“Dəli olmusan?”
Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin həyat yoldaşı Tükəzban xanım saysız - hesabsız nağıllar bilirmiş, hafizəsi də güclü imiş. Hətta ədib “Pəri-cadu” pyesinin məzmununu da Tükəzbanın söylədiyi “Qızıl don” nağılından götürübmüş. Əbdürrəhim bəy “bu qadının savadı olsaydı, nələr etməzdi” – fikirləşə-fikirləşə bir gün ona deyir:
– Tükəzban, həm yaxşı yaddaşın, həm də gözəl nitqin var. Qadın rollarında səhnəyə çıxarmağa da adam tapmırıq. Səndən yaxşı aktrisa olar, nə deyirsən?
Tükəzban ərinin sözünü ağzında qoyur:
– Kişi, sən lap dəli olmusan, camaat elə sənə şəbihgərdan (şəbeh çıxardan) adını doğru verib. Elə bir o qalmışdı ki, çıxam səhnəyə, atılam, düşəm. Ağlın gəzdiyin yerlərə gedib, deyəsən.
“Əliqulu ağlamasın neyləsin?”
Bir gün Haqverdiyev küçədə gedərkən, səkinin kənarında bir uşağın ağladığını görür. Yaxınlaşıb səbəbini xəbər alsa da, uşaq cavab vermir. Ədib axırda naəlac qalıb uşağa deyir:
– Adın nədir, a bala?
Uşaq bu dəfə tez dillənir:
– Əliqulu.
Əbdürrəhim bəy təbəssümlə uşağın başını sığallayır və onu sakitləşdirmək üçün deyir:
– Bir adamın ki, adı Əliqulu ola, o, ağlamasın, neyləsin?
“Sədrin maşınını keçərlər?”
1929-cu ildə Azərbaycan yazıçıları Gürcüstana qonaq gedirlər. Heyətin sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, katibi Süleyman Rüstəm imiş. İki ölkənin yazıçıları görüşəndən sonra bir yerdə Msxeti dağlarına başqa bir tədbirə yollanmalı olurlar.
Ə.Haqverdiyev, C.Məmmədquluzadə və Q.Tabidze bir maşında, A.Şaiq, C.Cabbarlı və S.Rüstəm ikinci maşında, o biri yazıçılar da digər maşınlarda arxadan gəlirlərmiş. Haqverdiyevgilin mindiyi maşın birinci gedirmiş. Yolda C.Cabbarlı sürücünün qulağına nə pıçildayırsa, maşın sürətini artırır və Msxetə o biri maşınlardan tez çatır.
Mənzil başında hamı Haqverdiyevi pərt görür. C.Məmmədquluzadə işi başa düşür və barmağı ilə S.Rüstəmi hədələyir.
Ə.Haqverdiyev heyətin katibi S.Rüstəmi yanına çağırır və deyir:
– Bu dəfə günahından keçirəm. Bir daha belə iş görsən, məndən incimə. Adam sədrin maşınını keçməz.
Z.HÜSEYNLİ
XQ