Mərkəzi Asiya ölkələrinin Qarabağın dirçəldilməsinə töhfəsi

post-img

Azərbaycan 44 günlük Vətən müharibəsində əldə etdiyi parlaq Qələbədən dərhal sonra düşmənin viran qoyduğu yurd yerlərimizin bərpasına başladı. İndi xalqımız müzəffər Ali Baş Komandan, ölkə Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda geniş quruculuq salnaməsinə imza atır. Erməni vandallarının daşı daş üstdə qoymadığı yaşayış məskənlərimiz müasir şəhərsalma normalarına uyğun, “ağıllı” layihələr əsasında tamamilə yenidən qurulur. Artıq dünya tarixi ədalətin bərpasına nail olan Azərbaycanın quruculuq missiyasını da layiqincə yerinə yetirdiyinə şahidlik edir. Həm də təkcə şahidlik etməklə kifayətlənmir, eyni zamanda, quruculuq işlərinə bu və ya digər dərcədə öz töhfəsini verməyə çalışır. Təsadüfi deyil ki, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda iş görmək istəyən beynəlxalq subyektlərin, əcnəbi şirkətlərin sayı getdikcə artır. 

Son zamanlar Qarabağımızın baş tacı, Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşa, eləcə də bərpa-quruculuq işlərinin fəal mərhələsində olan digər şəhərlərimiz bir sıra beynəlxalq tədbirlərə evsahibliyi edir. Bu tədbirlər isə beynəlxalq təşkilatlara, nü­mayəndə heyətlərinə, xüsusən də media mənsublarına erməni vandallarının tarixi torpaqlarımızda törətdikləri vəhşi əməlləri öz gözləri ilə görmək, bu ərazilərdə həya­ta keçirilən geniş tikinti-quruculuq işləri ilə yaxından tanış olmaq imkanı yaradır. Elə iyulun 21-də Şuşada keçirilən “4-cü Sə­naye İnqilabı dövründə Yeni Media” möv­zusunda Qlobal Media Forumunun da bu baxımdan əhəmiyyəti olduqca yüksəkdir. 

Geniş diskussiya və fikir mübadiləsi şəraitində keçən tədbirdə Prezident İlham Əliyev media mənsublarını maraqlandıran sualları ətraflı cavablandırıb. Dövlətimizin başçısı Qırğızıstandan olan Nurcan Qa­sımalıyevanın Mərkəzi Asiya ölkələrinin işğaldan azad olunmuş ərazilərimizin bər­pasında iştirakı, ümumiyyətlə, Azərbayca­nın bu dövlətlərlə, xüsusən də Qırğızıs­tanla münasibətləri barədə sualına cavab olaraq bildirib: “Biz göstərdikləri dəstəyə görə Mərkəzi Asiyadan olan dostlarımıza və qardaşlarımıza təşəkkürümüzü ifadə etmək istəyirik. Siz Füzuli Hava Limanın­dan gələndə binaların inşası layihəsini gördünüz. Orada, həmçinin məktəb var və o, səxavətli şəkildə Özbəkistan tərəfindən inşa edilməkdədir. Həmçinin incəsənət mərkəzi var, Qazaxıstan tərəfindən ianə kimi ayrılıb... Bu, iki dəstək rəmzidir və müharibədən sonra xaricdən aldığımız dəstək bu qədər olmuşdur. Qeyd etmə­liyəm ki, bu, çox mühüm bir jest idi və həmrəylik nümunəsi idi”.

Yeri gəlmişkən, Mərkəzi Asiya ölkələri ilə əlaqələrin, qardaşlıq münasibətlərinin möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindən bi­ridir. Ölkəmiz tarixi müstəqilliyinə qovuş­duqdan sonra bu ölkələrlə münasibətlərini müasir dünya düzəninə uyğun olaraq yeni əsaslarla qurmağa nail olub. Məhz bunun nəticəsidir ki, artıq bir neçə ildir Azərbay­canın Mərkəzi Asiya ölkələri, o cümlədən türk dövlətləri ilə münasibətlərində böyük canlanma müşahidə olunur. 

Azərbaycanın 44 günlük Vətən müha­ribəsində əldə etdiyi tarixi Zəfərdən sonra Mərkəzi Asiya dövlətləri ilə strateji əmək­daşlıq daha da gücləndirilib. Prezident İlham Əliyevin son illər Mərkəzi Asiya, o cümlədən regionun türkdilli ölkələrinə ar­dıcıl səfərləri və həmin dövlətlərin başçıla­rının Azərbaycana səfərləri əlaqələrimizin daha da genişlənməsinə və strateji xarak­ter almasına səbəb olub. Həmin səfərlər zamanı imzalanan müqavilə və sazişlər ölkələrimiz arasında münasibətlərin gələ­cək konturlarını müəyyənləşdirir. 

Şuşa forumunda Azərbaycanla Mərkə­zi Asiya ölkələri arasında dinamik mü­nasibətlərin mövcudluğunu vurğulayan Prezident İlham Əliyev son iki ildə dövlət başçılarının qarşılıqlı səfərlərinin əlaqələ­rimizin inkişafına təkan verdiyini diqqətə çatdırıb, ikitərəfli əsaslarda, xüsusən də sərmayələr və ticarət sahələrində çox fəal iş aparıldığını bildirib. Bütün bunların nə­ticəsidir ki, son illər dövlətlərimiz arasında iqtisadi əlaqələr xeyli inkişaf edib, qarşı­lıqlı ticarət dövriyyəsində kəskin artımlar qeydə alınıb. Təkcə bir faktı qeyd etmək yetərlidir ki, 2022-ci ildə Azərbaycanla türk dövlətləri arasında ticarət dövriyyəsi əvvəlki illə müqayisədə 70 faiz artaraq 5 milyard 23 milyon dollardan 7 milyard 170 milyon dollaradək yüksəlib. Bunun da, təqribən, 1 milyard 328 milyon dolları Mərkəzi Asiya ölklərinin payına düşür. 

Ötən il bütün türk dövlətləri ilə ticarət dövriyyəmizdə artım qeydə alınıb. Belə ki, hesabat ilində Qazaxıstanla ticarət dövriy­yəmiz əvvəlki ilə nisbətən 4,4 dəfə artaraq 135 milyon 799 min dollardan 598 milyon 486 min dollara çatıb. Ötən il Azərbaycanın Türkmənistanla həyata keçirdiyi idxal-ixrac əməliyyatları 105 milyon 23 min dollardan 535 milyon 397 min dollara yüksəlib. Bun­dan əlavə, 2022-ci ildə Özbəkistanla ticarət dövriyyəmizdə 64 faizlik artım qeydə alınıb. Azərbaycanın bu ölkə ilə həyata keçirdiyi idxal-ixrac əməliyyatları 111 milyon 903 min dollardan 183 milyon 307 min dolla­radək artıb. İl ərzində Qırğızıstanla ticarət dövriyyəmizdə də artım qeydə alınıb. Belə ki, iki dövlət arasındakı idxal-ixrac əməliy­yatları ötən il 17 faiz artaraq 9 milyon 18 min dollardan 10 milyon 809 min dollara­dək yüksəlib. 2022-ci ildə Mərkəzi Asiyanın digər dövləti olan Tacikistanla ticarət döv­riyyəmiz 6,5 milyon dollar təşkil edib. Yaxın illərdə isə dost və qardaş ölkələrlə ticarət dövriyyəsinin xeyli artırılması hədəflənir. 

Azərbaycanın Avrasiya məkanının nəqliyyat-logistika habına çevrilməsi, bu sahədə imkanların genişlənməsi, Zəngə­zur dəhlizinin reallaşdırılması istiqamə­tində həyata keçirilən tədbirlər ölkəmizin geosiyasi əhəmiyyətini getdikcə artırır. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, Şərqlə Qərb arasında beynəlxalq yükdaşımaların artdığı hazırkı şəraitdə Çindən və Mərkə­zi Asiya ölkələrindən Avropaya gedən ən qısa və təhlükəsiz tranzit daşımalar məhz ölkəmizin ərazisindən həyata keçirilir. Bu da Azərbaycana beynəlxalq marağı get­dikcə artırır. 

Şuşada keçirilən media konfransında bu məsələyə toxunan dövlətimizin başçısı hazırda Mərkəzi Asiya ölkələri ilə rabitə və nəqliyyat əlaqələrinin qurulması üzərində fəal iş aparıldığını vurğulayıb. Prezident İlham Əliyev bir qədər əvvəl Özbəkistanın və Qazaxıstanın baş nazirlərinin Azərbay­cana səfərləri zamanı Xəzər dənizindən keçməklə nəqliyyat yollarının Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə vasitəsilə Avropaya çıxması ilə bağlı ətraflı müzakirələrin apa­rıldığını bildirib. Bu yolun Mərkəzi Asiya ölkələri üçün ən mühüm nəqliyyat marşrutlarından biri olacağını diqqətə çatdı­ran dövlətimizin başçısı müasir nəqliyyat infrastrukturuna malik Azərbaycanının yükdaşıma potensialının çox yüksək oldu­ğunu vurğulayıb. 

Dövlətimizin başçısı, həmçinin Azər­baycanın Qırğızıstanla münasibətlərinin çox yaxşı və dostluq səviyyəsində oldu­ğunu vurğulayaraq qarşılıqlı səfərlərin, eləcə də Türkdilli Dövlətlər Təşkilatının və MBD ölkələrinin sammitlərində keçirilən görüşlərin əlaqələrin getdikcə dərinləşmə­sinə təkan verdiyini bildirib.

Mirbağır YAQUBZADƏ, “Xalq qəzeti”

İqtisadiyyat