Türkiyə 20 il əvvəl daha çox aqrar və xidmət sektorları üzrə ixtisaslaşmışdırsa, indi müasir sənaye dövlətinə çevrilməkdədir. Hazırda bu dövlət hərbi, avtomobil sənayesində xüsusi üstünlüyə malik ölkə kimi diqqət çəkir. 

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bu il martın 16-da Ankarada keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının Fövqəladə Zirvə görüşündəki çıxışında Türkiyənin son 20 ildə böyük və şərəfli yol keçdiyini, qardaş ölkənin dünyada söz sa­hibi olduğunu, güc mərkəzinə çevrildiyini, dünyada Türkiyə ilə hesablaşıldığını və ona hörmət edildiyini bildirib. Dövlətimi­zin başçısı daha sonra deyib: “Türkiyənin hərbi gücünü, müdafiə sənayesi sahəsin­də böyük uğurlarını indi dünyada hər kəs görür. Bu illər ərzində Türkiyədə davamlı sabitliyin təmin olunması, ölkənin inkişafı bütün türk dünyası üçün önəmli şərtdir”. 

Həqiqətən də Türkiyə bu gün həm də müdafiə sənayesinin inkişafı ilə diqqət çə­kir. Məsələn, qardaş ölkənin hazırda səs­dən sürətli raketi hava, quru və dəniz plat­formaları ilə inteqrasiya edir. Xatırladaq ki, bu silahların analoqsuz xarakterə malik yerli istehsal olması və Türkiyənin silah idxal etmək asılılığını aradan qaldırması baxımından mühüm önəm daşıyır. Onu da deyək ki, havadan zərbələr kateqoriya­sında Türkiyənin “Bayraktar”, “Aksunqur”, “Akıncı” və “Kızılelma” da daxil olmaqla pi­lotsuz döyüş aparatları beynəlxalq hərbin fırlanma oxuna təsir edir.

Beləliklə, Türkiyədəki ballistik raketlər, hədəfi dəqiq vuran “ağıllı” sursatlar, hava hücumundan müdafiə sistemləri, tanklar, hava-yer tipli səsdən sürətli raketlər, dö­yüş gəmiləri və s. beynəlxalq gücləri qar­daş ölkə ilə məsafəli davranışa məcbur edir. Ümumiyyətlə, Türkiyənin “Baykar”, “ASELSAN”, “ROKETSAN”, “HAVELSAN” kimi müdafiə sənayesi şirkətlərinin isteh­sal etdikləri hərbi məhsulların siyahısına əlavələr etməsi Azərbaycan üçün də zə­ruridir.

Qeyd edək ki, xarici ticarət potensialı 500 milyard dollara çatan Türkiyə müda­fiə sənayesi üzrə öz tələbatını qarşıla­maqdan başqa, “İHA”, “SİHA”, “Akıncı”, quru vasitələri, dəniz platformaları başda olmaqla, 170 ölkəyə müdafiə sənayesi məhsulları ixrac edən bir ölkə səviyyəsinə yüksəlib, sənaye və texnologiya istiqamə­tində qurulan 152 yeni sənaye zonası, 29 sənaye zonası və 94 texnoparkla istehsal gücünü artırıb.

Türkiyənin hərbi gücü barədə son vaxtlar beynəlxalq mediada da bir sıra ya­zılar verilməkdədir. Belə ki, dünyanın bir çox ölkəsinə ixrac edilən və müharibənin gedişatını dəyişməyə qadir olan qardaş ölkənin pilotsuz uçuş aparatları bu dəfə ABŞ mətbuatının gündəmindədir. Türkiyə müdafiə sənayesinin qabaqcıl şirkətlərin­dən biri olan “Baykar”ın istehsal etdiyi pi­lotsuz təyyarələrə diqqət çəkən “Forbes” jurnalı maraq doğuran təhlili yazı dərc edib. Həmin materialda Türkiyə–Misir ara­sında problemlər həll olunmağa başlayan kimi, bu ölkənin “Bayraktar TB2” pilotsuz uçuş aparatı ala biləcəyindən bəhs olu­nub.

“Forbes” daha sonra Türkiyənin dron sənayesinə diqqət çəkib: “Türkiyə pilotsuz uçuş aparatları sənayesi və dünyanın on­larla ölkəsinin tələb etdiyi “Bayraktar TB2” pilotsuz uçuş aparatı sayəsində yüksəliş­dədir”. Təhlildə qeyd olunub ki, Türkiyənin Misirə “Bayraktar TB2” pilotsuz uçuş apa­ratı satması üçün heç bir maneə yoxdur. Çünki hər iki ölkə bir neçə regional rəqibin izinə düşərək yaxın gələcəkdə münasi­bətləri düzəldə biləcəkləri üçün bu fikirdə həmrəydir.

Xatırladaq ki, “Bayraktar TB2” kəş­fiyyat missiyaları üçün orta hündürlükdə uzun müddət havada qala bilən taktik si­lahlı pilotsuz uçuş aparatıdır. O, tam avto­nom uçuş, eniş və müşahidə imkanlarına malikdir. “Bayraktar TB2”nin uğuru dünya­nın bir çox böhran bölgələrində ön plana çıxıb və bir çox ölkə Türkiyə PUA-larını əldə etmək üçün növbəyə yazılıb. 

Türkiyənin hərbi sənaye sahəsin­də əldə etdiyi uğurlardan danışarkən bir məqamı da xatırlatmaq istərdik. Belə ki, qardaş ölkənin hərbi-müdafiə gücü Azər­baycanın da qüdrətlənməsini, təhlükə­sizliyini şərtləndirir. Bu amil “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası ara­sında müttəfiqlik münasibətləri haqqında” imzalanan Şuşa Bəyannaməsində də öz aydın ifadəsini tapır. Bəyannamə əsasən, Cənubi Qafqazı sülh regionuna çevirmək məqsədi daşıyır. Belə bir tarixi əhəmiyyət daşıyan sənəddə bir sıra məsələlərlə ya­naşı, iki qardaş ölkənin silahlı qüvvələrinin birlikdə fəaliyyət qabiliyyətinin artırılması, müasir texnologiyalara əsaslanan silah və sursatların idarə olunması istiqamətində sıx əməkdaşlığı da nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, bəyannamədə bu məqsədlə səlahiyyətli struktur və qurumların qar­şılıqlı əlaqəli fəaliyyətinin təmin edilməsi vurğulanır. 

Ümumiyyətlə, “Azərbaycan Respub­likası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Şuşa Bəyannaməsi”ndə Azərbaycan və Tür­kiyə arasındakı ikitərəfli münasibətlərin daha da genişləndirilməsi perspektivləri diqqət mərkəzində saxlanılaraq, bir sıra sahələrdə, o cümlədən müdafiə sekto­runda imkan və potensiallarının birləşdi­rilməsi, dərinləşdirilməsi xüsusi yer tutur. Eyni zamanda, bu sırada müştərək maraq daşıyan regional və beynəlxalq strateji məsələlərdə fəaliyyətlərin qarşılıqlı şəkil­də əlaqələndirilməsi də prioritet vəzifələr­dən biridir.

V.BİNYƏTOĞLU,
“Xalq qəzeti”