Yeniliklər bu xidmətin kəm-kəsirlərini aradan qaldıracaq

Xəbər verildiyi kimi, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti “Müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər”i təsdiq edib. Bununla bağlı Baş nazir Əli Əsədov 2024-cü il martın 27-də qərar imzalayıb. 

“Avtomobil nəqliyyatı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qa­nununa uyğun hazırlanan tələblər müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olu­nan avtonəqliyyat vasitələrinin texniki göstəricilərinin, o cümlədən onların daxili və xarici tərtibatına dair tələb­lərin hüquqi əsaslarını müəyyən edir.

Sənəddə qeyd olunur ki, müntəzəm sərnişin daşımalarını ye­rinə yetirən avtonəqliyyat vasitələri “Yol hərəkəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun texniki cəhətdən saz vəziyyətdə sax­lanılmalıdır. Eyni zamanda dövri tex­niki baxışdan keçməmiş müntəzəm daşımalar yerinə yetirən avtonəqliy­yat vasitələri sərnişindaşımada istifa­də edilə bilməz. Yeni qərar, həmçinin dövlət qeydiyyat şəhadətnaməsində göstərilən buraxılış tarixindən 15 ildən artıq müddət keçən nəqliyyat vasitələ­ri ilə taksi xidmətinin göstərilməsini qadağan edir. 

Qərara əsasən, taksi minik avto­mobillərinin daxilində sürücü və da­şıyıcı barədə məlumatları əks etdirən lövhə, taksometr (gedişhaqqının tarif­ləri barədə məlumat lövhəsi ilə birgə) və ya taksometr funksiyalarını yerinə yetirən proqram təminatı olan mobil cihaz quraşdırılmalıdır. “Müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin da­şımalarında istifadə olunan avtonəq­liyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələb­lər”ə əsasən, hüquqi şəxslərin və ya fərdi sahibkarların sərnişin daşımala­rında istifadə etdikləri taksi minik av­tomobillərində nağdsız ödəniş üçün POS-terminal olmalıdır. Bununla ya­naşı, taksi minik avtomobilləri “ABS” əyləc sistemi, nəqliyyat vasitələrinin salonu normal işıqlandırma sistemi, tam hava tənzimləyicisi (sərinlətmə və isitmə funksiyalı), eləcə də sürücü və bütün sərnişinlər üçün təhlükəsizlik kəməri ilə təchiz edilməlidir. 

“Müntəzəm və taksi minik avtomo­bili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələrinin tex­niki göstəriciləri, daxili və xarici tərti­batına dair tələblər”də Azərbaycanda taksi minik avtomobili ilə sərnişin da­şımalarında istifadə olunan avtonəq­liyyat vasitələrinin fərqləndirici nişa­nının və taksi fənərinin forması da müəyyənləşdirilib. Belə ki, taksilərin üzərində sarı-qara və ağ-qara damalı zolaq, həmçinin qara hərflərlə “Taksi” sözü yazılmış fənər quraşdırılacaq.

Əslində hazırda taksi kimi istifa­də olunan nəqliyyat vasitələrinə qo­yulmuş tələblər qanunvericilikdə bu günədək də mövcud olub. Yeni tələb isə taksi minik avtomobilinin bütün salonunu əhatə edən və qeydə aldığı məlumatları ən azı 15 gün müddətin­də saxlaya bilən yaddaş qurğusu ilə təchiz edilmiş videokameraların qu­raşdırılması ilə bağlıdır. 

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyindən verilən məlumata görə, tələblərə əsasən, buraxılış tarixindən 15 ildən artıq müddət keçməyən av­tomobil nəqliyyatı vasitələri üçün 3 ay ərzində elektron qaydada müraciət edərək müvafiq icazələri alanlar tak­si fəaliyyətlərini davam etdirə bilərlər. Eyni zamanda, taksi minik avtomobil­lərinin sürücüləri etik davranış və avto­mobil nəqliyyatı ilə sərnişindaşımaları tənzimləyən normativ hüquqi aktlara dair xüsusi hazırlıq keçməlidirlər. Yal­nız təlimləri müvəffəqiyyətlə bitirənlər şəhadətnamə əldə edə bilərlər. 

Nazirliyin tabeliyində olan Azər­baycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi (AYNA) isə hazırda taksi fəaliyyəti sahəsində çalışan və bu fəaliyyə­ti davam etdirmək istəyən şəxslərə qısa müddətdə buraxılış vəsiqəsi və buraxılış kartı almalarını tövsiyə edib. Qurumdan onu da bildiriblər ki, 1 iyul 2024-cü il tarixindən sonra buraxılış tarixindən 8 ildən artıq müddət keçmiş avtonəqliyyat vasitələrinə buraxılış kartı verilməyəcək. Bununla yanaşı, buraxılış kartı almaq üçün taksi minik avtomobilləri ən azı “Avro-5” ekoloji standartına uyğun olmalıdır.

Təbələrə əsasən, ölkə ərazisində müntəzəm sərnişindaşıma ilə məş­ğul olan nəqliyyat vasitələrində Azər­baycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi­nin loqosu, qısaldılmış adı və Çağrı Mərkəzinin nömrəsi olmalıdır. Yeni tələblərdə, həmçinin taksilərin rəng­ləri ağ və ya qırmızı müəyyən edilib. Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Na­zirliyinin məlumatına görə, taksilərin rənglərinin ağ və ya qırmızı olması ilə bağlı tələb yalnız 2024-cü il iyulun 1-dən sonra sərnişindaşımalarında istifadə olunması üçün ölkə ərazisinə idxal edilən avtonəqliyyat vasitələrinə şamil ediləcək. 

Eldəniz CƏFƏROV, 
avtomobil nəqliyyatı üzrə ekspert 

Taksilərlə bağlı tələblər, əslində, bu il yanvarın 1-dən elan olunmalı idi. Görü­nür, dövlət sosial yönümlü siyasətini da­vam etdirərək taksi fəaliyyəti ilə məşğul olan vətəndaşlara bir qədər möhlət ver­di. Nəhayət, Novruz bayramından sonra hökumət “Müntəzəm və taksi minik avto­mobili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələrinin texni­ki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər”i təsdiq etdi. 

Düşünürəm ki, bu, çox doğru addım­dır. Qeyd etmək istəyirəm ki, hazırda Bakı şəhərində taksi fəaliyyətinə cəlb edilmiş nəqliyyat vasitələrinin sayı ol­duqca çoxdur. Bu da taksi xidməti sahə­sində xaosa, eləcə də yollarda tıxacların yaranmasına, qəza hallarının artmasına gətirib çıxarır. Belə bir vəziyyət çox da­vam edə bilməzdi. Fikrimcə, taksi fəa­liyyəti ilə peşəkarlar məşğul olmalıdır. Taksi fəaliyyətinə əyləncə, eləcə də digər məqsədlər kimi baxılmamalıdır. 

Hökumətin yeni qərarı, müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olunan avtonəq­liyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər bu sahəyə bir sıra yeniliklər gətirəcək. Hər şeydən əvvəl, taksi xidməti sahəsin­də peşəkarların fəaliyyət göstərməsinə imkan yaranacaq. Bununla da, Bakıda, eləcə də ölkənin digər şəhərlərində tak­si xidməti peşəkarların fəaliyyət sahəsi kimi yenidən dirçəldiləcək. Çünki taksi ictimai nəqliyyatın bir istiqaməti, spesi­fik sahəsidir. Düşünürəm ki, ictimai nəq­liyyatın avtobus seqmentində çalışan sürücülər səliqə-sahmana, sərnişindaşı­ma ilə bağlı qaydalara əməl etdikləri kimi taksi xidməti ilə məşğul olanlar da eyni tələblər əsasında fəaliyyət göstərməli­dirlər.

Mirbağır YAQUBZADƏ
XQ