Azərbaycan ilə Rusiya arasında ikitərəfli münasibətlərin müqavilə-hüquqi əsasını formalaşdıran əsas sənəd – dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik haqqında müqavilə 1997-ci il iyulun 3-də imzalanıb. Bundan sonra isə ölkəmizin Rusiya Federasiyasının regionları ilə birbaşa işgüzar əlaqələr sürətlənib. Son illərdə Rusiya və Azərbaycan regionları arasında əməkdaşlıq haqqında 40-a yaxın saziş imzalanıb.

Azərbaycan Respublikası ilə Tata­rıstan Respublikası arasında ikitərəfli münasibətlərin qurulmasında və möh­kəmlənməsində Heydər Əliyevin böyük xidməti olub. 1996-cı il noyabrın 20-də Tatarıstanın rəhbəri Mintimer Şaymiyev Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin şəxsi dəvəti ilə Azərbaycana rəsmi səfər edib. Həmin vaxtdan başlayaraq tərəf­lər arasında bir sıra mühüm istiqamətlər üzrə qarşılıqlı əməkdaşlıq səmərəli şə­kildə inkişaf etdirilib. Müntəzəm surət­də yüksək səviyyədə görüşlər keçirilib, ticari-iqtisadi, elmi-texniki və mədəni əməkdaşlıq üzrə Azərbaycan–Tatarıs­tan Hökumətlərarası İşçi Qrupu, Azər­baycan Respublikasında Tatarıstan Respublikasının daimi nümayəndəliyi fəaliyyət göstərib, iqtisadiyyat, mədə­niyyət və təhsil sahələrində münasibət­lər dinamik şəkildə inkişaf edib. 2021-ci ildə qarşılıqlı əmtəə dövriyyəsinin həc­mi 70 milyon dollar, 2022-ci ildə isə 125 milyon dollardan çox olub.

Tatar və Azərbaycan xalqlarını hə­mişə qardaşlıq və dostluq telləri bağ­layıb. Hazırda Tatarıstanda 20 minə yaxın azərbaycanlı, Azərbaycanda isə 25 mindən çox tatar yaşayır. Tatarıs­tanda olduğu kimi, Azərbaycanda da başqa etnosların nümayəndələrinin öz milli ənənələrini, mədəniyyətini və dilini qoruyub saxlamaqla bərabər, respubli­kanın sosial-iqtisadi, siyasi və mədəni həyatına tamdəyərli inteqrasiya edə bil­mələri üçün hər cür şərait yaradılıb.

Azərbaycan ilə Rusiya Federasiya­sının Tatarıstan Respublikası arasında ticarət-iqtisadi, elmi-texniki və mədəni əməkdaşlıq üzrə Birgə Hökumətlərara­sı Komissiyanın həmsədri, iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Tatarıstan səfəri çərçivəsində keçirdiyi görüşlərdə də bütün bunlar barədə ətraflı danışılıb. Tədbirlərdə hər iki respublika arasında iqtisadi-ticarət əlaqələrinin inkişafı, qar­şılıqlı ticarət dövriyyəsinin artırılması, birgə müəssisələrin yaradılması, həm­çinin iqtisadiyyatın sahə sektorlarının inkişafı və Azərbaycan–Rusiya birgə la­yihələrinin həyata keçirilməsi məsələləri müzakirə olunub.

Səfər çərçivəsində iqtisadiyyat naziri Tatarıstanın bir sıra iri müəssisələrinin rəhbərləri ilə görüşlər keçirib. Görüşlər­də ölkəmizdə xarici şirkətlərin fəaliyyəti üçün yaradılmış əlverişli biznes və in­vestisiya imkanları barədə məlumat ve­rilib, enerji, maşınqayırma və sənayenin digər sektorlarında əməkdaşlıq və qarşı­lıqlı maraq doğuran perspektiv layihələr barədə müzakirələr aparılıb. Həmçinin Tatarıstan şirkətləri tərəfindən əməkdaş­lıq təkliflərinə dair təqdimat keçirilib. 

Azərbaycan nümayəndə heyəti Tatarıstanın İnnopolis Xüsusi İqtisadi Zonasında (XİZ) müəssisələrin fəaliy­yəti ilə tanış olub. XİZ-də təhsil və iq­tisadiyyat sektorları arasında qurulmuş uğurlu sinerji və rezidentlər tərəfindən qabaqcıl texnologiyalar əsasında isteh­sal edilən innovasiya əsaslı məhsullar və texnoloji yeniliklər barədə məlumat verilib. XİZ-ə səfər çərçivəsində həmçi­nin, Azərbaycanın sənaye zonalarında­kı biznes subyektləri ilə əməkdaşlıq və birgə investisiya layihələrinin reallaşdı­rılması imkanlarına dair fikir mübadiləsi aparılıb. Tatarıstanın İnnopolis Univer­sitetində olan Azərbaycan nümayəndə heyətinə təhsil müəssisəsinin tədris proqramları, iqtisadiyyatın müxtəlif sek­torları üzrə həyata keçirilən elmi-texniki yeniliklər barədə məlumat verilib.

Kazanda yerləşən Ximqrad Texno­polisini ziyarət edən nümayəndə heyə­tinə Texnopolisin fəaliyyəti, əsasən kim­ya sənayesində kiçik və orta sahibkarlıq subyektləri üçün yaradılan imkanlar barədə məlumat verilib. Rezidentlər tərəfindən istehsal edilən kimya, əc­zaçılıq, polimer və s. sənaye məhsul­larının, maşın və avadanlıqların təqdi­matı reallaşıb. Texnopolisdə fəaliyyət göstərən müəssisələrlə Azərbaycanın sənaye parklarının rezidentləri arasında tərəfdaşlıq və müştərək layihələrin icra­sı imkanları barədə də ətraflı danışılıb. Səfər çərçivəsində Azərbaycan–Tata­rıstan Birgə Hökumətlərarası Komissi­yasının 3-cü iclası da keçirilib. İclasda iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, sənaye, ticarət, turizm və rəqəmsallaşma sahə­sində gücləndirilməsi tədbirlərindən bəhs edilib. 

Tatarıstanın rəhbəri Rüstəm Min­nixanov ilə görüşdə isə Azərbaycan-Ta­tarıstan münasibətlərinin inkişafı, iq­tisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsi istiqamətində görülən işlər və işgüzar əlaqələrin genişləndirilməsi barədə fi­kir mübadiləsi edilib. Azərbaycan–Ta­tarıstan Biznes Forumunda ticarət və investisiya sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi, biznes əlaqələrinin gücləndirilməsi və investisiya yatırılma­sı barədə müzakirələr aparılıb. Tatarıs­tanlı iş adamları Azərbaycanda sənaye zonalarına investisiya yatırmağa, biz­nes imkanlarından yararlanmağa dəvət olunub.

İnvestisiyaların İnkişafı Agentliyinin Birləşmiş Təqdimat Mərkəzində Tatarıs­tanın iqtisadi və investisiya potensialı, sənaye klasterləri və XİZ-lərin fəaliyyə­ti ilə bağlı təqdimat keçirilib. Mərkəzə səfər çərçivəsində birgə investisiya la­yihələrinin perspektivləri müzakirə edi­lib. 

Vaqif BAYRAMOV, “Xalq qəzeti”