“Mustafa Kamal Atatürk – 2023” birgə hərbi təlimində

Bakıda, Naxçıvanda və azad olunmuş ərazilər də daxil olmaqla ölkəmizin müxtəlif istiqamətlərində keçirilən Azərbaycan–Türkiyə birgə taktiki təlimi başa çatıb. Türkiyə Respublikasının yaradılmasının 100-cü ildönümünə həsr olunan “Mustafa Kamal Atatürk–2023” birgə taktiki təlimi uğurla icra olunub. 

Təlimə 3 minədək şəxsi heyət, 130 zirehli texnika, 100-dək artilleriya qur­ğusu, 20-dən artıq aviasiya və uçuş vasitələri, eləcə də mühəndis texnikası və kiçik hava yastıqlı qayıqlar cəlb olun­muşdu. Oktyabrın 24-də “Yüksək səviy­yəli müşahidəçi günü” keçirildi.

Azərbaycan Müdafiə naziri gene­ral-polkovnik Zakir Həsənovun dəvəti ilə Türkiyəni Milli Müdafiə naziri Ya­şar Güler, Tacikistanın Müdafiə na­ziri general-polkovnik Şerali Mirzo, Qazaxıstanın Müdafiə Nazirliyinin Hərbi Təhsil və Elm Departamen­tinin rəisi general-mayor Jumabek Axmetov və Özbəkistanın Müdafiə nazirinin döyüş hazırlığı üzrə müavini polkovnik Kadirjon Tursunovun rəh­bərlik etdiyi nümayəndə heyətləri, eləcə də Türkiyənin müdafiə sənaye­si sahəsində çalışan bir neçə şirkət rəhbəri və təmsilçiləri “Mustafa Kamal Atatürk–2023” birgə taktiki təliminin “Yüksək səviyyəli müşahidəçi günü”n­də iştirak edirdilər.

Təlimdə təmas xəttində yerləşən mövqelərin düşməndən azad olunması və birliklərin irəliləməsi üçün Azərbay­can və Türkiyə komando bölükləri birgə sızma fəaliyyətlərini icra etdilər.

Hərbi Hava Qüvvələrinin təyyarə və helikopterlərinin uçuşlarının təh­lükəsizliyini təmin etmək məqsədilə cəbhəboyu və dərinliklərdə hava və ra­diokəşfiyyat aparılaraq düşmənin hava hücumundan müdafiə vasitələrinin fəa­liyyətinə maneələr yaradıldığı zaman şərti düşmən sahəsinə girmədən radio­şüalanma vasitələrini, radiotexniki, radi­okəşfiyyat və radiolokasiya vasitələrinin kəşfiyyatının aparılması və dinlənməsi, onların növünün və yerinin təyini, tezlik və digər parametrlərinin aşkar edilməsi, həmçinin hava hücumundan müdafiə sistemlərinin məhv edilməsi fəaliyyətləri icra olundu.

Şərti düşmənin pilotsuz uçuş apa­ratları ilə mübarizə aparan bölmələrimiz xüsusi vasitə ilə radiomaneələr tətbiq edərək onun döyüş tapşırığını (kəşfiy­yatın aparılması) yerinə yetirməsinə imkan verilməmək, geri qaytarılmaq və ya aldadılmaq tapşırığını icra etdi. Şərti düşmənin HHM vasitələri zərər­sizləşdirildikdən sonra açılan hava dəh­lizində F-16 qırıcı təyyarələri və digər hücum helikopterləri onun cəmləşmə məntəqələrinə aviasiya zərbələri endir­di.

Tank əleyhinə idarəolunan raket kompleksləri və düzünə tuşlamaya çıxarılmış T-90 tankları şərti düşmənin 1-ci eşelonunda yerləşən zirehli döyüş maşınlarını və mövqeləri məhv etdilər.

Bölmələrimizin mütəşəkkil irəliləmə­sini, düşmən üzərində atəş üstünlü­yünün əldə olunması məqsədilə onun döyüş mövqelərinə, artilleriya və mina­atan batareyalarına, KMM-lərinə, canlı qüvvə və atəş vasitələrinə kütləvi atəş zərbələri endirildi. Döyüşçülərimizin mütəşəkkil irəliləməsi təmin edildi, əldə olunmuş atəş üstünlüyü qorunub sax­lanıldı, şərti düşmənin itirilmiş idarəet­məni bərpa etməsinə imkan verilmədi. Təminat yollarında batareyaların zərbə hücumlarından sonra Azərbaycan və Türkiyə hərbçilərindən təşkil olunmuş taktiki qruplar və xüsusi təyinatlı qruplar hərəkətə keçdi.

Mühəndis bölmələri minalanmış sahələrdən keçidlərin açılmasından sonra birgə taktiki və xüsusi təyinatlı qruplar şərti düşmən mövqelərinə doğ­ru irəliləyərək, onun məhv edilməsi və ön xəttinin ələ keçirilməsi fəaliyyətləri icra etdilər. Sonra 2-ci eşelon bölmələ­rinin hərəkəti başladı. Düşmənin dayaq məntəqələri ələ keçirildikdən sonra irə­liləyən bölmələrimizin effektiv və fasilə­siz atəş dəstəyini təmin etmək məqsə­dilə minaatan batareyalarının əsas mövqeyindən ehtiyat atəş mövqelərinə tağımlarla yerdəyişmə prosesləri icra olundu. “Bayraktar TB-2” helikopte­ri vasitəsilə şərti düşmənin “İskəndər” və “Toçka-U” taktiki raket kompleksləri məhv edildi.

Bununla bərabər, düşmən mövqeləri piyada qüvvələr tərəfindən atəş və ma­nevr üsulu ilə ələ keçirildi, onun tank əleyhinə silahlarını təsirsiz hala gətir­məklə, tankların çevik və sürətli manevr qabiliyyəti ilə vurucu atəş gücündən, eləcə də tüstü pərdəsinin qoyulmasın­dan faydalanaraq piyada döyüş maşın­larından (PDM) desantın endirilməsi fəaliyyəti icra olundu. Piyada manqa­ları düşmənin ön xətdə yerləşən canlı qüvvəsini ştat silahları ilə məhv etdi. Minalardan və düşmənin birbaşa atışla­rından qorunmaq məqsədilə piyadalar texnikaların arxası ilə hərəkət edərək mövcud vəziyyətə görə irəli və ehtiyatlı şəkildə irəlilədi.

Hər iki ölkənin xüsusi təyinatlı qrup­larından ibarət hava desantının vəzifəli şəxsi ələ keçirmək üçün şərti düşmən arxasına endirilməsi fəaliyyəti icra olun­du. Qrupların hava yolu ilə düşmən arxasına endirilməsi və onun vəzifəli şəxsinin pusqu yolu ilə ələ keçirilməsi və yaşayış məntəqəsinin təmizlənməsi fəaliyyəti icra edildi. Hədəf bölgəsi ələ keçirildikdən sonra bölmələrimizin son­rakı tapşırıqlarının atəş dəstəyini təmin etmək, üstünlüyü saxlamaq məqsədilə artilleriya batareyalarının əsas atəş mövqeyindən ehtiyat atəş mövqeyinə taqımlarla yerdəyişməsi icra olundu.

Bütün təlim nöqtələrində sanitarların yaralı hərbi qulluqçuları təxliyə etməsi fəaliyyətləri icra olundu. Eləcə də, xüsu­si təyinatlı qrupların uçuş məntəqəsində toplanması və hava yolu ilə təxliyə olun­ması icra edildi.

“Yüksək səviyyəli müşahidəçi gü­nü”ndə silah və texnika sərgisinə baxış oldu. Qonaqlar Azərbaycan Ordusunun arsenalında olan zirehli döyüş maşın­ları, müxtəlif təyinatlı hərbi texnika, pilotsuz uçuş aparatları, digər hərbi vasitələrlə tanış oldular. “Yüksək sə­viyyəli müşahidəçi günü”ndə, həmçi­nin Türkiyənin “Roketsan”, “Havelsan”, “Aselsan”, “Baykar” və digər şirkətlərin stendləri də qonaqlara təqdim edildi.

“Mustafa Kamal Atatürk – 2023” bir­gə taktiki təliminin əhəmiyyəti haqqında danışan Türkiyənin ölkəmizdəki keçmiş hərbi attaşesi, general Yücel Karauz XQ-yə dedi ki, birgə təlim bölgəni qarış­dırmaq istəyən ölkələrə güclü mesajdır: 

– Keçirilən təlim bölgəni qarışdırmaq istəyənlərin mövcud olduğu çətin geo­siyasi şəraitdə Azərbaycanın yaratdığı yeni reallıqla barışmaq istəməyən Er­mənistan, Fransa kimi ölkələrə verilən bir mesajdır. Digər tərəfdən təlimə Öz­bəkistan, Qazaxıstan, Tacikistan kimi ölkələrin yüksək vəzifəli nümayəndələ­rinin qatılması ona xüsusi bir məna qa­tırdı. Bununla bərabər, təlimlərin Naxçı­van, Bakı və düşmən işğalından azad edilən ərazilərdə keçirilməsi də xüsusilə diqqətçəkən məqamlardandır. Ordular çox zaman sülhün təmin edilməsi və qorunması üçün öz güclərini nümayiş etdirirlər. Azərbaycan və Türkiyə birgə hərbi təlimi də Cənubi Qafqazda sülhün davamlılığına xidmət edir.

Rizvan FİKRƏTOĞLU
XQ