Yaxud Fransa isteblişmentinin başını itirməsinin əlamətləri
Atalarımızın bir məsəli var: it əl çəkdi, motal əl çəkmədi. Bu kəlam İrəvanla Parisin Bakıya qarşı usanmadan apardıqları yalan və böhtan dolu təbliğatının indiki mərhələsini tam dəqiqliklə əks etdirir. Ermənistan hakimiyyətinin sülh sazişi ilə bağlı son davranışları, nəhayət, onun reallıqla barışmağa başlamasından xəbər versə də, Yelisey sarayında müvəqqəti oturmuş Makron komandası ermənidən daha çox ermənilik göstərməkdə davam edir.
Bir neçə aydır ki, rəsmi Paris münasibətləri daha da gərginləşdirməyin fonunda Bakını Fransanın müstəmləkələrinə, geniş mənada isə dənizaşırı ərazilərə müdaxilə və manipulyasiyada ittiham edir. Fransanın dənizaşırı ərazilər naziri Manuel Valls Yeni Kaledoniyanın institusional gələcəyi ilə bağlı danışıqlarda öz vasitəçiliyini təklif edən, Azərbaycan dövlətinin dəstəklədiyi Bakı Təşəbbüs Qrupunun (BTQ) məktubunu “sabitliyi pozmaq cəhdi” kimi dəyərləndirib. Cənab nazir bununla bağlı bəyanatında ərz edir ki, “Paris Azərbaycandan Fransanın xarici ərazilərində strateji maraqlarına zidd fəaliyyətlər həyata keçirən Bakı Təşəbbüs Qrupunu tanımır” və “bu qrup tərəfindən hədəfə alınan seçilmiş nümayəndələrin birmənalı şəkildə qəbuledilməz manevrlərini rədd etməyə çağırır”. Oxuculara xatırladaq ki, 3 gün bundan əvvəl BTQ “müzakirələrə yenidən impuls və töhfə vermək üçün Fransa hökuməti ilə Kanaki arasında qərəzsiz vasitəçilik təşəbbüsü” ilə çıxış edib və bu təklifi rəsmi Parisin diqqətinə çatdırıb.
Arayış üçün bildirək ki, 2023-cü ilin iyulunda yaradılan BTQ Azərbaycan dövləti tərəfindən dəstəklənən, Fransanın neokolonialist siyasətindən əziyyət çəkən xalqların müstəqillik hərəkatlarının dəstəklənməsində fəal iştirak edən təşkilatdır. Bu qrup Bakıda Martinika, Qviana, Yeni Kaledoniya və Fransız Polineziyasından müstəqillik tərəfdarlarının, habelə digər ərazilərdən seçilmiş bir neçə nümayəndənin dəvət olunduğu konfransdan sonra yaranıb.
Afrikada, ardınca Mərkəzi Asiyada hərbi-siyasi və diplomatik uğursuzluqlara düçar olan Makron iqtidarı XXI əsrdə orta əsrlərə məxsus feodal təfəkkürü ilə davranmaqda davam edir. Dünya ictimai fikrinə yeniliklər gətirmiş, azadlıq aşiqləri olan dahi sənətkarlar bəxş etmiş fransız xalqı seçdiyi bu iqtidarın əlində girinc olub. Təkcə daxildə deyil, Avropa İttifaqında qeyri-ordinar siyasi davranışı ilə tərəfdaşlarını özündən uzaqlaşdıran Yelisey sarayının sahiblərini cüzamlı xəstələrə bənzədənlər də var.
* * *
Fransalı nazirlər, sanki, Azərbaycanın üstünə gəlməyə növbəyə düzülüblər. 4 gün bundan əvvəl Fransanın Avropa və xarici işlər naziri Jan Noel Baro Senatın xarici işlər komissiyasında çıxışı zamanı Azərbaycan–Ermənistan sülh prosesi və erməni əsilli şəxslərin məhkəmə işi ilə bağlı reallığı təhrif edən, beynəlxalq hüquqdan uzaq iddiası ilə “yadda qaldı”. Doğrudur, o, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən layiq olduğu cavabı aldı. Müsyö Baroya xatırladıldı ki, Azərbaycan ərazilərinə qarşı iddiaların yer aldığı Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsi kimi son iki ildən artıq müddətdə müzakirə edilən Bakının legitim tələbinin sual altına alınması və bunun yeni şərt kimi təqdim edilməsi qəbuledilməzdir. Deyildi ki, əgər Fransa, iddia etdiyi kimi, doğrudan da, iki ölkə arasında sülh sazişinin tezliklə imzalanmasını dəstəkləyirsə, o zaman İrəvanı müvafiq addımları atmağa təşviq etsin. J.N.Baronun haypərəst açıqlamasına cavab olaraq onu da bildirmək istərdik ki, müharibə cinayətləri, etnik təmizləmə, hərbi təcavüz, işgəncə və digər ağır əməllərdə ittiham olunan və ya təqsirləndirilən erməni əsilli şəxslərin azadlığa buraxılması çağırışları Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmaq, məlum məhkəmə prosesinə kobud müdaxilə, ölkəmizin ədaləti bərpa etmək kimi beynəlxalq hüququn təsbit etdiyi haqqına girmək deməkdir. Azərbaycanın bu haqqı BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasının Əsassız Həbslər üzrə İşçi Qrupunun 2025-ci il martın 13-də dərc olunmuş rəyi ilə bir daha təsdiqlənib. Həmin rəy Bakıda davam edən məlum məhkəmə prosesinə qarşı aparılan qarayaxma kampaniyasının əsassız olduğunu sübut edib.
* * *
Daxildə problemləri xirtdəyə dirənmiş Fransanın xarici işlər naziri J.N.Baro cari il yanvarın 29-da Senatda müzakirələr zamanı növbəti dəfə Azərbaycanın Fransanın dənizaşırı ərazilərinə, guya, “qondarma müdaxiləsi” ilə bağlı iddialar yaymağa cəhd etmişdi. Onun Azərbaycanı dənizaşırı ərazilərə müdaxilədə ittiham edən bəyanatı Fransanın Yeni Kaledoniya yerli əhalisinin tələblərinə qarşı saymazlığını ört-basdır etmək cəhdindən başqa bir şey deyil. Məhz Parisin, ən azı, son beş ildə Cənubi Qafqaz məsələlərinə qarışmasının, Azərbaycanın, eləcə də Ermənistanla sülh və sabitliyi bərpa etmək istiqamətində apardıqları vasitəçisiz danışıqlar prosesini pozmağa çalışmasını müşahidə etmişik. İndi BTQ-nin bir vətəndaş cəmiyyəti qurumu kimi Fransanın müstəmləkə siyasətini və dənizaşırı ərazilərdəki problemlərini ictimaiyyətə çatdırması Parisdə “daxili işlərə qarışmaq” ladında hay-küyə səbəb olub. Aydın məsələdir ki, Makron hakimiyyəti bu cür qrupların fəaliyyətini gözdən salmağa çalışmaqla dekolonizasiya prosesini sarsıtmağı hədəfləyir.
Müsəlman ölkələrinə yuxarıdan-aşağı baxmağa vərdiş etmiş Fransanın indiki hakimiyyətinin dənizaşırı ərazilərdəki uğursuz siyasətini, kolonializm ənənəsini davam etdirmək səylərini ört-basdır etmək üçün bütün vasitələrə əl atdığı başadüşüləndir. Amma bu zaman onun Azərbaycanı Fransanın “daxili işlərinə qarışmaqda” ittiham etməsi, əsassız iddialar səsləndirməsi hətta bədxahlarımızda belə ironiyalı gülüş doğurur. Belə səbatsız iddialardan birini Fransanın dənizaşırı ərazilər naziri Manuel Valls martın 9-da “BFMTV”-yə müsahibəsi zamanı səsləndirmişdi. Fransanın kolonial siyasətinə haqq qazandırmağa çalışan və bu ölkənin “3 okean və 5 qitədə” mövcud olduğunu iddia edən M.Valls ölkəsini dünyanın “nadir gücü” kimi xarakterizə etməkdən də çəkinməyib. Əslində, onun Azərbaycana qarşı səsləndirdiyi cəfəng iddialar Fransanın dənizaşırı ölkələrin xalqları arasında dayaqlarını itirməsi ilə barışmaq istəməməsinin təzahür forması sayılmalıdır.
Ölkəsini “nadir güc”ə bənzədən nazir M.Valls səsləndirdiyi ziddiyyətli fikirlərin Fransanın dənizaşırı ərazilərində baş verən zorakılıq aktları, müstəqillik tələb edən xalqların hərəkatlarının boğulması faktları qarşısında nə qədər zəif arqumentlər olduğunu özü də etiraf edir. Diplomatik səriştəsizliyi aşkar sezilən nazir Valsın fikirləri, Fransanın öz “strateji maraqları” müzakirə mövzusunda azadlıq və müstəqillik kimi anlayışları qurban verməyə hazır olduğunu nümayiş etdirməsi, əslində, bu ölkənin dəyərlərə ikili standartla yanaşmasından xəbər verir.
* * *
Sonda onu da qeyd edək ki, Fransanın dənizaşırı ərazilər naziri Manuel Valls “BFMTV”-yə müsahibəsində növbəti dəfə Azərbaycanı Fransaya qarşı, guya, “hibrid müharibə” aparmaqda, habelə dənizaşırı ərazilərdə müstəqillik tərəfdarlarını dəstəkləməklə Fransaya “xarici müdaxilədə” günahlandırıb. Taleyin ironiyasına bir baxın. Burada diqqəti çəkən maraqlı məqam odur ki, 44 günlük müharibənin gedişində Bakının ünvanına hədə-qorxu dolu bəyanatlar verən Fransa hakimiyyəti bu gün Azərbaycanı ona qarşı hibrid savaş açmaqda, xaricdən müdaxilədə günahlandırır. Belə məlum olur ki, Emmanuel Makron iqtidarının, onun siyasi isteblişmentinin başını itirməsinin əlamətləri göz qabağındadır. Ən yaxın ətrafının belə gen gəzdiyi hay sindromlu cüzam xəstəliyinə yoluxmuş bu komandanın “siyasi süqut”dan savayı çarəsi qalmayıb...
P.S. İki həftə bundan əvvəl “Yaşıllar” Partiyasının deputatları “nifrətə təhrik” ittihamı ilə nazir Manuel Valsı məhkəməyə verəcəklərini bildiriblər. Səbəb Valsın “yəhudilərə nifrət hər yerdə olduğu kimi, əsasən, ərəb-müsəlman dünyasından gəlir” açıqlaması olub.
Bundan sonra “Yaşıllar” Partiyasının deputatları Benjamin Lukas və Lea Balaje El Mariki “nifrətə təhrik”ə qarşı qanuni tədbirlər gördüklərini açıqlayıblar: “Birincisi, ona görə ki, Valls fransız cəmiyyətində ayrı-seçkilik salır, ərəb-müsəlmanları digərlərindən ayırır. İkincisi odur ki, o, ərəb mənşəli müsəlman soydaşlarımızı bu ölkədə antisemitizmə görə məsuliyyət daşımaqda günahlandırır. Onun yalançı “ərəb-müsəlman dünyası” iddiası milyonlarla insanı utandırmaq” və “çaşqınlığı qidalandırmaq” deməkdir” və buna görə məhkəmə qarşısında cavab verməlidir”.
İmran BƏDİRXANLI
XQ
