Din xadiminin vəzifəsi Uca Yaradanın qarşısında daşıdığı ilahi məsu­liyyəti dərk edərək, bütün bəndələri dostluğa, mehriban qonşuluğa təşviq və təbliğ etməkdir. Taleyini bu müqəddəs missiyaya bağlamış molla, keşiş, ravvin heç bir halda Tanrıya xoş getməyən söz və əmələ yol verməməli, xüsusilə də, dindən siyasi məqsədlər üçün sui-istifa­dədən qəti çəkinməlidir. Bu bəşəri dəyərlər bütün səmavi kitablarda təlqin olunur. Adına Allah adamı deyilən din xadimi dünyada, o cüm­lədən bölgədə sülhə, əmin-amanlığa və tərəqqiyə aparan, xalqların dinc birgəyaşayışına yönəlik siyasi proseslərə yalnız dəstək vermə­lidir. 

Nə yazıq ki, erməni Apostol Kil­səsinin əməlləri nə bu missiyanın müqəddəsliyindən, nə də, ümu­miyyətlə, din adına savab işlərdən xəbər verir. Bu kilsə otuz il ərzində Azərbaycan ərazilərinin işğalını, er­məni vandallarının soydaşlarımıza qarşı törətdikləri qeyri-insanı vəhşi­likləri, onların hərbi cinayətlərini, et­nik təmizləməni alqışladı. Bir milyon insanın tarixi dədə-baba torpağın­dan zorla çıxarılmasından, qaçqın və məcburi köçkün həyatı sürməyə məcbur qalmasından, Xocalı soyqı­rımından, 4 minə yaxın itkin düşmüş azərbaycanlının taleyinin bugünə­dək naməlum qalmasından, ərazilə­rimizdə kütləvi insan məzarlıqlarının davamlı aşkarlanmasından, mü­naqişə dövründə və 44 günlük mü­haribədən sonra erməni quldurların Qarabağda basdırdığı minalar səbə­bindən yüzlərlə insanın ölməsindən və şikəst qalmasından Qalstanyanın xəbəri varmı? Əlbəttə ki, var. İşğal dövründə torpaqlarımızda dini-mə­dəni abidələrimizə qarşı vandalizm halları, alban kilsələrinin mənşəyi­nin saxtalaşdırılaraq qriqorianlaşdı­rılması və bu kimi bəşəri cinayətlər barədə eşidibmi? Əlbəttə ki, eşidib. Tanrı adına moizələr oxuyan hay keşiş bu gün də düşmənçiliyi, dini nifrəti və revanşizmi təşviq etməklə məşğuldur.

“Bəli, mən özümü revanşist sayı­ram və həyatımın son saniyələrinə qədər bu cür yaşayacam”. Erməni Apostol Kilsəsi Tavuş eparxiyasının arxiyepiskopu Baqrat Qalstanyan özünün bazar günü moizəsində belə ərz edib.

***

Rəsmi İrəvanın da dəstəklədiyi şovinizm, faşizm təmayülləri, revan­şizm meyilləri erməni-qriqorian kilsə­sinin xislətindədir. Heç şübhə yoxdur ki, Eçmiədzin işğal dövründə üzə çıxmış əldəqayırma “artsax eparxi­yasını” qoruyub saxlamaq kimi xə­yallara qapılır. Bu isə o deməkdir ki, Ermənistan Azərbaycana qarşı ərazi iddialarından əl çəkmək istəmir. Bu­nun başqa məzmunda izahı yoxdur. Bəli, revanşist erməni keşişi “fatihə”­sini verdiyimiz məlum münaqişənin üzərində avantürist moizələr oxuyur. Yəni, kilsə rəsmi İrəvanın bu gün ye­ritdiyi siyasi xətti, faktiki olaraq, inkar edir.

Keşiş Qalstanyan moizəsinə bu cür davam edir: “Mənim sözlərim həyatımızın nə ruhani, nə mənəvi, nə də fiziki mənada işğalına yönəl­məyib. Həm də sizi daim dizlərimizi qatlamağa və sürünməyə çağırmı­ram. Əksinə, dik durmaq və Tanrının qarşısında bunları diləmək lazımdır: Ey bizləri xəlq edən! İnancımızı artır ki, Sənin Yer üzünə göndərdiyin tap­şırıqlara əməl edə bilək. Mütləq belə düşünməliyik ki, biz ədaləti, həqiqəti bərpa etməklə, qurtuluş yolunu tut­maqla Tanrının əmrlərini yerinə yetir­miş oluruq. Bəli, bu əmrlərdən biri də qisasdır. Məgər evimizi yenidən inşa etməyin başqa üsülü var?”. 

Kor qisasçılığı rəiyyətinə təlqin etməyə girişən keşiş bu zaman ri­yakarcasına deyir ki, o, nifrəti deyil, sevgini nəzərdə tutur. Guya, məqsə­di görüləcək işə sadiqliyi, sonsuz etiqadı, tükənməz ümidləri, fədakar­lığı, comərdliyi və xeyirxahlığı təbliğ etməkdir: “Daxili aləmi başayaq ol­muş insan rahat yaşaya bilməz. Bizi qınaya bilərsiniz ki, bu barədə çox danışırıq, amma dövran reallığı də­yişmir və getdikcə çətinləşir, hətta, qəlizləşməyə doğru gedir. İntiqam baş verməlidir, çünki bizim həyatı­mız uğrunda minlərlə insan öz ca­nından keçib”. 

Erməni Apostol Kilsəsinin böl­gədə sülhün bərqərar olması üçün deyil, qisasçılığı, revanşizmi körük­ləmək istiqamətində son nəticədə yalnız özlərinə zərər gətirəcək bu cür dini təxribatla məşğul olduğu göz önündədir. Məhz kilsə anti–Azər­baycan kampaniyasının önündə ge­dərək, məkrli məqsədinə çatmaqdan ötrü beynəlxalq dini platformalardan da sui-istifadə etməyə meyillənir.

Bu məqamda Qafqaz Müsəlman­ları İdarəsinin sədri, şeyxülislam Al­lahşükür Paşazadənin iki ay əvvəl dediyi sözləri yada salaq: “Ermənis­tan dini liderinin revanşizm siyasəti, erməniləri qarşıdurmaya çağırışına görə hələlik görüşümüz mümkün de­yil. Onun əməlləri bu görüşün baş tut­masına imkan vermir”.

Yəni, QMİ sədri bildirib ki, ermə­ni katolikosu revanşizm siyasətindən əl çəkəcəyi təqdirdə görüş baş tuta bilər.

***

Xütbəsində bir neçə il bundan əvvəl “artsax”da kiçikdən-böyüyə hamının xoşbəxt yaşadığını və daim Tanrıya ibadət etdiklərini xatırladan arxiyepiskopun kütləşmiş yaddaşına onun rəiyyətinin Qarabağda törətdi­yi dinsizliyi necə salmayaq? Allahın evinin daşını daş üstündə qoyma­yan, məscidlərimizi donuz tövləsinə çevirən hayların keşişinin “müqəd­dəs kitaba” istinadla dediklərinə fikir verin: 

“Bizim üçün həmin dövr şirin aza­dəliyin fəth olunduğu günlər idi və elə də qalmalıdır. Əlindən qələbə və in­tiqam buyruğunu təhvil aldığımız İsa Tanrımız müqəddəs kitabda deyir ki, Mənim qəzəbim özünü çox gözlət­məyəcək. Yalnız siz özünüzü dəyiş­dirməli və geri qayıtmalısınız. Bizim doğma evimizin bərpası isə hər biri­miz üçün gündəlik qayğıya çevrilmə­lidir”. 

Hər şeydən göründüyü kimi, həm Eçmiədzin, həm də Kilikiya kilsələ­rinin dini başbilənləri erməni xalqını qisasçılığa, yeni müharibəyə ruhlan­dırırlar. Bununla da kifayətlənməyib, Ümumdünya Kilsələr Şurası platfor­masında xristian təəssübkeşliyi ami­lindən sui-istifadə edərək, Azərbay­can əleyhinə bəyanatların verilməsi, sanksiyaların tətbiq edilməsi üçün dəridən-qabıqdan çıxırlar.

Qriqorian din xadimlərinin Qara­bağda yaşamış ermənilərin üzərin­dən separatizm xarakterli dinsiz fəa­liyyəti bütün bölgə üçün təhlükədir. Bakı həmin ermənilərə tolerant Azər­baycanın multikultural cəmiyyətində layiqli yerlərini tutmağa dəfələrlə ça­ğırış edib. Əgər onlar da arxiyepiskop Baqrat Qalstanyan kimi, Azərbaycan dövlətinin zəmanət verdiyi bu proses­dən yan keçib, revanşist xəyallara qapılacaqlarsa, bu halda daha betər duruma düşməmələri üçün indidən dua etsinlər.

İ.HƏSƏNQALA
XQ