Energetika Nazirliyində Almaniyanın “Uniper” şirkətinin nümayəndə heyəti ilə görüş keçirilib. Nazir müavini Elnur Soltanovun iştirakı ilə reallaşan tədbirdə mövcud əməkdaşlıq əlaqələrindən məmnunluq ifadə olunub. Qaz təchizatı, enerji təhlükəsizliyi, təchizatın şaxələndirilməsi, enerji səmərəliliyi, enerji keçidi, bərpaolunan enerji sahəsində əməkdaşlıq və perspektiv imkanlar müzakirə edilib. 

Ölkəmizdə “yaşıl” enerji zonalarının yaradılması, “yaşıl” enerji potensialı, is­tehsalı və ixracı məsələlərindən danışılıb, bu il ölkəmizdə keçiriləcək COP29 tədbiri çərçivəsində Azərbaycanın “yaşıl” enerji sahəsi üzrə hədəflədiyi planlar və təşəb­büslər barədə məlumat verilib. Müzakirə zamanı “yaşıl” hidrogenin istehsalı və ix­racı sahəsinin inkişafı məsələləri nəzərdən keçirilib, “yaşıl” hidrogenin istehsalı və saxlanılması, eləcə də mavi hidrogen tex­nologiyalarının genişləndirilməsi sahəsin­də əməkdaşlıq imkanları və birgə layihələ­rin həyata keçirilməsi müzakirə edilib, bu sahədə təcrübə mübadiləsinin aparılması­nın əhəmiyyəti qeyd olunub. 

Yeri gəlmişkən, son illər “yaşıl” hid­rogenin gündəmə gətirilməsi təsadüfi xa­rakter daşımayıb. Belə ki, uzun bir dövr ər­zində dünyada tələbat əsas enerji daşıyıcısı kimi kömür, neft və qaz kimi yanacaq növ­ləri ilə qarşılanıb. Ancaq zaman keçdikcə bu ənənəvi resurslar həm azalmağa baş­layıb, həm də onların istifadəsinin ekoloji tarazlığın pozulmasına təsiri aydın nəzərə çarpıb. Təbii ki, belə bir şəraitdə hidrogen enerjisinə maraq da artıb. 

Mütəxəssislərin bildirdiklərinə əsasən, hidrogen özü yüngül olduğu üçün yanma zamanı ondan 3 dəfə çox istilik almaq mümkündür. Təsadüfi deyil ki, bu sahədə mövcud potensialın zənginliyinə və eko­loji təmizliyinə görə hidrogen “gələcəyin yanacağı” adlandırılır. 

Əsas enerji mənbələrindən biri sayılan hidrogen iqlim böhranı ilə səmərəli müba­rizədə və davamlı inkişafı dəstəkləməkdə əhəmiyyətli rol oynayır. Uzun bir dövrdə güclü transformasiyaya uğrayan hidrogen enerjisi bu gün “yaşıl gələcəy”ə gedən yol­da daha çox diqqət çəkir, karbonsuzlaşma prosesində mühüm önəm daşıyır, davamlı inkişafın əsas komponentləri sırasında yer alır. 

“Yaşıl” hidrogenin istehsalı ilə müqa­yisədə daha ucuz başa gələn “mavi” hid­rogenin Azərbaycanda tətbiqi üzrə bir sıra çətinliklər mövcuddur. Məsələn, karbon qazının tutulması və saxlanılması ilə bağlı texnologiyanın tətbiqindəki qeyri-müəy­yənliyin nəzərə çarpması, istehsal olunan “mavi” hidrogenin beynəlxalq aşağı kar­bon standartlarına cavab verməməsi, təbii qaza tələbatın artması kimi çağırışlar var.

“Bərpaolunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsində layihələrin həyata keçi­rilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” ölkə Prezidentinin 2019-cu il 5 dekabr ta­rixli Sərəncamı ilə Azərbaycanda bərpa­olunan enerji mənbələri (külək və günəş) üzrə elektrik stansiyalarının tikintisi ilə əlaqədar layihələrin həyata keçirilməsi və icrasının əlaqələndirilməsi məqsədilə ya­radılan komissiyanın 2024-cü il 28 mart tarixli iclasının protokoluna əsasən, hid­rogendən istifadə üzrə müvafiq konseptu­al-strateji sənəd layihəsinin hazırlanaraq razılaşdırılması prosesinin sürətləndiril­məsi, yenilənmiş tərkibdə İşçi Qrupun ya­radılması nəzərdə tutulub. 

Bununla bərabər, “Azərbaycan Res­publikasının 2022-2026-cı illər üzrə so­sial-iqtisadi inkişaf Strategiyası”nda hidrogenin istehsalı və ondan istifadə sahəsində potensialın öyrənilməsi, eyni zamanda, bu sahədə pilot layihələrə dair təkliflərin formalaşdırılması qarşıya mü­hüm vəzifə kimi qoyulub. Bu istiqamətdə ölkəmizdə “yaşıl hidrogen” potensialının öyrənilməsi və inkişafı üzrə birgə əmək­daşlığa dair müqavilələr imzalanıb və bir sıra araşdırmalar aparılıb.

Xatırladaq ki, 2024-cü il avqustun 28-də Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti Rövşən Nəcəf də “Uniper”in İdarə Heyətinin üzvü və baş kommersiya direktoru Karsten Poppinqa ilə görüşüb. Görüşdə ölkəmizin milli neft şirkəti və “Uniper” arasında enerji bizne­si ilə bağlı strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin daha da gücləndirilməsi imkanları nəzər­dən keçirilib. Söhbət zamanı şirkətlər ara­sında “Şahdəniz” yatağından hasil edilən təbii qazın alqı-satqısı üzrə sazişin uğurla həyata keçirildiyi vurğulanıb və qaz təchi­zatı sahəsində əməkdaşlığın genişləndiril­məsi məsələləri müzakirə edilib.

Tərəflər neft-qaz sektoru ilə yanaşı, enerji keçidi, enerji səmərəliliyinin artırıl­ması sahələrində əməkdaşlığın inkişafı və qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparıblar.