Azərbaycanın “səs”ini kəsən AŞPA “demokratiya standartları”ndan dəm vurur

Nədən narazıdırlar, nəyə etiraz edirlər? Məgər Avropa parlamentarilərinin Azərbaycanın siyasi və hüquqi cəhətdən tam obyektiv qərarını qınamağa haqları çatır? Azərbaycan qoşulduğu konvensiyaların qaydalarına riayət edən, beynəlxalq təşkilatlar qarşısında üzərinə götürdüyü öhdəliklərə sadiq qalan ölkədir. Amma məsələnin görünməyən tərəfi, mahiyyəti ondan ibarətdir ki, Bakı daim həmin qayda və öhdəliklərin özünə qarşı yalnız birtərəfli yanaşma və ikili standartlarını görüb. Və on illərlə bu ədalətsizliyə, ikiüzlü tətbiqinə etirazını bildirib. 

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Avropa­nın ən yüksək tribunalarından beynəlxalq hüquq­dan sui-istifadə hallarına göz yummayacağını, ölkəmizə qarşı qərəzli yanaşmaların tətbiqinə yol verməyəcəyini dəfələrlə, həm də qətiyyətlə bə­yan edib. İndi AŞPA rəsmilərinin Azərbaycanın ünvanına yazılı və şifahi şəkildə irəli sürdüklə­ri bəyanat və iddiaları hüquqdan və diplomatik məntiqdən çox uzaqdır. Burada söhbət Avropanın 26 ölkəsini AŞPA-da təmsil edən 76 siyasətçidən gedir. Həmin parlamentarilər 2024-cü il yanvarın 24-də qəbul etdikləri anti-Azər­baycan qətnaməsi ilə bizi “qoca qitə”nin ali qanunverici tribu­nasında səsdən məhrum ediblər. Demokratiyanı, insan haqlarını əllərində bayraq edən stanola­rın, şvabelərin bu addımları ilə kimin “dəyirmanı­na su tökdükləri” rəsmi Bakıya yaxşı məlumdur. “AŞPA-da nümayəndə heyətimizin mandatı bər­pa olunmayanədək sözügedən şəxslər (76 depu­tat) Azərbaycana gəldikləri təqdirdə onlara ölkə ərazisinə daxil olmağa icazə verilməyəcək”. Bu açıqlamanı Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi verib.

Bir qədər əvvələ qayıdıb Aİ-nin xa­rici siyasət və təhlükəsizlik məsələlə­ri üzrə mətbuat katibi Peter Stano və Almaniya parlamentinin üzvü Frank Şvabenin əleyhimizə səsləndirdikləri fi­kirlərə Azərbaycan XİN rəsmisi Ayxan Hacızadənin şərhini yada salaq. 

Hər iki şəxsin azərbaycanofob fəa­liyyətini tutarlı dəlillərlərlə ifşa edən A.Hacızadə Peter Stanonun avqustun 23-də “Politico” qəzetinə müsahibəsin­də səsləndirdiyi Azərbaycanda, guya, müstəqil jurnalistlərin, hüquq müdafiə­çilərinin, vətəndaş cəmiyyəti nümayən­dələrinin həbs olunması və onların azad olunması ilə bağlı qərəzli iddialarını da cavablandırıb.

Özünün qərəzli açıqlamasında ölkə­mizdə insan haqlarının tapdanmasından, siyasi sifarişli həbslərdən dəm vuran Frank Şvabeyə XİN nümayəndəsi belə cavab verib: “Azərbaycanda hər han­sı bir vətəndaşın siyasi əqidəsinə və ya fikirlərinə görə təqib olunduğu, özlərini jurnalist və ya hüquq müdafiəçisi kimi təqdim edən şəxslər barədə cinayət işlə­rinin siyasi motivli olduğuna dair fikir­lər kökündən yanlışdır və qəbuledilməz­dir”. Şərhdə, həmçinin cinayət işlərinin və təhqiqatların, habelə məhkəmə qərar­larının nəticələrini gözləmək əvəzinə, təqsirləndirilən şəxslərin azad edilməsi üçün Azərbaycana çağırışların edilməsi­nin hüquqi prosedurlarla açıq ziddiyyət təşkil etdiyi, məhkəmə hakimiyyətinə müdaxilə cəhdlərini Aİ-nin təbliğ etdiyi dəyərlərə zidd olduğu parlamentarilərin diqqətinə çatdırılıb. 

2024-cü ilin yanvarında Azərbaycan nümayəndə heyətinin AŞPA-da səsver­mə hüququndan məhrum edilməsinə səs verən deputatların Azərbaycana buraxıl­mayacağı şərhdə açıqlanmışdı. AŞPA deputatlarının 7 ay bundan əvvəl qəbul etdikləri bu qərarına səbəb kimi Azər­baycanın Avropa Şurasının üzvü qismin­də, guya, üzərinə götürdüyü öhdəlikləri müntəzəm surətdə pozması göstərilib.

Əslində, Aİ-nin təkcə parlamentinin deyil, digər institutlarının da Azərbay­cana qarşı hüquqi-siyasi şantaj, aşkar təxribat üsullarından gen-bol istifadə et­məkdə kifayət qədər təcrübələri var. Av­ropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) Milli Məclisə seçkilərdə mü­şahidəçi kimi dəvət olunmamasına öz iradını bildirən Almaniya parlamentinin üzvü Frank Şvabe beş gün əvvəl “Azad­lıq” radiosuna müsahibəsində ölkəmizə qarşı diplomatik etiketdən kənar, təhqi­ramiz ifadələr səsləndirib. 

* * * 

Bu məqamda Frank Şvabenin qa­ranlıq dosyesinə işıq salmağa ehtiyac yaranır. Əvvəlcə onu qeyd edək ki, bir sıra korrupsiya hallarında, çirkli biz­nes əlaqələrində adı hallanan Şvabenin ölkəmiz və onun rəhbərliyi barədə səs­ləndirdiyi fikirlər bu insanın mədəniy­yətdən uzaq, qərəzli, saxtakar və ikiüzlü siyasətçi olmasından xəbər verir. “Er­mənipərəstlik” bulağından su içdiyi şü­bhə doğurmayan alman sosial-demok­ratın Cənubi Qafqazda daxili sabitliyə, iqtisadi inkişaf tempinə və göstəricilə­rinə görə şəriksiz liderə çevrilmiş Azər­baycanın və onun siyasi rəhbərliyinin ünvanına səsləndirdiyi fikirlər, aydın məsələdir ki, ölkəmizin uğurlarına qar­şı qısqanclıq kimi dəyərləndirilməlidir. Bundan savayı, ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tam bərpa edən, bölgədə separatizmin kökünü kəsən rəsmi Bakı­nın yürütdüyü müstəqil siyasəti, bunun sayəsində beynəlxalq miqyasda siyasi nüfuzunun artması Şvabe kimi “avro­peidlərin” məkrli niyyətləri ilə üst-üstə düşmür. Bu reallıq onları daha çox na­rahat edir. 

“Stanonun, Şvabenin, ya da AŞPA prezidenti Teodor Russopulosun nə da­nışdıqlarının, nə yazdıqlarının Azərbay­can üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur”. Bunu “XQ”yə açıqlamasında polito­loq Rasim Musabəyov dedi. Onların yanvar ayında ədalətsiz və sərt qərar verdiklərini və bu qərarı geri çəkməyin­cə Azərbaycanın bu qurumla hər hansı dialoqa girməyə həvəs göstərməyəcəyi­ni vurğuladı: “Əgər onlar öz qərarlarını o cür veriblərsə, biz də bu cür vermişik. Yəni, AŞPA özünün daxili problem­ləri ilə bizsiz məşğul olsun, biz isə öz məsələlərimizi bildiyimiz formada həll edəcəyik. Yenə deyirəm, Avropa parla­mentarilərinin hansı fikirləri söyləmələ­ri ilə Azərbaycan özünün xarici siyasə­tində dəyişiklik etmək niyyətində deyil. İndi vəziyyət otuz il əvvəlkindən tama­milə fərqlidir”. 

* * *

Yeri gəlmişkən, almaniyalı depu­tat Frank Şvabeyə yaxşı məlumdur ki, AŞPA müşahidəçilərinin Milli Məclisə seçkiləri müşahidə etməyə dəvət olun­mamalarının səbəbi ölkəmizə siyasi səviyyədə verilən vədlərə baxmayaraq, bu qanunverici qurumda Azərbaycan nümayəndə heyətinin mandatının hələ də bərpa edilməməsidir. Məsələyə qə­tiyyən aidiyyəti olmasa da, Azərbay­can–Rusiya münasibətlərinin mövcud durumundan “narahatlığını” bildirən Şvabenin özünün Almaniyada və AŞ­PA-da Rusiya ilə yaxından əməkdaşlıq edən, hətta Rusiyanın “Qazprom” şirkə­ti ilə “işgüzar əlaqələrə” malik şəxslər­dən biri olması barədə danışması daha məntiqli olardı. Bunlar az imiş kimi, onun Azərbaycanın BMT-nin İqlim Də­yişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasına – COP29-a sədrliyini, ümumiyyətlə, bu prosesə dəxli olmayan siyasi motivlərlə şərtləndirilməsi, qlobal iqlim dəyişik­liyi ilə mübarizənin mahiyyətinə zidd fikirlər səsləndirilməsi Şvabenin ölkə­mizə qarşı aşkar qərəzinin, ermənipərəst mövqeyinin növbəti nümayişi sayılma­lıdır.

İndi də gələk qitənin ali qanunverici qurumunun başçısı – AŞPA preziden­ti Teodor Russopulosun Azərbaycan XİN-nin Avropa Şurası Parlament As­sambleyasının (AŞPA) bəzi üzvlərinin Azərbaycanda persona non-qrata elan edilməsi ilə bağlı bəyanatına cavab məktubuna. “Bu, sadəcə olaraq, Azər­baycanın Avropa Şurasındakı hazırkı mövqeyini çətinləşdirən və təəssüf do­ğuran siqnaldır. Üzv dövlətlər demokra­tiya standartlarına riayət etmək öhdəliyi götürüblər. Buna görə öz vicdanlarına uyğun olaraq səs verənləri qara siyahıya salmaq yalnız əks-nəticəyə gətirib çıxa­ra bilər”. AŞPA-nın yunan əsilli başçısı Russopulos siyasi sabotaj sayılacaq bu açıqlamasını “X” platformasındakı he­sabında yazıb.

Bəli, bütün bu olayların Azərbayca­nın evsahibliyi edəcəyi COP29 ərəfəsin­də baş verməsi qətiyyən təsadüf sayıla bilməz. Son aylar Ağ evin də dəstəklə­diyi “kollektiv Qərbin” yeni anti-Azər­baycan kampaniyasının tərkib hissəsi olan bu açıqlama və bəyanatlar, ilk növbədə, bölgədə dayanıqlı sülhün və kövrək sabitliyin yaranmasının qarşısını almağa və bu zəmində Cənubi Qafqaz­da maraqlarını təmin etməyə yönəlik cəhdlərdir. Buna paralel olaraq Ermə­nistanın intensiv silahlandırılması da nəzərə alınsa, hadisələrin hansı məcrada inkişaf edəcəyini proqnozlaşdırmaq çox çətindir. 

Hər şeydən göründüyü kimi, “səlib­çilər” yenə ikiüzlü və ikibaşlı kampani­yaya başlayıblar. Beynəlxalq qanun və qaydalarla imitasiya edən, çeşidli siyasi donlara girən, əslində, isə ultra-sağçı və millətçi ünsürlərin üfunət iyi verən açıqlamalarından bu kampaniyanın iç üzünün, motivinin silueti aydın görü­nür: Azərbaycana təzyiqi artırmaq, onu Ermənistanla sülh danışıqlarında güzəş­tə getməyə məcbur etmək. Amma rəs­mi Bakı çox doğru qərar qəbul edərək, özünün milli maraqlarına və dəyişməz prinsiplərinə söykənərək, ölkəmizə qar­şı çıxan, özlərində dini, irqi ayrı-seç­kiliyə yol verən, Avropa İnsan Hüquq­ları Konvensiyasının şərtlərini pozan məlum AŞPA üzvlərini arzuolunmaz şəxslər elan edib. Bizi bu qərarın acı nəticələr verə biləcəyi ilə qorxutmağa çalışanlar isə təqsiri özlərində axtarsın­lar və növbəti uğursuzluqlarına hazır­laşsınlar.

İmran BƏDİRXANLI
XQ