COP29-un müəyyən edilmiş prezidenti, ekologiya və təbii sərvətlər naziri Muxtar Babayev bildirib ki, Azərbaycan Mərkəzi Bankının “yaşıl” maliyyənin inkişafı məqsədilə hazırladığı “yaşıl taksonomiya” vasitəsilə ölkədə iqtisadi fəaliyyət “yaşıl” standartlar əsasında təsnifləşdiriləcək, beləliklə də, müəssisələr dayanıqlı və ekoloji təmiz investisiyalarla daha çox dəstək alacaq.

M.Babayevin sözlərinə görə, takso­nomiya kiçik və orta bizneslərin (KOB) “yaşıl keçid”ini maliyyələşdirmək üçün mövcud maliyyə resurslarından daha səmərəli istifadə etməyə şərait yaradır. İn­novasiya sahəsində unikal imkanlara ma­lik olan KOB sistemi daha çevikdir, yeni texnologiyaların və iş modellərinin tez bir zamanda tətbiqini gerçəkləşdirir. Ona görə də “yaşıl” iqtisadiyyata keçid zama­nı bu çeviklikdən istifadə edilərək təmiz enerji mənbələrinə, enerji səmərəliliyi və tullantıların azaldılması texnologiyalarına sərmayənin arıtırılması zərurəti qarşıya çıxır. Bu, həmçinin iqlim məqsədlərini hə­yata keçirmək üçün əhəmiyyətli addımdır. Azərbaycan hökuməti bu addımların atıl­ması ilə iqtisadiyyatın karbon intensivliyi­ni azaldacağına, KOB-ların rəqabət qabi­liyyətinin artırılacağına inanır. 

KOB-ların dayanıqlı təchizat zəncir­lərinə inteqrasiyası üçün böyük şirkətlərin də onlarla əməkdaşlığı zəruridir. “Yaşıl” KOB resurs mərkəzlərinin yaradılması isə kiçik və orta biznes strukturlarının daha dayanıqlı təcrübələrə keçidini asanlaşdırır və onların lazımi bilik, məsləhət və texno­logiya ilə təminatını gerçəkləşdirir. 

M.Babayev əlavə edib ki, COP29 Azərbaycanın qlobal iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə mövqeyini gücləndirir. Bu nüfuzlu konfransın əsas prioriteti isə iqlim maliyyəsidir. Ona görə də COP29-da iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizənin səmərəli­liyini şərtləndirən iqlim maliyyələşdiril­məsinin, eləcə də iqlim dəyişmələri üzrə vacib sahələrin –mitiqasiya və adaptasiya istiqamətlərinin diqqətdə saxlanılacağı nəzərdə tutulur. Ümumiyyətlə, bu tədbir çərçivəsində Azərbaycanın COP29 Səd­rliyinin irəli sürdüyü 14 əsas təşəbbüsün konfransda müzakirə ediləcəyi gözlənilir: “Bizim məqsədimiz yalnız milli deyil, qlo­bal səviyyədə yeni yanaşmalar və innova­tiv həll yolları təklif etməkdir. Azərbaycan bu təşəbbüslərlə qlobal səviyyədə “yaşıl” iqtisadiyyata keçidini dəstəkləməklə li­derliyini davam etdirməkdə israrlıdır. Bu layihələr ölkəmizin beynəlxalq səviyyə­də etibarlı və məsuliyyətli tərəfdaş kimi mövqeyini daha da gücləndirir”. 

Göründüyü kimi, Azərbaycanın so­sial-iqtisadi islahatlara əsaslanan inkişaf konsepsiyasında dayanıqlı inkişafın bir komponenti olan “yaşıl” iqtisadiyyata ke­çid mühüm yer tutur. Artıq neçə ildir ki, ölkəmizdə bu istiqamətdə mühüm addım­lar atılır. Respublikamız BMT-nin Daya­nıqlı İnkişaf Məqsədlərinə uyğun olaraq, bərpaolunan enerji mənbələrinin genişlən­dirilməsi, enerji səmərəliliyi və dövri iqti­sadiyyatın inkişafı sahələrində ciddi uğur­lar əldə edir. 2030-cu ilə qədər bir dövrü əhatə edən Milli Prioritetlər sənədində dayanıqlı inkişaf və ətraf mühitin qorun­ması əsas hədəflərdən biri kimi diqqətdə saxlanılır. 

Xatırladaq ki, bu sənəddə – “Azərbay­can 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”də ölkəmizin “yaşıl” iqtisadiy­yata keçidinin sürətləndirilməsi, təbii sər­vətlərin səmərəli idarə olunması, karbon emissiyalarının azaldılması, iqlim dəyi­şikliyinə uyğunlaşma və enerji səmərə­liliyinin artırılması kimi konkret ekoloji məqsədlər yer alıb. BMT-nin statistik mə­lumatına əsasən, kiçik və orta biznes struk­turları hesabına dünya üzrə məşğulluğun payı 70 faizə yüksəlib. 

Qadınlar, gənclər və həssas qruplar arasında iş yerlərinin yaradılmasında mü­hüm rol oynayan KOB-ların fəaliyyəti qlobal karbon emissiyalarının atılmasında da mühüm önəm daşıyır. Bu baxımdan onların ekoloji performansının yaxşılaş­dırılması iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə böyük potensiala malikdir. Bununla yana­şı, “Məsuliyyətli istehlak və istehsal” 12-ci Dayanıqlı İnkişaf Məqsədinə uyğun olaraq təmiz və səmərəli istehsal metodlarının tət­biqi resursların daha məsuliyyətli istifadə­sinə, eləcə də ekoloji risklərin azaldılması­na töhfə verir. 

COP29-un müəyyən edilmiş preziden­tinin sözlərinə görə, hazırda iqtisadi cəhət­dən dayanıqlı, təmiz və sağlam gələcəyə keçid ən aktual çağırışlardan biridir, eyni zamanda, cəmiyyətin hər bir üzvünün qarşısında duran böyük məsuliyyətdir. Dünyada ətraf mühitin çirklənməsi, aza­lan təbii ehtiyatlar və artan tələbat fonunda dayanıqlı inkişafa nail olmaq üçün “yaşıl” iqtisadiyyata keçid böyük əhəmiyyət kəsb edir. 

M.Babayevin sözlərinə görə, Azərbay­canda “yaşıl” iqtisadiyyatın inkişafı ilə bağlı mövcud potensialın reallaşdırılma­sı istiqamətində dövlətin dəstəyi ilə yeni imkanlar açılır. “Yaşıl” enerji sahəsində dövlətin atdığı addımlar da özəl sektor və investorlar üçün uzunmüddətli strategiyanı gerçəkləşdirir və yeni layihələrin inkişafı­na təkan verir. Bu çərçivədə həm dövlət, həm də özəl sektorda ekoloji layihələrin sayının artırılması zəruridir. Kiçik və orta biznes subyektləri dayanıqlı infrastruktur yaratmağa və “yaşıl” texnologiyalardan istifadə etməyə təşviq olunmalıdır. Yalnız bu yolla iqtisadi artıma və ekoloji səmərə­liliyə töhfə vermək mümkündür. 

Kiçik və orta biznes subyektlərinin bu keçiddə qarşılaşdığı maliyyə çətinlikləri­ni aradan qaldırmaq üçün onların güzəştli maliyyə resurslarına çıxışını genişlən­dirmək vacibdir. BMT-nin qiymətləndir­məsinə görə, dünya üzrə aşağı karbonlu iqtisadiyyata keçid üçün hər il trilyonlarla ABŞ dolları tələb olunur. “Yaşıl” kreditlər, “yaşıl” istiqrazlar, ekoloji, sosial, korpo­rativ idarəetmə ilə əlaqəli maliyyə alətləri vasitəsilə KOB-ların ekoloji və dayanıqlı layihələrə sərmayə qoymasını asanlaşdır­maq lazımdır. “Yaşıl” və dayanıqlı inkişaf konsepsiyasının tətbiqi və sosial məsuliy­yətlilik hər bir şirkətdə idarəçiliyinin təməl prinsiplərini təşkil etməlidir. Banklar və digər maliyyə təşkilatları da korporativ so­sial məsuliyyət missiyasını yerinə yetirmə­lidir. Beynəlxalq praktikada olduğu kimi, kommersiya bankları öz fəaliyyətlərində, eləcə də kreditlərin verilməsind iqtisadi amillərlə yanaşı, ekoloji və iqlim məsələlə­rini nəzərə almalıdır.