Son illər Azərbaycanda nəqliyyat-logistika sahəsində həyata keçirilən mühüm tədbirlər ölkəmizə beynəlxalq marağı getdikcə artırır. Artıq ölkəmizin ərazisində bütün magistrallar yüksək səviyyədə yenidən qurulub, həmin yolların üzərində logistik mərkəzlər yaradılıb. İndi ölkəmiz Xəzər sahilində ən böyük dəniz limanına malikdir. Hazırda həmin limanın ötürücülük imkanlarının ildə 15 milyon tondan 25 milyon tona çatdırılması məqsədilə layihələr icra olunur. 

Bununla yanaşı, Xəzərdə ən böyük dəniz donanması, eləcə də Cənubi Qafqazda güclü hava nəqliyyatı par­kı da məhz Azərbaycana məxsusdur. Bütün bunların nəticəsidir ki, qlobal nəqliyyat və logistika layihələrinin fəal iştirakçılarından olan Azərbaycan son illər beynəlxalq yükdaşımalara mühüm töhfələr verir. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, 2022-ci ildə ölkəmizin üzərindən aşırılan tranzit yüklərin həc­mi 75 faiz artıb. 

Ölkəmizin əlverişli coğrafi məkanda yerləşməsi, eləcə də tranzit yüklərin daşınması üçün müasir infrastruktura malik olması diqqəti getdikcə daha çox cəlb edir. Elə bu səbəbdəndir ki, mü­hüm nəqliyyat dəhlizlərinin qovşağın­da yerləşən Azərbaycanla bu sahədə əməkdaşlıq etməyə calışan beynəlxalq maliyyə qurumlarının və dünya ölkələ­rinin sayı ilbəil artır. Yaxın vaxtlarda isə ölkəmiz Avropa Yenidənqurma və İnki­şaf Bankı ilə yükdaşımalar sahəsində əməkdaşlıq edəcək. Artıq adıçəkilən bankla Azərbaycan İnvestisiya Hol­dinqi bununla bağlı razılıq əldə ediblər. 

İqtisadiyyat Nazirliyinin məluma­tına görə, mayın 16-da Avropa Yeni­dənqurma və İnkişaf Bankı Rəhbərlər Şurasının Özbəkistanın Səmərqənd şəhərində keçirilən 32-ci illik toplan­tısı çərçivəsində bankla Azərbaycan İnvestisiya Holdinqi arasında niyyət sənədi imzalanıb.

Azərbaycan iqtisadiyyat nazirinin birinci müavini Elnur Əliyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin də iştirak etdiyi toplantı çərçivəsində ölkəmizin investisiya imkanlarının təqdimatına dair sessiya keçirilib. Tədbir zamanı Azərbaycanda yaradılan əlverişli biz­nes və investisiya mühiti, bərpaolu­nan və “yaşıl enerji”, eləcə də nəqliy­yat-tranzit potensialı barədə məlumat verilib. 

Ölkəmizdə xarici investorlar üçün yaradılan əlverişli imkanlar barədə mə­lumat verən E. Əliyev bildirib ki, Azər­baycan Orta Dəhlizin əsas iştirakçısı kimi əməkdaşlığın əhatə dairəsini ge­nişləndirmək məqsədilə yol-nəqliyyat infrastrukturuna böyük sərmayə qoyub. Qeyd olunub ki, hazırda Azərbaycanın Xəzər dənizində böyük donanması var. Ələt Azad İqtisadi Zonası müasir limanlara və böyük nəqliyyat dəhlizlə­rinə əlçatanlığı ilə xarici investisiyaların üzünə açıqdır. Bu baxımdan ölkəmizin Şərqlə Qərb arasında nəqliyyat-tranzit, enerji resursları və humanitar sahələr­də əlaqələrin möhkəmləndirilməsində mühüm rol oynaya biləcəyi diqqətə çatdırılıb. 

Yeri gəlmişkən, son illər ölkəmiz, bir qayda olaraq, nəqliyyat-logistika ilə bağlı keçirilən beynəlxalq səviyyəli mü­hüm tədbirlərdə fəal iştirakı ilə seçilir. Bu baxımdan ötən həftə Almaniyanın Münxen şəhərində keçirilən “Nəqliyyat və Logistika-2023’’ adlı beynəlxalq sər­gi də ölkəmiz üçün əhəmiyyətli olub. Belə ki, “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin sədri Rövşən Rüstəmovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti­nin qatıldığı sərgi zamanı beynəlxalq yükdaşımalar sahəsində fəaliyyət göstərən şirkətlərin rəhbərləri ilə keçi­rilən ikitərəfli görüşlərdə Orta Dəhliz ilə konteyner yüklərinin Çindən Avropaya sürətlə daşınması, tranzit vaxtının op­timallaşdırılması, yük həcmlərinin artı­rılması və yeni yüklərin cəlb olunması məsələləri geniş müzakirə edilib.

Bütövlükdə isə, Azərbaycanın nəqliyyat-logistika ilə bağlı keçirilən tədbirlərdə iştirakı tranzit yükdaşıma sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsinə, yük dövriyyəsinin artırılmasına təkan verir. Bu da ölkə­mizin beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin fəal iştirakçısına çevrilməsinə zəmin yaradır.

Təbriz YADİGAROV,
ETN İqtisadiyyat İnstitutunun xarici iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsi şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, dosent 

Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkəmizdə aparılan uğurlu iqtisadi siyasətin nəticəsi olan əlverişli inves­tisiya mühiti öz bəhrəsini verir. Məhz bunun nəticəsidir ki, son illər ölkəmizə investisiya yatıran şirkətlərin sayı get­dikcə artır, investorların coğrafiyası genişlənir. Təkcə onu qeyd etmək ki­fayətdir ki, 1995-2022-ci illər ərzində Azərbaycan iqtisadiyyatına 323 mil­yard 104 milyon dollar investisiya qo­yulub ki, onun da 50,5 faizi və ya 163 milyard 222 milyon dolları xarici inves­tisiyalar olub. 

Azərbaycanda mövcud investisiya mühiti, sərmayədarlar üçün yaradılan imkanlar, eləcə də bərpaolunan və “ya­şıl enerji”, nəqliyyat-tranzit potensialı dünyanın güc mərkəzlərinin də diqqəti­ni cəlb edib. Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının Rəhbərlər Şurasının 32-ci illik toplantısı çərçivəsində ölkə­mizin investisiya imkanlarına dair keçi­rilən sessiyada Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı ilə Azərbaycan İnves­tisiya Holdinqi arasında yükdaşımalar­la bağlı imzalanmış niyyət protokolu bərpaolunan və “yaşıl enerji”, həmçi­nin nəqliyyat-tranzit potensialından istifadənin səmərəliliyinin artırılması məqsədi daşıyır. Bu əməkdaşılıq möv­cud nəqliyyat dəhlizləri üzrə Azərbay­canın dəniz, avtomobil və dəmir yolu nəqliyyatının iştirakı ilə multimodal da­şımaçılığın səmərəliliyini artıraraq iqti­sadiyyatın şaxələndirilməsinə mühüm töhfə verəcək. 

Qeyd edək ki, 2023-cü ilin birinci rübü üzrə Azərbaycanda bütün növ nəqliyyat vasitələri ilə yükdaşımaların həcmi 52 milyon 474 min 100 ton təşkil edib ki, bu da 2022-ci ilin birinci rübü ilə müqayisədə 6,4 faiz çoxdur. Hesa­bat dövründə daşımaların 8,5 faizi (4 miyon 442 min 400 tonu) tranzit yüklər də daxil olmaqla dəmir yolunun payı­na düşüb ki, bu da əvvəlki ilin müva­fiq dövrünə nisbətən 16,6 faiz artıqdır. Yanvar-mart aylarında Azərbaycanın dəniz nəqliyyatı ilə 1 milyon 824 min 300 ton yük daşınıb. Bu isə ümumi da­şımaların 3,5 faizi deməkdir. Bundan əlavə, cari ilin ilk rübündə hava nəqliy­yatı ilə 37 min 300 ton, avtomobil nəq­liyyatı vasitəsilə 28 milyon 374 min 700 ton yük daşınıb. Bu da ümumi yükda­şımaların 54,1 faizi deməkdir. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə avtomobil nəqliyyatında yükdaşımalar 3 faiz, də­niz nəqliyyatında isə 28 faiz artıb. 

Gələcəkdə Şərqi Zəgəzur dəhli­zinin istifadəyə verilməsindən sonra Azərbaycanın nəqliyyat sektorunda yükdaşımaların həcmi xeyli artacaq. Bu da ölkəmizdə yaradılan nəqliyyat hablarına yönəldiləcək investisiyaların səmərəliliyinin daha yüksəlməsinə sə­bəb olacaq. 

Mirbağır YAQUBZADƏ, “Xalq qəzeti”