Nikol Paşinyanın BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreşə Qarabağa faktaraşdırıcı missiyanın göndərilməsi ilə bağlı müraciətinin məzmunu bu təşkilatın nizamnaməsində ifadə olunan niyyət və məqsədlərə, bütövlükdə, beynəlxalq hüququn prinsiplərinə ziddir. Bəs, Bakının icazəsi olmadan həmin faktaraşdırıcı missiya Azərbaycan ərazisinə necə gələcək? Bu ritorik sual İrəvanın artıq siyasi aqoniyaya mübtəla olduğunu göstərir... 

Ermənistanın baş naziri Nikol Pa­şinyan BMT-nin Baş katibi Antonio Qu­terreşə Qarabağa faktaraşdırıcı missi­yanın göndərilməsi ilə bağlı artıq ikinci dəfədir müraciət edir. Guya, Laçın yolu “qanunsuz blokadaya alınıb” və “Qara­bağda humanitar böhran” yaranıb. Və BMT-nin faktaraşdırıcı missiyası gəlib Laçın yolunun fasiləsiz işləməsini təmin edəcək.

Erməni saytları bu mövzunu gen-bol tirajlamaqla məşğuldur. Yazırlar ki, Pa­şinyanın qaldırdığı “problemin” müza­kirəsini davam etdirmək barədə razılıq əldə olunub, Quterreş isə bu məsələni diqqət mərkəzində saxlayacağına söz verib. Hətta, biz az da irəli gedərək, Laçın yolundakı “blokada” ilə bağlı müvəqqəti tədbirlərin tətbiqi ilə bağlı “İrəvanın iddiasını təmin edən” Bey­nəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarının icrasının vacibliyini önə çəkirlər. Əslinə qalsa, Paşinyanın Azərbaycanın Laçın yolunu “qanunsuz blokadaya alması” və “Qarabağda yaranmış humanitar böhranı” gündəmə gətirməsi həmin Beynəlxalq Femidanın özünün nüfuzu­na xələl gətirir. Bir həftə bundan əvvəl BƏM Ermənistanın vəsatətini rədd etdi, Qarabağda yaşayan ermənilərin bloka­dada qalması, humanitar fəlakətə düçar olması ilə bağlı iddialarının sübutsuz və məntiqsiz olduğunu hüquqi cəhətdən əsaslandırdı. 

Paşinyanın xülyası və xalqına ucuz mesajı 

Tam əminliklə demək olar ki, Pa­şinyanın BMT-nin Baş katibinə müra­ciəti daha çox siyasi manevr xarakteri daşıyır. Onun məqsədi erməni ictima­iyyətinin diqqətinə “düşdüyümüz ağır duruma görə günahkar Moskvadır”, “Mən Qarabağ erməniləri üçün əlimdən gələni edirəm” kimi mesajları ötürməklə gündəmi öz xeyrinə dəyişmək, bir növ bəraət qazanmaq cəhdidir. Əgər er­məni mediasının yazdıqlarına inansaq, BMT-nin Baş katibi İrəvanın müraciə­tinə “diqqətlə yanaşıb”... Aydın məsələ­dir ki, İrəvan Azərbaycanla “sərhədinə” Avropa İttifaqının 100 nəfərlik mülki missiyasını gətirəndən sonra iştahı daha da artıb və bu dəfə Azərbaycanın icazəsi olmadan BMT-nin faktaraşdırıcı missiyasını Qarabağa gətirmək xülya­sına düşüb. Amma beynəlxalq hüquq, eləcə də, elementar məntiq onu deyir ki, BMT bu xarakterli faktaraşdırma missiya barədə qərarı həmin missiya­nın ünvanı olan ölkənin razılığı olmadan qəbul edə bilməz. Əks təqdirdə, belə bir qərar, birincisi, beynəlxalq hüququn dövlətlərin daxili işlərinə qarışmamaq müddəasını pozur, ikincisi, həmin BMT Nizamnaməsində əks olunmuş sərhəd­lərin toxunulmazlığı və dövlətlərin ərazi bütövlüyü prinsipləri ilə daban-dabana ziddir. Yəni, suveren Azərbaycanın əra­zisində hansısa beynəlxalq missiyanın yerləşdirilməsi planı yalnız rəsmi Ba­kının iştirakı və razılığı ilə müzakirəyə çıxarıla bilər. 

Baş katibə xatırlatma

Əgər baş katib yaxın keçmişi unu­dubsa, ona bunu təkrar xatırlatmaq ye­rinə düşər: BMT Təhlükəsizlik Şurasının Ermənistanın torpaqlarımızın işğalı ilə bağlı qəbul etdiyi 4, Baş Assambleyası­nın isə 1 qətnaməsinə uzun illər məhəl qoyulmadı. Azərbaycan işğalçı üzərin­də hərbi Zəfəri ilə həmin qərarları icra etdi. Həm də təkbaşına! Cənab Quter­reş əvvəllər BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı kimi Azərbaycana səfərlər edib, 1 milyondan çox soydaşımızın erməni vandalizminin əməlləri ucbatın­dan yurd-yuvasından didərgin düşməsi­nin canlı şahidi olub. Bu gün regionda yeni reallılğın yaranmasından xəbərdar olan Baş katib yəqin özü də yaxşı bilir ki, belə bir missiyanın bölgəyə göndə­rilməsi hər iki tərəfin razılığı ilə baş ver­məlidir. Bu məsələ sadəcə Paşinyanın müraciəti və arzusu ilə həll edilə bilməz. Digər tərəfdən, BMT-nin hansısa böl­gəyə faktaraşdırıcı missiya göndərməsi Təhlükəsizlik Şurasının yekdil qərarı ilə həyata keçirilir. Məsələ bu müstəvidə müzakirəyə çıxarılanda isə TŞ-nın beş daimi üzvündən an azı birinin – Rusiya­nın veto hüququndan istifadə edəcəyi heç kəsdə şübhə doğura bilməz. Axı, Moskvanın Qarabağda müvəqqəti yer­ləşdirilmiş sülhyaradanlarına alternativ qüvvəni tanıması qeyri-mümkündür. İstəsə də, istəməsə də, bu acı reallığı İrəvan da qəbul etməyə məcburdur. Amma bu boyda ciddi və “aşılmaz diva­ra” baxmayaraq, Paşinyan iqtidarı hər vəchlə məsələni beynəlxalq gündəmə sırımaq üçün faydasız və mənasız cəhdlər göstərməklə məşğuldur. 

Daxili məsələmizi özümüz həll edirik

Paşinyan və onu idarə edənlər “özfəaliyyət proqramlarını” davam et­dirsinlər, biz isə Azərbaycanda yaşayan bütün azsaylı xalqların, etnik qrupların ölkəmizin vətəndaşı kimi haqqını tanı­dığımız kimi, Qarabağın erməni sakin­lərini də eyni statusda qəbul etməyə hazırıq. Artıq Qarabağın erməni əhalisi ilə birbaşa dialoqun ilkin ismarıcları gəl­məkdədir. 

Dövlət başçımızın tələbi ilə Vardan­yan kartı “pas” edildikdən sonra təmas­ların sağlam və qarşılıqlı inam zəminin­də qurulması təbii proses sayılmalıdır. Və bu dialoq prosesinin əsas atributu Qarabağda doğulub-böyüyən erməni əhalisinin Bakının prinsipial mövqeyi ilə hesablaşmasıdır. Artıq vasitəçisiz, üzbəüz, canlı təmaslar başlayıb. Rəsmi Bakı Qarabağda yaşayan ermənilərlə təmaslar üzrə özünün məsul şəxsini də müəyyənləşdirib. Milli Məclisin deputatı Ramin Məmmədov Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdirildiyi Xocalıdakı qərargahında erməni sakin­lərin təmsilçiləri ilə görüşüb. 

Üzbəüz danışıqların bizim üçün məqbul, onlar üçün müsbət sonluqla bitəcəyinə indidən nikbin baxmaq olar. Əminik ki, Qarabağın erməni sakinləri Azərbaycanın səmimi və sağlam təklif­lərini, təminatlı sözünü eşidəcək. Amma sonuncu söz haqqını onların ixtiyarına buraxacağıq. Vətəndaşımız olacaq ermənilər həmin sözü illərlə başlarını tovlamış separtatçıların üzünə deməli­dirlər. O sözü deyəcəklər, həm də bizim eşidəcəyimiz səslə, ucadan deyəcəklər. 

İmran BƏDİRXANLI, “Xalq qəzeti”