Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti nəzarətində olan ərazilərdə faydalı qazıntı yataqlarının, xüsusilə "Qızılbulaq" qızıl və "Dəmirli" mis-molibden mədənlərinin qanunsuz istismarına etiraz olaraq ekofəallar və QHT təmsilçiləri Laçın-Xankəndi yolunda aksiyanı davam etdirirlər. Etirazçıların qətiyyəti onu deməyə əsas verir ki, heç bir kənar təzyiq aksiyanı dayandıra bilməz!

Məhz bu aksiyalardan sonra onun hansı zərurətdən keçirildiyi də dünya ictimaiyyətinə aydın oldu. Separatçılar Azərbaycan ərazilərində faydalı qazıntı yataqlarının qanunsuz istismarını həyata keçirir, ekologiyamıza ziyan vururdular. Həmçinin aksiya keçirilən yoldan ermə­nilər tərəfindən Qarabağa minalar, si­lah-sursat daşınırdı. Ekofəallar və vətən­daş cəmiyyətinin təmsilçiləri də məhz bu kimi qeyri-qanuni əməllərin qarşısının alınması məqsədilə dinc aksiyaya baş­ladılar.

Digər tərəfdən isə erməni separatçı­larının ekologiyamıza qarşı qəddarlığı, təbii sərvətlərimizin talan edilməsi bu ölkənin vətəndaşı olaraq bizi məyus edir. Məhz Laçın-Xankəndi yolunda etiraz edən gənclərimizin tələblərindən biri də budur ki, yaşıllıqlarımızın məhvi dayan­dırılsın. Ermənilərin təbiətə qarşı vandal əməlləri Azərbaycanın rəsmi dairələrinin də ciddi narahatlığına səbəb olur. Bu məqsədlə törədilən ədalətsizlik, ekoloji soyqırımı dünya ictimaiyyətinə çatdırılır. Məsələ ilə əlaqədar Azərbaycan Prezi­denti İlham Əliyev Almaniya Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer ilə geniş tərkib­də görüşündə deyib ki, Laçın yolundan hərbi daşımalar üçün istifadə Azərbay­can tərəfini narahat edir. Bu aksiyanın iştirakçıları Ermənistanın Laçın yolundan qeyri-qanuni daşımalarına qarşıdırlar. 

Dövlət başçısı bu yolun blokadada olması barədə Ermənistanın iddialarının tamamilə əsassız olduğunu bildirib, yol üzrə hərəkətin təmin edildiyini, dekabrın 12-dən indiyədək Rusiya sülhməramlı­larının və Beynəlxalq Qırmızı Xaç Ko­mitəsinin xətti ilə buradan 4 mindən artıq nəqliyyat vasitəsinin, 150-dən çox tibbi yardıma ehtiyacı olan şəxsin keçdiyini vurğulayıb. Prezident İlham Əliyev Laçın yolunun son nöqtəsində - Ermənistan–Azərbaycan sərhədində Azərbaycanın sərhəd-keçid məntəqəsinin qurulmasının artıq labüd olduğunu da əlavə edib.

Etirazçılar aksiyanın keçirildiyi ilk gündən etibarən dünya ictimaiyyətini ekologiyanı qorumağa çağırırlar. Onlar yoldan keçən humanitar təyinatlı avto­mobillərin keçidinə əngəl yaratmırlar. Xankəndidən Laçına və əks istiqamətdə gün ərzində Rusiya sülhməramlılarına məxsus 100-dən çox təminat-təchizat və minik avtomobili maneəsiz keçib. Avto­mobillərdə erməni əsilli şəxslər də olub.

Artıq bütün dünyaya məlumdur ki, Azərbaycan torpaqlarını işğal altında saxladığı 30 il ərzində Ermənistan Qara­bağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonla­rının yeraltı-yerüstü sərvətlərini barbar­casına talayıb, xarici şirkətləri qanunsuz şəkildə bölgəyə cəlb edib. Bu şirkətlər həm Ermənistana, həm də digər xarici ölkələrə məxsusdur.

Erməni jurnalist Vaqram Ağacanya­nın araşdırmalarına görə, işğal dövründə Ermənistanın 30-dan çox şirkəti Qara­bağdakı qızıl və digər qiymətli metalların istismarını həyata keçirib. Belə şirkətlər­dən biri FDM-dir. 2001-ci ildə fəaliyyətə başlayan şirkət Azərbaycanın 16 tondan çox qızılını talayıb. Təkcə 2008-ci ildə ta­lanan qızılın həcmi 4 ton olub.

Xatırladaq ki, Azərbaycan Baş Pro­kurorluğunun hələ 2018-ci ildə apardığı araşdırmalara görə, Ermənistanda və di­gər ölkələrdə hüquqi qeydiyyatdan keçən "Vallex Group", "Base Metals", ACP, Ler­na Metalurgiayi İnstitute, "Teghout" və di­gər şirkətlər, o cümlədən Ermənistandan olan fiziki şəxslər qızıl hasilatı biznesinin təşkilində iştirak ediblər.

Havva MƏMMƏDOVA,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının professoru, tarix elmləri doktoru

– Doxsan beş gündür ki, ekofəal­lar Laçın–Xankəndi yolunda başla­dıqları aksiyanı yüksək əhval-ruhiy­yə ilə davam etdirirlər. Etirazlarda Azərbaycanın müxtəlif təbəqələrinə aid vətəndaşlar haqq çağırışları edir­lər. Ermənilər 30 il ərzində Qarabağ­da yeraltı və yerüstü sərvətlərimizi talamış, apara bilmədiklərini məhv etmişlər. Bir sözlə, daş üstə daş sax­lamayıblar. Bu talançılıq 44 günlük müharibədən sonra da səngimədi. 

Laçın–Xankəndi yolundakı vəziy­yəti yerindəcə qiymətləndirmək üçün əraziyə bir neçə dəfə xarici jurnalist­lər, dünya ölkələrinin nümayəndələri gəliblər. Reallıq budur ki, yol bağlı deyil. Bunu dünya mətbuatı da yazır. Aksiya başlanandan həmin yoldan silahlar, minalar daşınmır. Hərəkət edən avtomobillərdə humanitar tə­yinatlı yüklər daşınır. Bu yüklərin ke­çidinə isə heç bir əngəl yarardılmır. Aksiya iştirakçılarının tələbləri ilk gündən dəyişməz olaraq qalır. Etiraz edən vətəndaşlarımızın tələbləri tam yerinə yetirilməyənə qədər aksiyanın davam edəcəyinə əminəm. 

Biz o ərazilərin sahibləriyik. Ora­da Azərbaycan dövlətinin qanunları işləməlidir. Yox, əgər ərazilərimizdə separatçılıq, terrorçuluq planlarına yol verilərsə, hökumətimiz konstitu­siya hüquqlarından istifadə edərək sülh və təhlükəsizlik naminə antiter­ror əməliyyatları keçirə bilər. Məğlub Ermənistan Azərbaycan dövlətinin təklifi ilə razılaşmalı, ölkəmizin diqtə­sinə riayət etməlidir.

Rizvan FİKRƏTOĞLU, “Xalq qəzeti”