Azərbaycan və Rusiya arasında mövcud siyasi əlaqələrin ən yüksək səviyyədə inkişaf etdirilməsi iqtisadi münasibətlərin genişləndirilməsinə də müsbət təsir göstərir. Xüsusilə ölkələ­rimizi bir-birinə yaxınlaşdıran, əmək­daşlığı dərinləşdirən geniş hüquqi bazanın yaradılması və mütəmadi qaydada iqtisadi forum və konfrans­ların keçirilməsi bu məsələdə həlledici rol oynayır. 

Ticarətin asanlaşdırılması və ticarət axınının şaxələndirilməsi, gömrük və sərhəd-keçid infrastrukturunun təkmil­ləşdirilməsi, dövlət sərhədindən yük da­şımalarının həcminin, habelə buraxılış məntəqələrinin keçirmə qabiliyyətinin artırılması tədbirləri nəticəsində Azərbay­can-Rusiya ticarət-iqtisadi əlaqələri bu gün də dayanıqlı inkişaf dinamikasının təmin edilməsini gerçəkləşdirir. 

Bütün bunlar barədə prezidentlər İlham Əliyevin Vladimir Putin ilə avqustun 19-da məhdud və geniş tərkibdə keçirdiyi gö­rüşlərdə, eləcə də dövlət başçılarının mət­buata bəyanatlarla çıxışlarında geniş bəhs edilib. Dövlətimizin başçısı bəyanatında bildirib ki, iki ölkə arasında iqtisadi-tica­ri münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf edir. Keçən il və bu ilin 6 ayında əmtəə dövriyyəsinin artımı əməkdaşlığın böyük potensialından xəbər verir. Ötən il bu sahə­də 4 milyard dollar həddinin keçilməsi isə perspektivdə daha yüksək göstəricilərin əldə olunacağı əminliyi yaradır. 

Prezident İlham Əliyev bəyanatında dövlətlərarası münasibətlər üçün mühüm önəm daşıyan regional nəqliyyat dəhliz­ləri, nəqliyyat yolları, “Şimal-Cənub” layihəsinin həyata keçirilməsi ilə bağlı məsələlərə də toxunaraq deyib: “Azərbay­canın ərazisində Şimal-Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin həm dəmir yolu, həm də avtomobil yolu seqmentləri tam şəkildə reallaşdırılıb və uğurla fəaliyyət göstərir. Hazırda bu dəhlizin ötürücülük qabiliy­yətini yüksəltmək üçün onun dəmir yolu sahəsinin modernləşdirilməsi ilə məşğu­luq. Biz ildə 15 milyon ton və daha çox – 30 milyon tonadək yüklərin daşınması imkanlarından danışırıq və bu, tamamilə realdır. Ümidvaram ki, hazırkı şəraitdə Ru­siya və Azərbaycan, həmçinin bu dəhlizin digər iştirakçıları birgə səylərlə öz fəaliy­yətini davam etdirəcəklər”.

Yeri gəlmişkən, Şimal–Cənub Bey­nəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin təməli 2000-ci il sentyabrın 12-də Rusiya, İran və Hindistan arasında imzalanmış hökumət­lərarası saziş əsasında qoyulub. Dəhlizin yaradılmasında məqsəd Hindistandan Ru­siyaya, eləcə də Şimali və Qərbi Avropaya gedən yüklərin çatdırılma müddətini azalt­maq olub. 

Sözügedən nəqliyyat marşrutunun for­malaşmasında tranzit ölkə kimi mühüm rol oynayan Azərbaycan bu sazişə 2005-ci ildə qoşulub. Avrasiya materikinin şimal və cənub hissələri arasında mühüm nəq­liyyat-logistika rolunu oynayan dəhlizin Azərbaycan ərazisindən keçən hissəsin­də ötən müddətdə böyük infrastruktur layihələri həyata keçirilib. Bu baxımdan Bakı Dəniz Ticarəti Limanı xüsusi əhə­miyyət daşıyır. Son illər limanın yükaşır­ma qabiliyyətinin artırılması ilə bağlı gö­rülən işlər onun beynəlxalq statusunu xeyli gücləndirir. Bundan əlavə, Ələt-Astara av­tomobil yolunun yenidən qurulması, İran Astarası ilə Azərbaycan Astarası arasında yeni dəmir yolu körpüsünün istifadəyə ve­rilməsi ölkəmizin tranzit rolunun xeyli art­masına səbəb olub. 

Bütövlükdə isə, Prezident İlham Əliyevin “Şimal–Cənub Beynəlxalq Nəq­liyyat Dəhlizinin Azərbaycan Respubli­kasının ərazisindən keçən hissəsində işlə­rin sürətləndirilməsi haqqında” 7 dekabr 2015-ci il tarixli sərəncamına uyğun olaraq Astara (Azərbaycan)–Astara (İran) dəmir yolu xəttinin Astaraçay üzərindəki körpü­yə qədər 8,3 kilometr yeni yol tikilib, As­taraçay üzərində dəmir yolu və avtomobil körpüləri inşa olunub, buradan İran İslam Respublikası ərazisində yaradılmış yük terminalına qədər 1,4 kilometr yol çəki­lib. Dəhliz çərçivəsində nəzərdə tutulmuş infrastruktur layihələri tamamlandıqdan sonra İran ərazisindən keçməklə Bakıdan Naxçıvan Muxtar Respublikasına dəmir yolu ilə birbaşa daşımaların təşkili müm­kün olacaq. 

Yaxın gələcəkdə Şimal-Cənub Bey­nəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin illik gəliri 20 milyard dollara çatacaq. Eyni zamanda, dəhlizin tam gücü ilə fəaliyyətə başlama­sı gələcəkdə Azərbaycanın da tranzit gə­lirlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artmasına səbəb olacaq. Ekspertlər hesab edirlər ki, ölkəmiz bu nəqliyyat dəhlizi ilə tranzit yüklərin daşınmasından ildə 2,5-3 milyard dollar qazanacaq.

Azərbaycan–Rusiya siyasi münasibət­lərinin yüksək səviyyədə inkişaf etdiril­məsi iqtisadi münasibətlərin genişləndiril­məsinə öz müsbət təsirini göstərir. Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Pu­tinin ölkəmizə dövlət səfərinin mühüm məqamlarını şərh edən İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) strateji planlaşdırma şöbəsinin müdiri, iqtisad elmləri doktoru Aqil Əsə­dov bildirib ki, iki ölkə arasında ticarət, sənaye, energetika, investisiya qoyuluşu, nəqliyyat, logistika, kənd təsərrüfatı və digər sahələrdə əməkdaşlıq yüksələn xət­lə inkişaf edir və strateji tərəfdaşlığımız indiyədək imzalanmış 300-ə yaxın sənədə əsaslanır. 

A.Əsədovun sözlərinə görə, Rusiya Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşla­rından biridir. İki ölkə arasında ticarətin daha da asanlaşdırılması üçün gömrük və sərhəd-keçid infrastrukturunun təkmilləş­dirilməsi, prosedurların sadələşdirilməsi, yükdaşımaların həcminin artırılması və digər istiqamətlərdə dinamik və dayanıqlı tədbirlər görülür. Bunun nəticəsi olaraq, 2017-ci illə müqayisədə ötən il iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi iki dəfədən çox artaraq rekord həddə – 4,4 milyard ABŞ dollarına çatıb. Cari ilin yanvar–iyul ayla­rında isə bu göstərici 2 milyard 572,8 mil­yon ABŞ dolları təşkil edib.

İİTKM-in şöbə müdiri bildirib ki, iki ölkə arasında əlaqələrin sürətli inkişa­fının qarşıdakı dövrdə də uğurla həyata keçirilməsi və daha da genişləndirilmə­sində 2024-cü ilin yanvarında “Azərbay­can-Rusiya əməkdaşlığının inkişafının əsas istiqamətləri üzrə 2024-2026-cı illər üçün Yol Xəritəsi”nin imzalanması xüsusi önəm daşıyır. Yol Xəritəsi ticarət–iqtisadi və investisiya qoyuluşu, nəqliyyat, sənaye, aqrar və qida təhlükəsizliyi, enerji, turizm, humanitar və sosial, həmçinin innovasiya və informasiya texnologiyaları sahələrində əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi ilə bağlı konkret addımların atılmasını nəzərdə tu­tur.

Rusiya və Azərbaycanın əməkdaşlı­ğı, ikitərəfli iqtisadi münasibətlərin in­kişafı istiqamətində önəmli rol oynayan Şimal-Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəh­lizi ilə daşınmaların artırılması, dəhliz boyunca infrastruktur təminatının təkmil­ləşdirilməsi, sərhəd-keçid prosedurları­nın sadələşdirilməsi və s. kimi məsələlər adıçəkilən Yol Xəritəsində də yer alıb ki, bu da iki ölkə arasında nəqliyyat-tranzit əlaqələrinin uzunmüddətli perspektivə malik olduğunu ifadə edir. Bu layihənin uğurla icrası sayəsində 2022-ci ilədək yük­daşımaların həcmi 8 dəfə, 2023-cü ilin 6 ayı ərzində isə 60 faiz artıb. Ümumilikdə isə 2023-cü ildə dəhliz üzrə 9,3 milyon ton yük daşınıb. Dövlət başçılarının görüşündə də səsləndirildiyi kimi, Azərbaycan ərazi­sində Şimal-Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin həm dəmir yolu, həm də avto­mobil yolu marşrutları üzərində işlər tam yekunlaşıb. Gələcəkdə dəhlizin ötürücü­lük qabiliyyətinin 15 milyon ton və daha çox olması hədəflənir. 

Aqil Əsədov sonda vurğulayıb ki, Rusiya Prezidentinin ölkəmizə səfəri çər­çivəsində AZPROMO ilə Rusiya Birbaşa İnvestisiyalar Fondunun idarəedici şirkə­ti arasında Anlaşma Memorandumunun, eləcə də ekologiya, əmək qanunvericiliyi, qida təhlükəsizliyi, bitkiçilik, səhiyyə, tib­bi təhsil və tibb elmi sahələrində sənədlə­rin imzalanması onu göstərir ki, iki ölkə arasında əməkdaşlıq təkcə iqtisadi sahədə deyil, həm də digər istiqamətlər üzrə də in­kişaf etdirilir.