Erməni avantürizmi üçün növbəti aqoniya anı
“İt hürər, karvan keçər”. Bu atalar sözünü xatırlatmağımızın səbəbi var. Dəyərli oxucularımız yazının sonunda, bəlkə gedişində də el misalına müraciətimizin nədən qaynaqlandığını duyacaqlar. Hələlik isə BMT Təhlükəsizlik Şurasının sentyabrın 21-də keçirilmiş və Azərbaycanın Qarabağda təşkil etdiyi lokal antiterror tədbirlərinə həsr olunmuş iclasından danışaq. Sözügedən iclas Bakı vaxtı ilə gecə saatlarında başladı və bəri başdan deyək ki, toplantı onun təşkilinə təşəbbüs göstərənlərin tam uğursuzluğu ilə başa çatdı. Əslində, bunu gözləmək olardı. Ancaq...
Məlum olduğu kimi, iclasın təşəbbüskarı Fransa idi. Yəni, Ermənistan kimi, Fransa da Azərbaycana qarşı BMT-dəki son gülləsini də atdı. Özünə hörmət qoyan ölkə, obrazlı desək, silahı yerə qoymalıdır. Rəsmi Paris bunu edəcəkmi? İnandırıcı deyil. Elə İrəvanın da düşüncəli davranacağını söyləmək çətindir. Çünki onun baş diplomatı Ararat Mirzoyan iclasda, necə deyərlər, gözünü yumub, ağzını açdı. Azərbaycan əleyhinə hədyanları sıraladı. Onun bildirdiklərinin təfərrüatlarına varmaq istəməzdik. Həm mövzumuz bu deyil, həm də erməni XİN rəhbərinin nə söylədiyinin heç bir önəmi yoxdur.
Özünə hörmət qoymaqdan danışırdıq axı. Əslində, BMT-nin özü də bu barədə düşünməlidir. Belə təəssürat yaranır ki, qurumun son illərdəki işi-gücü ancaq erməni yalanlarını müzakirəyə çıxarmaqdır. Bir dəfə İrəvan, artıq ikinci dəfədir ki, Paris onu alətə çevirir. Əslində, bunu ikilikdə, müştərək şəkildə edirlər. Halbuki, dünyanın ən mötəbər təşkilatı olaraq tanınan BMT vəziyyətin belə şəkil almasına yol verməməli idi. Yol verməmək isə çox asandır. Qurum sadəcə diqqət yetirməlidir ki, Azərbaycanı hansı ərazi çərçivəsində özünə üzv qəbul edib.
Ancaq atalarımız onu da yaxşı deyiblər ki, hər ziyanda bir xeyir var. Yeri gəlmişkən, Azərbaycanın Xarici İşlər naziri Ceyhun Bayramov da BMT TŞ-nin iclasındakı çıxışında, təxminən, bunu dedi. Nazir nitqinə başlayar-başlamaz vurğuladı: “Ermənistanın BMT Təhlükəsizlik Şurasını beynəlxalq ictimaiyyəti yanıltma kampaniyası üçün istismar etməsi məyusedici olsa da, Ermənistanın regional sülh və təhlükəsizliyə törətdiyi çağırışlar barədə şura və daha geniş beynəlxalq ictimaiyyətə məlumat vermək üçün bu imkandan istifadə edə bilərik”.
Həqiqətən, Ermənistanın, demək olar ki, beynəlxalq platformalarda Azərbaycana qarşı apardığı kampaniya, sanki bumeranq effekti verir. İrəvan və Paris onsuz da elə bir durumdadırlar ki, heç nəyi hesablaya bilmirlər. Onlar üçün nüfuz düşüncəsi, mənasız şeyə girişməklə özünü gözdən salmaq kimi məsələlər aktual deyil. Yaxşı, Ermənistan və Fransa qısırdır, beyin qanaması keçirir, bəs BMT? O, damı iflic durumdadır? Axı, C.Bayramov, faktiki olaraq, qurumu biyabır etdi. Fransanın TŞ-yə müraciətinin Azərbaycanın beynəlxalq hüquq, o cümlədən, beynəlxalq humanitar hüquqa tam uyğun şəkildə özünün suveren ərazisində icra etdiyi lokal antiterror tədbirləri ilə əlaqədar olduğunu xatırladan nazir bildirdi ki, müzakirəyə çıxarılmış məsələ BMT Nizamnaməsinin dövlətlərin suverenliyi və ərazi bütövlüyünə hörmət və onların daxili işlərinə qarışmamaqla bağlı tələblərinin açıq formada pozulmasıdır: “Şuranın növbəti dəfə belə məsuliyyətsiz şəkildə sui-istifadə edilməsi tamamilə qəbuledilməzdir, bu mötəbər orqanın nüfuzu və etibarına ciddi zərbədir və tamamilə rədd edilməlidir”.
Ancaq müzakirə varsa, deməli, rədd etməyi düşünən yoxdur. Elə isə bir qədər keçmişə ekskurs edək. Artıq bildirdik ki, son bir ildə üçüncü dəfədir BMT erməni yalanları ilə bağlı diskussiya meydanına çevrilməkdədir. Məsələnin üzərində bir qədər ətraflı dayanaq. Beləliklə, 2022-ci il dekabrın 21-də qurum Fransanın təşəbbüsü ilə Laçın yolundakı vəziyyətə həsr olunmuş toplantı düzənləmişdisə, bu il avqustun 16-da Ermənistanın Qarabağda humanitar böhran və etnik təmizləmə iddiasına baxış keçirmişdi. Birinci müzakirə zamanı Fransa və digər iki-üç ölkə Laçın yolunun açılması çağırışlarını səsləndirsələr də, ümumən, TŞ-nin iclası Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə hörmət kontekstində keçmişdi. Avqustun 16-da da ölkəmizin ortaya qoyduğu sübut və arqumentlər nəticəsində toplantı heç bir qərar çıxarmamışdı. Ora toplaşanlar danışıb dağılışmışdılar.
Senytabrın 21-də də eyni ssenari yaşandı. Nəinki yaşandı, Ermənistanın və havadarı Fransanın uğradığı diplomatik iflas bir qədər də dərinləşdi. Əsl tragikomik səhnə yaşandı. Bu səhnəni şərtləndirən müxtəlif məqamlar var. Bunlardan birini C.Bayramov bildirdi. O dedi ki, artıq Qarabağda antiterror tədbirləri başa çatıb, eyni zamanda, Qarabağın erməni icmasının təmsilçiləri ilə ölkəmizin mərkəzi hakimiyyət orqanlarının nümayəndələri arasında dialoq baş tutub. Yəni, gecikmiş reinteqrasiya prosesi başlayıb. Digər tərəfdən, bir məsələyə də diqqət yetirərək, həm Parisin, həm də İrəvanın ötən müddətdəki uğursuzluq trayektoriyasından söz açaq. Nəzərə alaq ki, hazırda həmin trayektoriyada kulminasiya anı yaşanır. Fransanın xarici işlər naziri Ketrin Kolonnanın söylədikləri ortaya acınacaqlı mənzərə çıxarır.
Əlbəttə, xanım Kolonna bir çox cəfəng şeylərdən danışdı. Onun qəbuledilməz ritorikasının ayrı-ayrı hissələrini yada salmaq niyyətindən uzağıq.
XİN rəhbəri çıxışında başlıca vurğunu Azərbaycanın Qarabağ ermənilərinin hüquq və təhlükəsizliyi ilə bağlı inandırıcı təminat verməli olduğuna qoydu. Onun inandırıcı təminat məntiqinin necə bir şey olduğunu təxmin etmək asan deyil. Heç şübhəsiz, Bakının irəli sürdüyü nələrisə inandırıcı saymaya bilər və çox güman indiki mərhələdə heç saymayacaq da. Ancaq, dünənin bu günü olduğu kimi, bu günün də sabahı var. Fransa dünən nə deyirdi, indi nə deyir? Ölkə, faktiki olaraq, Ermənistanın Qarabağ ermənilərinin hüquq və təhlükəsizliyi ilə bağlı beynəlxalq təminatların verilməsi iddiasını gündəmə gətirməkdən geri durur. Halbuki, bu iddia Qarabağdakı separatçı rejimi, az qala, ayrıca dövlət qurumu səviyyəsinə gətirirdi. Artıq Laçın yolundan da danışan yoxdur...
Bəli, əslində, K.Kolonnanın timsalında Fransa diplomatiyası şüuraltı şəkildə qəbul edir ki, qatar gedib. Ancaq onun kor iddiası var və həmin iddia naminə gərək nələrsə səsləndirsin, dilə gətirilsin. Kolonnanın “inandırıcı təminat” məntiqi də bundan qaynaqlanır. Deməli, qalır Fransanın XİN rəhbərinin inanması. Heç şübhəsiz ki, bunun geci-tezi var.
Əlbəttə, Azərbaycan kimisə nəyəsə inandırmaq istiqamətində heç bir səy göstərməyəcək. C.Bayramov çıxışında bunu rəhbər tutmamışdı. O, sadəcə həqiqətləri və dövlətimizin məramını dilə gətirmişdi. İnanan inansın, inanmayan isə onsuz da məcburiyyət qarşısında qalıb inanacaq. Axı, dünyada çox şeyi həll edən gücdür. Azərbaycan peşəkar səviyyədə apardığı antiterror tədbirləri ilə gücünü ortaya qoydu və aşkar göründü ki, bu amil BMT müstəvisinə də təsirsiz ötüşməyib. Ermənistanın XİN rəhbəri mövcud məqamı görməyib, daha doğrusu, görmək istəməyib iclas zalını tərk etməkdə sərbəstdir.
***
Sonda bir daha əvvəldə haqqında söz açdığımız el məsəlinə qayıdaq. Söhbət “İt hürər, karvan keçər” deyimindən gedir. Karvan 44 günlük müharibə ilə keçəndə “itlər” çox hürüşdü. Sonrakı müddətdə də həmçinin. Cəmi 23 saat 43 dəqiqə davam etmiş antiterror tədbirləri isə karvanın yenidən keçdiyini göstərdi. Dünən Azərbaycanın Qarabağ ermənilərinə yardım karvanı gedib. Özü də Ağdam–Xankəndi yolundan. İndi artıq Laçın–Xankəndi yolu müstəvisindəki avantüra sıradan çıxmış kimidir. Deməli, Ermənistanın və Fransa başda olmaqla onun havadarlarının qurduqları bütün oyunlar əbəsdir. Belələrinin öz avantürizminin davamı baxımından hansı beynəlxalq platformanı seçmələrinin də heç bir mənası yoxdur. Belə də BMT TŞ-dən böyük hansı platforma var? Heç hansı!
Bəli, Azərbaycan dövləti Qarabağa tam sahiblənib. Ölkəmizin suverenliyi bərpa olunub. Bu reallıqla hər kəs barışmalıdır. Hər kəs barışmalı və anlamalıdır ki, Azərbaycan adlı karvan əbədi olaraq hərəkətdədir. Bu karvana qoşulmaq şansları saxlanılır. Bu şansdan yararlanmaq lazımdır. Sakitcə, hay-küy salmadan...
Ə.RÜSTƏMOV
XQ