsləri çıxmamışdı. Nə deyəcəkdilər ki? 

Necə deyərlər, növbə Tacikistana çatanda isə hay-küy salmağa başla­maları heç də təsadüfi deyil. İzah edək nə üçün? Erməni başbilənlər bildirirlər ki, taciklər etnik baxımdan Ermənis­tana və İrana yaxındırlar. Onların fik­rincə, bu yaxınlıq, yəni farsdilli olmaq Tacikistanı da Azərbaycana qarşı mü­naqişəyə “məcbur” etməlidir. Bu qədər primitiv yanaşma, belə bir bəsit düşün­cə və təfəkkürlə o böyüklükdə iddiaya düşmək əbəsdir. 

Erməni başbilənlər onu da deyirlər ki, farsdilli Tacikistanın türkdilli Azər­baycana doğru geosiyasi dönüşü təəc­cüblüdür. Çünki bu tendensiya Tehran və Bakı arasında münasibətlərin kəs­kinləşməsi fonunda baş verir. Əlbəttə, Azərbaycan–İran münasibətlərində gərginlik var. Ancaq Tacikistan bu vek­tordan tamamilə uzaqdadır. Bu ölkənin yaxından-uzaqdan Tehranın orbitinə hər hansı aidiyyatı yoxdur. 

Digər tərəfdən, İran Tacikistanın timsalında Orta Asiya müstəvisində özü üçün hansısa maraqlar forma­laşdıra bilər, ancaq bu, o demək deyil ki, rəsmi Düşənbənin müstəqil xarici siyasətindəki hansısa seqmentin İran üçün açıq qıcıq predmetinə çevrilməsi mümkündür. Həm də ona görə müm­kün deyil ki, ortada Rusiya amili var. Görünür, erməni siyasi istablişmenti bütün məsələlərdə olduğu kimi, burada da Moskvanı nəzərə almaq məntiqin­dən uzaqdır. Əlbəttə, onların yanaşma­larında, eyni zamanda, Tacikistanı bir dövlət kimi “qapazaltı” saymaq meyili də duyulmaqdadır. 

Ermənistan siyasətçilərinin qeyd etdiyimiz mövzuda Düşənbəyə ünvan­lanmış daha bir həyasız qınağı da var. Təxminən belə: Tacikistanın Xarici İş­lər Nazirliyi bilmir ki, Qarabağın hüquqi statusu hələ müəyyən edilməyib? Ar­dınca isə bu məqam qabardılır: belə çıxır ki, Ermənistanla eyni hərbi-siyasi təhlükəsizlik platformasında – Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında təmsilçiliyinə baxmayaraq, Tacikistan öz müttəfiqinə qarşı təcavüzü dəstək­ləyir və təşviq edir. 

Göründüyü kimi, erməni həyasız­lığı sərhəd tanımır. Çünki ölkənin özü KTMT-yə hər cür həqarət yağdırmaq­dadır. Çox uzağa getməyək, Ermənis­tan hakimiyyəti ötən ilin noyabrında İrəvandakı sammitinə Tacikistan pre­zidentinin də qatıldığı KTMT-yə aşkar hörmətsizlik eləmişdi. 2023-cü ildə də ölkə iqtidarının quruma ünvanlanmış saymazyana münasibətləri sıralan­maqdadır. Belə olan halda qəfil müttə­fiqliyin yada düşməsi siyasi riyakarlıq­dan başqa bir şey deyil. 

Bütün bunlar azmış kimi, erməni siyasilər dünyanın müxtəlif bölgələrin­də yaşayan tacikləri şantaj etməyi də unutmurlar. Onlar beynəlxalq miqyas­da, o cümlədən, Rusiyada güclü ermə­ni diaspor təşkilatlarının mövcudluğunu qabardırlar. Bu diasporun həm Tacikis­tan dövlətinə, həm də tacik diasporuna həmişə dəstək olduğunu başa qaxır və Şuşanın Tacikistanın İsfara şəhəri ilə qardaşlaşmasının münasibətlərə mənfi təsir göstərəcəyini önə çəkirlər. 

Təbii ki, istənilən xalqın diasporu təmsil etdiyi ölkənin digər dövlətlə mü­nasibətlərinə təsir göstərmək gücün­dədir. Bu baxımdan erməni diasporu da irəli gedib. Ancaq hazırkı məqamda şantaj elementlərinin gündəmə gəlmə­si erməni diasporunun mövcud olduğu ölkələrdə tacikləri cəzalandırmaq kimi kriminal hərəkət və davranışları döv­riyəyə gətirəcəyinə eyhamdır. Haylar hesab edirlər ki, belə cəza tədbirləri ilə Tacikistan dövlətinə təsir göstərmək mümkündür. Başqa hansı rıçaqları var ki? Bir daha deyək ki, erməni həyasız­lığı, həqiqətən, sərhəd tanımır. 

R.AMİN