Ünlü sənətkarlarımız Vaqif Mustafayev və Ceyhun Mirzəyevin (Allah rəhmət eləsin) 1985-ci ildə lentə aldıqları “Bəyin oğurlanması” filmində maraqlı epizodlardan biri də kinoçəkənlərə etirazını bildirən kəndli ilə rejissor və onun köməkçisinin mükaliməsidir: “İstəməzsən ki, səni, ucqar dağ kəndinin sakinini uzaq Liviya səhrasında görsünlər, tanısınlar, alqışlasınlar? – Yox! – Düz deyirsən, elə səni görməsələr yaxşıdır”.

Yaxın günlərin söhbətidir. İrəvanda konsert festivalını təşkil edən “Coca-Cola Fest”in nümayəndələri məlumat yayıblar. Deyiblər ki, İran əsilli niderlandlı məşhur müğənni, Sevdaliza kimi tanınan Sevda Əlizadənin Ermənistanda gözlənilən konserti ləğv edilib. Yəni, avqustun 30-da İrəvan yaxınlığında keçirilən “Music Fest with Coca-Cola 2025” musiqi festivalının təşkilatçıları Sevdalizanı dəvətlilərin siyahısından çıxarıblar. Bunun səbəbinin açıqlanmadığı məlumatda təşkilatçılar Sevdalizanın konsertinə hazırlaşanları biletlərini geri qaytara biləcəklərini bildiriblər.

Bəs konsertin ləğvinin səbəbi nə imiş? Səbəb sosial şəbəkələrin erməni seqmentlərində Sevdalizanın İrəvanda konsert verəcəyi ilə bağlı xəbərlərin kəskin tənqid atəşinə tutulması olub. İddia olunur ki, müğənni yaradıcılığında antixristian, antierməni motivlərə yer verir. Əslində, təşkil edilmiş, bəhanə xarakteri daşıyan bu qəbildən olan etirazlara məşhur bloqerlər də qoşulanda vəziyyət başqa şəkil almış və təşkilatçılar “bu çox ciddi səbəblər ucbatından” Sevdalizanın konsertini ləğv etmək məcburiyyətində qalıblar.

İndi Avropada Sevdaliza kimi məşhurlaşan Azərbaycan əsilli niderlandlı müğənni, bəstəkar və prodüser Sevda Əlizadə 1987-ci il sentyabrın 1-də Tehranda anadan olub. 5 yaşında ailəsi ilə birlikdə Niderlanda köçüb. O, əslən Güney azərbaycanlıdır və bunu özü müsahibələrinin birində açıqlayıb. (Konsertin ləğv edilməsində bu amilin rol oynadığı istisna edilmir). Hətta ötən illərdə müğənninin “Avroviziya” mahnı müsabiqəsində Azərbaycanı təmsil etməsi məsələsi gündəmə gəlmişdi. Bundan ötrü Sevdanın mahnı yarışının təşkilatçılarına müraciət məktubu göndərdiyi də iddia edilirdi.

Gəlin, Sevda Əlizadəni yaxından tanıyaq. Əvvəlcə idmanla məşğul olub, Niderland gənclər yığmasında basketbol oynayıb. Amma sonra musiqi fəaliyyətinə üstünlük verib. Eksperimental elektro, alternativ R&B, trip-hop və avant-pop üslublarında mahnılar ifa etməyə başlayıb. Onun 2017-ci ildə çıxan “ISON” adlı debüt albomu musiqi tənqidçiləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilib və dünyanın musiqi arenasında tanınma nişanına çevrilib. Fəqət mahnılarındakı bədii obrazlarında tez-tez dini və mistik motivlərdən istifadə edən müğənni dəfələrlə mübahisə və diskussiya obyektinə düşüb. Hətta sosial şəbəkələrdəki sağçı bir qrup onu xristian dəyərlərinə hörmətsizlikdə ittiham edib.

Tanımayanlar üçün Sevdalizanın musiqi obrazı maraqlı olar. Günəş yaxınlığındakı kometin şərəfinə “ISON” adlandırdığı albomunu 2017-ci ilin aprelində buraxıb. Öz fantaziyalarında itmiş və artıq ətrafındakı dünya ilə maraqlanmayan Amandine Sevdalizanın fərqli eqosudur. Bu barədə albomun prodüsseri danışır: “Amandine”nin hekayəsi daim yoxa çıxan “sərhədlər” səbəbindən müasir dünyada sürətlə dəyişən “kimlik” anlayışını araşdırır. Amandine adi bir həyatın ifrat ekstraktıdır. O, bütün hisslərin universallaşmadan yoxa çıxdığı bir dünyanı təmsil edir. Paradoksal olaraq, bu, sizin gündəlik həyatınızın bütün çalarlarını təmsil edən minimal obyektlərlə doludur. İnformasiyanın əlçatanlığı universal bir dil yaradır və “ticarət nişanları” bunda mühüm rol oynayır”.

Qayıdaq Sevdalizanı “boykot” edən hayların üzərinə. Onlar mətbəximizi, musiqimizi öz adlarına çıxmağı yaxşı bacarırlar. Buna görə Sevda xanıma demək istəyirik ki, heç ürəyinizi sıxmayın. Onsuz da sizi dünyanın dörd tərəfində dinləmək istəyənlər kifayət qədərdir. İrəvan konsertindən əldə edəcəyiniz pulun da on qatını Avropa turnesində qazanacaqsınız. İtirən isə musiqini siyasətin ayağına verən, türkofob, azərbaycanofob düşüncədən qurtulmağı bacarmayan, rep-caz sintezinin möhtəşəm kompozisiyasını dinləməkdən məhrum olan dığalar oldu. Əslində, lap əvvəldən sizin İrəvana səfəriniz yanlış qərar olub.

İndi “Bəyin oğurlanması” filmindəki həmin epizodda “pomrej”in sözü olmasın, etnik natamamlıq kompleksindən hələ də əziyyət çəkən ermənilər üçün elə oxumasanız yaxşıdır. Onsuz da rep-cazı başa düşməyəcəkdilər. Musiqini anlamayanların qarşısında çıxış etməyin nə mənası var?

İ.HƏSƏNQALA
XQ