Nikol Paşinyanın son günlər verdiyi açıqlamalar bizlər üçün nə qədər sağlam, məntiqə uyğun təsir bağışlasa da, Ermənistan daxilində bir o qədər qıcıqyaradan, hətta sensasion görünməkdədir. “Türkiyədən gələn bütün siqnallar açıqdır, onlar haqqında hər şeyi bilirsiniz”, – deyən hayların baş nazirinin Ağrı (Ararat) və Alagöz (Araqats) dağları ilə bağlı jurnalistin sualına verdiyi cavabı isə əməlli-başlı şok effekti yaradıb.

“Ararat və Araqatsdan danışanda mən suveren və Ermənistanın suveren olmayan əraziləri nəzərdə tuturam. Araqats Ermənis­tan ərazisindədir, Ararat isə Ermənistanda deyil. Türkiyəyə gəlincə, bizim dəqiq müəy­yən edilmiş sərhədimiz var. Bu, pisdir, yoxsa yaxşı? Əlbəttə, yaxşıdır. İndi mənim dediklə­rimdə yenilik yoxdur, hökumətin 2021-ci il proqramında yazılıb”.

Bu sözləri Hayastanın sıravi məmuru deyil, baş naziri deyir. Ardına diqqət edin: “Mən uşaqlarla görüşəndə Ermənistanda ən hündür dağ hansıdır?, – deyə soruşanda on­ların çoxu belə cavab verir: “Ararat”. Gəlin buna digər tərəfdən baxaq. Türkiyədə deyir­lər ki, Ararat Türkiyənin beynəlxalq səviy­yədə tanınan ərazisindədir. Bu, bir faktdır. Bəs bizdə uşaqlar bu yanlış məlumatı harada öyrənirlər? Məktəbdə. Hökumətin həyata ke­çirdiyi təhsil siyasəti nəticəsində. Soruşurlar: əgər uşaqlar Ermənistanda ən yüksək dağın Araqats deyil, Ararat olduğunu deyirsə, bu, Ermənistanın Türkiyəyə qarşı ərazi iddiası­nın olması deməkdirmi?”.

Sizcə, hökumət başçısının bu siyasi etira­fını, tarix dərsini dinləyən müxalif cəbhənin separatçı-daşnak qaraguruhu necə qarşılaya­caq? Bunu təsəvvür etmək belə çətindir. 

Məlum suala cavabının sonunda Nikol Paşinyanın dediklərini çaşmış millətinin gələcək nəsillərinə müraciəti kimi də yozmaq olar: “Əgər İrəvanın Ankaraya qarşı ərazi iddiaları varsa, o zaman türklər nə üçün Er­mənistanın inkişafına dəstək verməlidir? İndi sual olunur: Ermənistanın ən hündür dağı hansıdır? Araqats! Bu, ölkəmizə inkişaf im­kanı verəcək siyasətdir”.

Beləliklə, Qarabağ erməniləri ilə bağlı sərsəm tələblərdən rəsmən əl çəkən Paşinyan Türkiyəyə ərazi iddialarından da şifahi şəkil­də imtina etmiş kimi görünür. Amma Ermə­nistan Konstitusiyası da və gerbində ərazi id­dialarının olmasını nəzərə alsaq, ümumxalq referendumu ilə konstitusiyanın dəyişdiril­məsi tələbi ortaya çıxır. 

Hər halda, Nikol Paşinyanın “May mani­festi” kimi dəyərləndirilə biləcək tarixi-coğ­rafi mövzulu açıqlamaları Ermənistan cəmiy­yətində hələ uzun müddət dartışılacaq. Onun ən sonda düşündüyü, amma hələlik deyə bilmədiyi acı həqiqəti biz açıqlayaq: Tarixən haqqa və reallığa allergiyası olan hayların qəflət yuxusundan ayılmalarının, yad zir­vələrdən gözlərini çəkmələrinin, qonşu çəpə­rindən düşmələrinin məqamı çatıb.

ARAYIŞ: Türkiyənin ərazisi sayılan Ağrı dağının ən yüksək zirvəsi – Böyük Ağrının hündürlüyü 5137 metrə çatır. Qərbi Azərbay­candakı – Hayastandakı Alagöz dağının hün­dürlüyü isə 4090 metrdir. 

İ.HƏSƏNQALA, “Xalq qəzeti”