Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2013-cü il noyabrın 24-də “Jurnalistlərin dostu” mükafatının təqdim edilməsi ilə bağlı mərasimdəki çıxışında bu mükafatın ona verilməsinin böyük məna daşıdığını vurğulayaraq bildirmişdi: “Çünki ölkə Prezidentini “Jurnalistlərin dostu” adına sizin tərəfdən layiq görməyiniz, əlbəttə ki, Azərbaycanda azad mətbuatın inkişafında görülən işlərə işarə vurur. Mən bundan sonra da çalışacağam ki, Prezident kimi Azərbaycanda azad medianın inkişafı üçün dəstəyimi verim və beləliklə, ölkəmizin sürətli və uğurlu inkişafını təmin edim. Çünki müasir dünyada inkişaf etmiş ölkələrdə azad medianın səviyyəsi hər bir ölkənin səviyyəsini göstərir. Azərbaycanın qarşısında isə belə məqsəd qoyulub ki, Azərbaycan gələcəkdə inkişaf etmiş ölkələrin sırasına daxil edilsin. Belə olan halda, Azərbaycanda media ilə bağlı məsələlər ən yüksək səviyyədə öz həllini tapmalıdır”.
Azərbaycanda azad medianın inkişafına dövlət səviyyəsində həmişə yüksək diqqət və qayğı göstərilib. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin aprelin 1-də “Vergi Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında” Qanunu təsdiqləməsi bunun növbəti əyani göstəricisidir. Qanunla audiovizual media istisna olmaqla, digər media subyektləri öz fəaliyyətlərindən əldə etdikləri gəlirlər, reklam gəlirləri və müvafiq maddi yardımlardan tutulan gəlir, mənfəət və sadələşdirilmiş vergilərdən, eləcə də istehsal etdikləri media məhsullarının əlavə dəyər vergisindən 3 il müddətinə azad olunur.
Bəli, Prezidentin Vergi Məcəlləsinə dəyişikliyi təsdiqləməsi, Azərbaycan dövlətinin mediaya dəstək siyasətinin xarakterini bir daha ortaya qoydu. Dəstəyin fundamental tərəflərinə diqqət yetirildiyini də, həmçinin. Necə deyərlər, dövlətimiz mediaya balıq tutub vermir, balıq tutmaq üçün şərait yaradır. Son illər bu sahəyə dəstək məqsədilə atılan addımlar, o cümlədən, jurnalistlərə güzəştli ipoteka kreditinin verilməsi ilə bağlı müvafiq qaydalara dəyişikliyin olunması, kütləvi informasiya vasitələri məhsullarının nəşri ilə bağlı qəzet kağızının idxalı və satışı üzərindən əlavə dəyər vergisinin götürülməsi, indi isə Vergi Məcəlləsində edilmiş sözügedən dəyişiklik dövlətin mövcud istiqamətdəki siyasətinin davamlı xarakter daşıdığının göstəricisidir.
Onu da bildirək ki, ölkəmizdə mediaya dövlət dəstəyi ardıcıl və prinsipial prosesdir. Bu proses medianı bütöv orqanizm kimi nəzərdə tutur və fəaliyyətinin daha da optimallaşdırılmasına hesablanıb. Nəzərə alaq ki, mediaya dövlət dəstəyi siyasəti, eyni zamanda, bu sahənin bazarın təsirlərindən zəruri müdafiəsinin təşkili üzrə effektiv mexanizmdir. Prezident İlham Əliyevin “Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu”nu təsdiqləməsi isə mexanizmin işləkliliyini bir daha sübuta yetirməkdədir.
Digər tərəfdən, ötən il qəbul edilmiş “Media haqqında” Qanunun 4-cü maddəsində medianın inkişafının təşviqi və media subyektlərinin fəaliyyətinin stimullaşdırılması tələbinin nəzərə alınması, əsas götürülməsi rəhbər tutulur. Vergi Məcəlləsinə dəyişiklik həmin qanuna uyğun olaraq həyata keçirilməkdədir ki, bu isə eyni zamanda media qanunvericiliyimizin işləkliliyinin vurğulanması nöqteyi-nəzərdən vacibdir.
Ümumən, medianın iqtisadiyyatımızda təmsilçiliyi son dərəcə vacib məsələdir. Zaman-zaman biz mövcud istiqamətdə müəyyən geriləmələrin şahidi olurduq. Vergilər Məcəlləsinə dəyişikliyin növbəti müsbət təsiri məhz həmin geriləmənin aradan qaldırılması ilə bağlı olacaqdır. Nəticə etibarilə reklam bazarında ciddi təmsilçilik medianın əlahiddə statusunun vurğulanmasına gətirib çıxaracaqdır. Bu, həm iqtisadi, həm də mənəvi baxımdan mühüm məsələdir. Nəzərə alaq ki, özünü təmin edən media orqanı daha çox müstəqil və azaddır. Bütün bunlar isə jurnalistikanın fəlsəfəsindən irəli gəlir.
Bu fəlsəfə ayrı-ayrı media təmsilçilərinin fikirlərində də kifayət qədər əhatəli təsvir olunur. Məsələn, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Rəşad Məcid bildirib ki, media cameəsinin gözləntilərini doğruldan və günün tələblərinə adekvat olan dəyişiklik, media sektorunun sosial-iqtisadi durumuna müsbət təsir göstərəcək. “Azərbaycanın reklam bazarında medianın iştirak payının onsuz da aşağı olduğu bir vaxtda dövlət başçısının təsdiqlədiyi qanun bu sektorun üzləşdiyi maddi çətinlikləri əhəmiyyətli dərəcədə aradan qaldıracaqdır” – deyən R.Məcid əlavə edib ki, dəyişiklik qlobal böhran risklərindən qorunma təminatı olmaqla yanaşı, inkişaf üçün imkanların yaradılmasını, perspektivdə medianın sosial-iqtisadi cəhətdən güclənməsini və müstəqil fəaliyyətini şərtləndirir: “İndiki zamanda media sektoru üçün bundan yüksək dividend ola bilməz. Bu, həm də media subyektlərinin bazar münasibətlərində etibarlı tərəfdaş kimi tanınması baxımından çox önəmlidir”.
Lakin çalışmaq lazımdır ki, bu fəaliyyət medianın vahid orqanizm kimi ölkə iqtisadiyyatında yerinin və mövqeyinin qərarlaşmasına imkan versin. Yəni, media subyektlərinin iqtisadi sferada sərbəst təmsilçiliyinin formalaşması, onların gəlirlərinin artması, redaksiyaların öz əməkdaşlarının həyat şəraitini yüksəltməsi, sosial vəziyyətini yaxşılaşdırması baxımından müsbət dinamikanı yaratması vacibdir. Bununla yanaşı, MŞ sədri vurğulayıb ki, güclü medianın informasiyalı cəmiyyətin əsas elementlərindən biri sayıldığını nəzərə alsaq, müasir dövrdə jurnalistikanın dövlət idarəçiliyində, cəmiyyət həyatında nə qədər müstəsna əhəmiyyət daşıdığı aydın olar. Bu mənada Azərbaycan dövlətinin ölkəmizdə medianın inkişafı istiqamətində atdığı bu ardıcıl addımlar, birmənalı olaraq, alqışlanmalı və təqdir edilməlidir.
MŞ İdarə Heyətinin üzvü, “Xalq cəbhəsi” qəzetinin baş redaktoru Elçin Mirzəbəyli Trend-ə açıqlamasında bildirib ki, məlum dəyişiklik peşəkar medianın inkişafına və media subyektlərinin iqtisadi müstəqilliklərinin təmin edilməsi istiqamətində həyata keçirilən kompleks tədbirlərə verilən çox mühüm dəstəkdir: “Qısa bir zaman kəsiyindən sonra peşəkar media subyektləri dövlət başçısının müvafiq fərmanı ilə qüvvəyə minən Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu”nun, daha qısa və aydın ifadə etsək, vergi güzəştlərinin təsirini öz fəaliyyətlərində ciddi şəkildə hiss edəcəklər”. Onun sözlərinə görə, sözügedən əlavə və dəyişikliklər, eyni zamanda sosial şəbəkələrlə peşəkar media resursları arasındakı qeyri-bərabər rəqabətin mümkün qədər aradan qaldırılmasına, media sektorundakı sahibkarlıq fəaliyyətinin stimullaşdırılmasına, reklam bazarının və biznes mühitinin kənar təsirlərdən sığortalanmasına və Azərbaycan mediasının, informasiya məkanının qorunmasına xidmət edir.
Bəli, sonda bir daha vurğulayaq ki, Prezident İlham Əliyevin qərarı ilə medianın vergilərdən azad edilməsi son illərdəki media islahatlarının məntiqi davamıdır. Əminik ki, bu islahat mediamızın qarşısında keyfiyyətcə yeni perspektivlər açacaq və zaman keçdikcə bu perspektivlər özünü konkret şəkildə göstərəcək.
Ə.RÜSTƏMOV, “Xalq qəzeti”