Yazıçı-publisist, naşir Mustafa Çəmənlinin ayrı-ayrı xatirələrdən, kitablardan, məqalələrdən götürüb bir başlıq altında redaksiyaya təqdim etdiyi ədəbi parçalar görkəmli yazıçılarımızın bir-birinin sənətinə, şəxsiyyətinə nə qədər sayğı göstərdiklərinin, önəm və dəyər verdiklərinin, həssaslıqla yanaşdıqlarının göstəricisidir. Bu kiçik yazılardan həm də yazıçı və şairlərimizin maraq dairəsini, dünyagörüşünü, yaradıcılıq məziyyətlərini, insani keyfiyyətlərini öyrənə bilərik.
Qasım bəy Zakir xatirələrdə
Qasım bəy Zakir Qarabağın bəyzadələrindəndir. Onun doğulduğu yer Xındırıstan kəndi, olduğu yer isə Şuşa qalasıdır. Mən onu görəndə, təqribən, 55 yaşı var idi. Xoşsifət, ucaboy və göygöz bir adam idi. Həmişə mənim Qurandan dərs dediyim məktəbin qarşısında skamyada əyləşirdi. Hər dəfə də əlində qələm və kağız şeir yazardı. Çox vaxt incə həcvlər deyərdi, türk və fars dillərində qəsidə, qəzəl, müxəmməs, dördlüklər yazıb hamıya verərdi. Zakir mərhumun təxəllüsü idi. Hazırda onun şeirləri pərakəndə halında məlumdur. Ancaq divanı yoxdur.
Mir Möhsün NƏVVAB
Qasım bəy Zakiri görənlərin, o cümlədən atam mərhum Əhməd bəy Köçərlinin rəvayətinə görə, o insan xoşsima, ağ bədənli, uca qamətli bir vücud olub. Göyçək, ağıllı və göy rəngə çalan gözləri var imiş. Simasından, duruş və davranışından nəciblik və rəşadət hiss olunarmış. Danışığı ağıllı və rəvan olduğundan çoxlarını özünə cəlb edərmiş. O, tündxasiyyət olduğu üçün tərpənişində həmişə tələskənlik özünü göstərərmiş.
Firidun bəy KÖÇƏRLİ
Molla Pənah Vaqifin getdiyi yolu təqib edən və xalqa yanaşmaq üçün Vaqifdən daha sürətli və cəsarətli addımlar atan şairlərimizin başçısı, bayraqdarı Qasım bəy Zakirdir. Ondan əvvəl elin və xalqın dərdlərindən, sözgəlişi qəbilindən olaraq, üstüörtülü surətdə bir və ya iki beyt yazan tək-tük şairlərimiz olmuşsa da, Zakir kimi cəsarətli, hər bir sinfin eybini, suçunu ap-açıq üzünə çırpıb xəyanət və cinayətini də tamamilə gözlərinin içinə söyləyən olmamışdır.
Salman MÜMTAZ
Təqdim etdi:
Z.HÜSEYNLİ
XQ
