Yaxud miskinlik mənzərəsi və cılız bəyanatın 5 məqamı

Beynəlxalq Rusiya – Ermənistan “Lazarev klubu” bəyanat yayaraq “həyəcan təbili” çalıb. Sən demə, klubun üzvləri “Qafqazda və çoxəsrlik tarixə malik Rusiya – Ermənistan münasibətlərində” baş verənlərdən çox narahat imişlər. Narahatlıq onların yaydıqları bəyanatda əksini tapıb. Bəyanatda konkret olaraq nələrdən söz açılır, mövzumuz bu barədədir. Ancaq əvvəlcə iki məqamın üzərində dayanaq. 

Birincisi, Beynəlxalq Rusiya–Ermənistan “Lazarev klubu” 2018-ci ildə yaradılıb. O ildə Ermənistanda hakimiyyətə Nikol Paşinyan gəl­mişdi. O Paşinyan ki, Rusiyaya yaxın olan “Qa­rabağ klanı”nı devirərək iqtidara yiyələnmişdi. Deməli, belə nəticəyə gələ bilərik ki, təşkilat Nikolun rəhbərliyə gəlməsinin Rusiya – Ermə­nistan münasibətlərinə təhlükə olduğuna dair ideyanı əsas götürülməklə formalaşıb. 

Bəli, mənzərə tam təsvir etdiyimiz kimidir. Əks halda, “Qafqazda və çoxəsrlik tarixə ma­lik” münasibətlərə hansısa sentimental baxışa ehtiyac qalmazdı. Nəzərə alaq ki, Paşinyana qədərki Ermənistan Rusiyanın vassalı idi. Yəni, zatulinlərin ağlından da keçmirdi ki, təşkilat ya­radıb Ermənistan – Rusiya dostluğundan dəm vursunlar. Necə deyərlər, çərxi-fələk tərsinə dövran etdi. 

İkincisi, “Lazarev Klubu”nun yaradılmasının ideya müəllifi Rusiyanın ən qatı ermənipərəs­ti, Dövlət Dumasının MDB ölkələri, Avrasiya inteqrasiyası və həmvətənlərlə iş komitəsinin sədr müavini Konstantin Zatulindir. Bu adın özü hər şeyi deyir. Yeri gəlmişkən, Zatulin Ermənistana giriş qadağası qoyulmuş şəxs­lərin sırasındadır. Yəqin, onun yaratdığı quru­mun hazırkı mövqeyinin rəsmi İrəvanın əley­hinə olacağını təxmin etdiniz.

Digər tərəfdən, başlıca məqsədi Ru­siya və Ermənistan xalqları arasında qarşılıqlı etimadı və müttəfiqlik müna­sibətlərini gücləndirməkdən ibarət olan “Lazarev klubu” adını hazırkı Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İntitutu­nun sələfi olan və XIX əsrdə formalaş­mış Şərq Dilləri İnstitutunun yaradıcısı Lazerevler ailəsinin adından götürüb. Klub 2018-ci ildən bəri Moskva və İrə­vanda beş əsas tematik sessiya keçirib. 2018-ci ilin dekabr ayında təşkilatın üzv­ləri Qafqaz regionunda müdafiə və təh­lükəsizlik məsələlərini müzakirə ediblər. 2019-cu ilin martında keçirilən görüşdə iqtisadiyyat, sahibkarlıq və investisiya­ların cəlbi məsələləri qaldırılıb. 2019-cu ilin dekabrında müttəfiqlik münasibətlə­rinin formalaşmasında Rusiya və Ermə­nistan mediasının qarşılıqlı əlaqəsi və iki ölkənin müsbət imici diskussiya predme­tinə çevrilib. 

Klubun dördüncü iclası 2021-ci ilin iyununda İrəvanda keçirilib. Müzakirə zamanı 44 günlük müharibədən sonra Ermənistanda parlament seçkiləri ərəfə­sindəki və Qarabağdakı ictimai-siyasi vəziyyət nəzərdən keçirilib. 2022-ci ilin oktyabrında isə klubun Moskva – İrəvan telekörpüsü formatında “Rusiya – Ermə­nistan münasibətlərinin tarixi keçmişi və bu günü” mövzusuna həsr olunmuş be­şinci iclası olub. 

Qeyd edək ki, Ermənistan daxilində və ölkənin xarici arenadakı durumunu izləyən “Lazarev klubu”, həmçinin xey­riyyəçilik, maarifləndirmə və nəşriyyat fəaliyyəti ilə də məşğuldur. Ən əsası isə təşkilatın səyləri ilə Ermənistanda bir sıra rusdilli media orqanlarının fəaliyyəti dəstəklənir. 

***

Göründüyü kimi, “Lazerev klubu”, kifayət qədər, geniş fəaliyyət spektrinə malikdir. Elə qurumun haqqında söz açacağımız bəyanatında da onun iş dia­pazonunun ayrı-ayrı istiqamətləri nəzərə alınıb. Ümumən, klubun bəyanatında beş məqama diqqət yetirilib. 

Birinci məqam Rusiya – Ermənistan münasibətlərini gözdən salmaq cəhdlə­rinin mövcudluğunun vurğulanmasıdır. Bildirilib ki, Ermənistanda hökumətin uğursuz daxili və xarici siyasət kursu nəticəsində ölkənin varlığı üçün təhlükə yaranıb. 2023-cü ildə Qarabağda on minlərlə erməni öz evlərini, kilsələrini və ata-baba məzarlarını tərk etmək məc­buriyyətində qalıb. Buna görə hazırda Rusiya–Ermənistan xalqları arasında münasibətlərin qorunub saxlanılmasına ehtiyac böyükdür. 

Deməli, əgər Ermənistan hakimiyyə­ti yaramaz siyasət yeritməsəydi, hazırkı xoşagəlməz durum alınmayacaqdı. “Za­man, şübhəsiz ki, qarşılıqlı etimadın itiril­məsində, müttəfiqlik öhdəliklərindən imti­nada, itkilərdə və qurbanlarda “günahkar kimdir?” qiymətləndirməsi baxımından hər şeyi öz yerinə qoyacaq. İnanır və ümid edirik ki, xalqların və vətəndaş cə­miyyətlərinin ən yaxşı nümayəndələrinin geniş əsasda cəlb olunması ilə “nə et­məli?” sualına cavab tapılacaq” kimi fi­kirlərin yer aldığı bəyanatda Ermənistan iqtidarına qarşı hədə-qorxu tonu da seçi­lib: “Amma bu gün biz artıq “nə etməmə­yimizi” qəti şəkildə bilirik: rus və ermə­ni xalqlarının, Rusiya və Ermənistanın birliyinin əsasında duran inamı, tarixi və coğrafiyanı, iqtisadiyyatı və mədəniyyəti şübhə altına almağa cəsarət etməyin”.

İkinci məqam. “Lazerevçilər”in bə­yanatında bildirilir ki, qurum Ermənis­tanda güclənən vətənpərvərlik hərəka­tının yüksəlişini dəstəkləyir və rəğbətini bildirir. Sənəddən gəlinən nəticə budur ki, Paşinyan iqtidarı xalqı azdırmaq, onun bir hissəsini uzun müddət aldat­maq istəyib: “Ümid edirik ki, baş verən hadisələr erməni xalqının şərəf və lə­yaqətinə xələl gətirməyəcək. Buna görə biz Ermənistan Respublikasının poli­sinə, təhlükəsizlik orqanlarına və digər qüvvələrinə müraciət edirik ki, ölkənin şəhər və rayonlarında dinc etiraz aksi­yalarının iştirakçılarına qarşı zorakılıq­dan əl çəksinlər”. 

Üçüncü məqam. Heç şübhəsiz, kil­sə amili qabardılmalı idi. “Lazerevçilər” “Ermənistan hakimiyyət orqanlarının Erməni apostol kilsəsini ləkələmək və aşağılamaq üçün başlatdığı kampani­yanı” pislədiklərini açıqlayıblar. Mövcud xüsusda Paşinyan iqtidarının təmsil­çilərinin mənəvi keyfiyyətlərinin aşağı olduğu vurğulanıb. “Biz Ermənistanda və bütün dünyada vicdanlı insanları döv­lətin Erməni apostol kilsəsinin həyatına kobud müdaxiləsinə, onun iyerarxlarına və ruhanilərinə münasibətdə qarşı öz sözünü deməyə çağırırıq. Ermənistanın “xristiansızlaşdırılması” erməni xalqına qarşı cinayətdir” fikirlərinin yer aldığı bə­yanatda dini zəmində təxribat yaratmaq istənildiyi, insanların mənəvi duyğuları ilə spekulyasiya edildiyi ortadadır. 

Dördüncü məqam. “Lazerevçilər” sərsəm məntiqə güc verərək, qondarma “erməni soyqırımı” üzərində dayanıblar. Onlar bəyanatlarında Qarabağ ermə­nilərinin bölgəni tərk etmələrini də həmin qondarma məntiqlə əsaslandırmağa ça­lışıb və bildiriblər ki, bu, onilliklər ərzində çoxtərəfli danışıqların mövzusu olan Qa­rabağ münaqişəsinin həlli sayıla bilməz. Yəni, “Lazerevçilər” hesab edirlər ki, bölgənin erməni əhalisi geri qayıtmalıdır. Ən əsası isə psevdoermənipərəstlər bu fikirdədirlər ki, Qarabağdakı sabiq se­paratçı rejimin oyuncaq rəhbərləri Bakı həbsxanalarından qurtulmalı, azadlıqla­rına qovuşmalıdırlar. Görəsən, onların başqa istək və arzuları yoxdur ki?! 

Daha bir diqqətçəkən məqam budur ki, “Lazerevçilər” Ermənistan iqtidarının Qarabağ ermənilərinin geri qayıtmaları ilə bağlı heç bir iş görmədiklərini düşü­nür, Paşinyan və tərfdarlarını buna görə qınayırlar. “Biz Qarabağ liderlərinin və Azərbaycan həbsxanalarında qalan er­məni məhbusların azad edilməsi tələbi ilə imza toplayan Lemkin adına Soyqı­rımın Qarşısının Alınması İnstitutunun təşəbbüsünə qoşuluruq”, – deyə bəya­natda vurğulanıb. 

Beşinci məqam “Lazerevçilər” Qa­rabağda erməni dini və mədəni abidələri­nin, kilsə və monastırların mövcudluğuna təhlükənin yarandığı” fikrindədirlər. Qeyd edək ki, belə bir əndişəni haqqında söz açdığımız ermənipərəst deputat K.Zatulin bir neçə gün əvvəl də dilə gətirmişdi. O bildirmişdi ki, Qarabağda erməni monas­tırlarının adı dəyişdirilir, onlardakı erməni izləri silinir. Zatulin çıxışında daha çox Kəlbəcərdəki Xudavəng monastrı ilə bağ­lı məsələni qaldırmışdı. Tarixi təhrif yolu tutan Rusiyanın baş ermənipərəsti onu da bildirmişdi ki, guya, alban kilsəsi er­məni kilsəsinin tabeliyində olub. İndi “La­zerev klubu”nun bəyanatında da oxşar motiv qabardılıb və erməni mədəni-ta­rixi kimliyinə təhlükənin qarışısını almaq üçün qurumun xüsusi ekspert qrupunun yaradılması və fəaliyyətinin təşkili üzə­rində dayanılıb. Sən demə, belə bir qrup Azərbaycana təsir göstərəcəkmiş.

Sonda onu da deyək ki, Beynəlxalq Rusiya–Ermənistan “Lazarev klubu”nun bəyanatı Rusiya ermənipərəstlərinin Ermənistan hakimiyyətinin ölkəni Mos­kvanın orbitindən çıxarmaq istəklərinə qarşı olduqca miskin təsir bağışlayan müqavimətinin bariz nümunəsidir. Heç şübhəsiz, belə bəyanatların heç bir təsiri olmayacaq. Həm də ona görə ki, Ermə­nistan əhalisi, ümumən, Paşinyan haki­miyyətindən narazı olsa da, heç bir halda keçmişin qalıqlarına söykənmək istəmir. Yəni, zatulinlər və onların yaratdıqları bu sayaq qurumlar hazırda ölü qurumlardır. Onların nə Rusiyanın ictimai rəyində tə­siri var, nə də Ermənistanda ciddi qarşı­lanırlar. 

Ə.RÜSTƏMOV
XQ