Son vaxtlar Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyana qarşı sui-qəsd ehtimalının artması ilə bağlı informasiyalar çoxalmaqdadır. Hələlik bu barədə rəsmi məlumatlar mövcud olmasa da, proseslərin gedişatı, xüsusilə də sadə vətəndaşların sui-qəsdçi kimi polis nəzarətinə götürülməsi bu ehtimalın kifayət qədər real olduğunu göstərir.

Kremlin hədəfində

Hazırda Ermənistan baş nazirini na­rahat edən ən böyük amil Rusiyanın onu qətlə yetirməkdə maraqlı ola biləcəyi eh­timalıdır. Əslində, Paşinyanın Rusiya fak­torundan bunca narahat olmasına kifayət qədər əsas var. Təkcə onu xatılrlatmaq kifayətdir ki, məhz Paşinyanın səyi ilə Av­ropa İttifaqının yarıhərbi, yarımülki missi­yası Ermənistanda yerləşib və bütün böl­gə ilə bağlı müşahidələr aparmaqdadır. 

Paşinyanın 44 günlük müharibədəki məğlubiyyətə görə Rusiyanı ittiham et­məsi, onu “satqın” adlandırması, Rusiya sülhməramlılarının fəaliyyətini “yarıtmaz” hesab etməsi, habelə, hər addımda Kremlin regiondakı nüfuzuna zərbə vur­ması da erməni baş nazirini Rusiya üçün arzuedilməz şəxslər sırasına daxil edir. Məhz bu səbədən də Paşinyan yaxın keçmişdə Rusiyaya qarşı səsləndirdiyi “cəsarətli” çıxışlara görə qorxuya düş­məkdə, sui-qəsd ehtimalından ciddi na­rahatlıq keçirməkdədir. 

Bu baxımdan, aprelin 7-də Paşinya­nın Putinə zəng etməsi, regionla bağlı müzakirələr aparması Ermənistanın baş nazirinin yenidən Moskvaya yarınmaq cəhdi kimi qiymətləndirilə bilər. Çox gü­man ki, Paşinyan söhbət əsnasında özü­nü bu gün də Rusiyanın bölgədəki ən sadiq tərəfdaşı kimi təqdim etməyə, bun­dan sonra da Moskvaya lazım ola bilə­cəyi təəssüratı formalaşdırmağa çalışıb. Halbuki, bütün fakt və sübutlar bu gün Cənubi Qafqazda Rusiya üçün ən böyük problemin məhz Ermənistan olduğunu göstərir.

“Generallar xofu”

Ermənistan baş nazirinin suq-qəsd­lə bağlı təlaşının digər bir səbəbi ordu­da böyük nüfuza malik olan və Moskva ilə yaxınlığına görə seçilən generallarla bağlıdır. 

Xatırladaq ki, 44 günlük müharibə­dən sonra Ermənistan ordusundakı ge­neralların bir qismi müxtəlif ittihamlarla həbs edilib, bir qisim general isə istefaya göndərilib. Paşinyan müharibədəki məğ­lubiyyəti bəhanə edərək ordu daxilində öz maraqları konteksində bəzi “təmizlik işləri” həyata keçirsə də, Ermənistan or­dusunda Rusiyaya rəğbət bəsləyən ge­nerallar bu gün də öz mövcudluğunu qo­ruyub saxlamaqdadırlar. Paşinyana görə, sui-qəsd təşəbbüsünün bu generallardan gəlmək ehtimalı kifayət qədər böyükdür. 

Paşinyanın ruspərəst generallara güzəştə getməsinin iki əsas səbəbi var ki, bunlardan biri həmin generalların or­dudan qovulacağı təqdirdə Rusiya ilə münasibətlərin daha da kəskinləşəcəyi ehtimalıdır. Hansı ki, Paşinyan aşkar an­ti-Rusiya siyasətinə rəğmən, Moskva ilə bütün körpüləri yandırmaqdan çəkinmək­dədir. Digər səbəb isə həmin generalla­rın orduda böyük nüfuza malik olması, istənilən an hansısa hərbi insident törədə biləcəyi ilə bağlıdır. Məhz bu səbəbdən də Paşinyan məlum generallara qarşı sərt tədbirlər görməyə tələsmir. Ermənis­tan baş naziri bu generalları nəzarətdə saxlamaqla proseslərin bundan sonrakı gedişatını izləməyi daha məqsədəuyğun hesab edir. Ancaq Ermənistan ordusun­da çox tez-tez baş verən silahlı insident­lər göstərir ki, xaos və intriqaların hökm sürdüyü bu orduda hansısa generalı tam olaraq nəzarətdə saxlamaq mümkün de­yil. 

Xalqdan gələn qorxu

Nikol Paşinyanın sui-qəsd qorxusu­nun arxasında duran əsas nüanslardan biri də, onun xalq tərəfindən də lənətlən­məsi, lider kimi qəbul edilməməsidir. Xü­susilə də, Paşinyanın 44 günlük müha­ribədən sonra ac Ermənistana, həm də “məğlub” etiketi əlavə etməsi erməni ic­timaiyyətinin, xüsusilə də millətçi kəsimin ciddi narazılığına səbəb olub. Paşinyanı qorxaq sərkərdə, bacarıqsız diplomat he­sab edən erməni millətçiləri onun yeni, “daha cəsur” və “səriştəli” liderlə əvəz­lənməsini vacib hesab edir. Bu baxım­dan, indiki məqamda Paşinyanın qətli və siyasi hakimiyyətin yeni fiqurla əvəz­lənməsi millətçi kəsimin maraqları baxı­mından sosial sifariş kimi meydana çıxır. Bu səbəbdən də Paşinyan, haqlı olaraq, hesab edir ki, ona qarşı sui-qəsd cəhdi sadəcə xaricdən deyil, eyni zamanda, ölkə daxilindən də qaynaqlana bilər. Bu isə Paşinyan üçün ikiqat risk və təhlükə deməkdir. Başqa sözlə desək, Paşinyan davamlı olaraq özünü öz xalqından qoru­mağa məcburdur.

Özünə qarşı sui-qəsd ehtimalını ki­fayət qədər yüksək qiymətləndirən Ni­kol Paşinyan, bu təhlükədən mümkün qədər sığortalanmaq üçün ölkənin bü­tün hüquq-mühafizə orqanlarını ayağa qaldırıb. İştirak etdiyi hər bir toplantıda təhlükəsizlik tədbirlərinin maksimum sə­viyyədə təşkilinə diqqət yetirən Paşinyan, sadə vətəndaşları belə özü üçün təhdid mənbəyi hesab etməkdədir. Bu il martın 9-da Paşinyana məxsus avtomobil korteji hökumət binasına daxil olan zaman polis­lərin iki nəfər sıravi şəxsə hücum edərək, onları “neytrallaşdırması” buna sübutdur. Bu fakt bir daha sübut edir ki, vaxti ilə Ba­kını yeni işğallarla hədələyən Paşinyan, bu gün kölgəsindən qorxan, öz xalqının intiqamından ehtiyat edən “lider” vəziy­yətinə düşüb. Bu isə Paşinyanla yanaşı, həm də Ermənistanın gələcəyi ilə bağlı bədbin proqnozları aktuallaşdırır. Çünki hər hansı dövlətin öz xalqını təhdid və təhlükə mənbəyi hesab edən bir “lider”lə hansısa uğura nail olması absurddur və bunu isbatlamaq üçün əlavə arqumentə ehtiyac da yoxdur.

Seymur ƏLİYEV, “Xalq qəzeti”