Dünyada milyonlarla insanın ürəyini fəth edən basketbol uşaqlar və bö­yüklər üçün əlçatan olması ilə sevilir. Kifayət edər ki, “səbət topuna” maraq yaransın. Azərbaycanda da son 2 ildə əsl basketbol həyəcanının yaşanması dinamik idman növünə marağı xeyli artırıb. Bu idman növünün, əsasən də orta məktəblərdə inkişaf etməsi üçün görülən tədbirlər yeni bir ənənənin əsasını qoymaqdadır. Bu, həm də müxtəlif yaş qruplarında uşaqların kütləvi idmanla məşğul olub-olmaması ilə bağlı bir sıra suallara aydınlıq gətirir. Elə “Cəlilabad” basketbol klubunun baş məşqçisi Şəhriyar Əsgərovla söhbətimiz də bu mövzuda oldu. 

Cənub bölgəsində bu idman növünün inkişafı, uşaqların basketbola cəlb olunma­sı üçün böyük səy göstərən məşqçi son illər seleksiya işləri nəticəsində lazımi işlərin görüldüyünü bildirdi. Vurğuladı ki, seçil­miş uşaqlar müəyyən mərkəzdə cəmləş­dirilir, həm təhsil, həm də məşq keçmələri üçün şərait yaradılır. Hazırda bir neçə belə mərkəz mövcuddur, gələcəkdə onların daha da genişləndirilməsi nəzərdə tutulur. 

Təbii ki, bu sahədə problemlər də var. Əsas mərhələyə tələblərə cavab verən uşaqlar seçilsə də, onların mərkəzlərə cəlb olunmasında passivlik hiss olunur. Bu prosesdə valideynlər də fəallıq göstərmir, müxtəlif bəhanələrlə uşaqları idmandan uzaqlaşdırırlar. Cəlilabadda 2 seleksiya nəticəsində 6 perspektivli uşaq seçilib. On­lardan da 2-si Gəncə şəhərində məşqləri davam etdirir, eyni yaş qrupunda koman­dada oynayacaqlar. Onlar çox istedadlıdır­lar. İnanıram ki, gələcəkdə digər komanda­ların, eləcə də, ölkə yığmasının heyətində onları görə biləcəyik. 

Şəhriyar müəllimin fikirlərinə əlavə ola­raq qeyd etməliyik ki, cəmiyyətdə hələ də, idmanın dəyərini bilməyən, onu yetərincə qiymətləndirməyən valideynlər var. Bəzən deyirik ki, basketbol əlçatan olmalıdır və məhəllələrdə, küçələrdə səbətlərin, dirək­lərin quraşdırılması müsbət nəticə verəcək. Çox təəssüf ki, məhəllələrdə bəzən uşaqla­rın hansısa komanda idman növündə oyna­maq təşəbbüsləri elə valideynlər tərəfindən pozulur. Məhəllə sakinləri mane olurlar ki, uşaqlar digər yerlərdə yığışsınlar. Baxma­yaraq, öz uşaqları da komandada oynayır. Səs-küy və digər məsələlər onları narazı salır. Deməli, idmanın kütləviliyinin artı­rılması üçün insanların düşüncələri dəyiş­məlidir. Ələlxüsus peşəkar basketbolun nə demək olduğunu valideynlərə başa salma­lıyıq. Mütəxəssislərlə yanaşı, media da bu işə dəstək göstərməlidir. Basketbolu yalnız idman növü, əyləncə kimi qəbul etmək düz­gün deyil. Elə Şəhriyar müəllimin də dediyi kimi, bu, bir peşədir. Bir müddətdən sonra həmin uşaq yaxşı pul qazana, öz həyatını qura bilər. Bununla o, gələcəyə daha hazır­lıqlı addım atar. Ali təhsil müəssisələrində basketbol inkişaf edir, tələbə liqası var. Va­lideynlərə çatdırmalıyıq ki, uşaqların karye­rasında, bu, mühüm bir mərhələ olacaq. 

Bu gün hər birimiz aşağı siniflərdə neçə nəfərin idmanla məşğul olacağını soruşsaq, məyus olarıq. Bəzi valideynlər idmanın uşağın təhsilinə mane olacağını düşündüyü üçün, digərləri laqeydlik ucba­tından, başqa bir qismi isə maliyyəni bə­hanə edib kiçikyaşlıları idman bölmələrinə vermirlər. Halbuki, bəzi idman növləri ilə pulsuz məşğul olmaq mümkündür. 

Şəhriyar Əsgərov bu gün orta mək­təblərdə aşağı siniflərdə uşaqların id­manla məşğul olmadıqlarına görə seçim prosesinin çətin olduğunu dedi:

– Cəlilabadda yaratdığımız Basketbol Akademiyasına seçimlər üçün məktəblərə getdik. Düzdür, çətinliklər var. Çünki 1 si­nifdə təhsil alan 25–30 uşaqdan 2-si–3-ü, ən yaxşı halda 4-ü bu və ya digər idman növündə məşğul olur. Buna baxmayaraq, 8-12 yaşlı uşaqlar arasından seçimlər ma­raqla qarşılandı. Həmin uşaqlar öz asudə vaxtlarını da maraqlı keçirirlər. Hər həftə sonu oyunlar təşkil olunur. Matçlarda va­lideynlər də iştirak edirlər. Bizə yaxın ölkələrdə – Türkiyə, Baltikyanı ölkələrdə, Gürcüstanda da bu təcrübədən istifadə edi­lir. 

O, uşaq idmanı mütəxəssislərimizin öz üzərlərində daim işləmələrinin vacib olduğunu da dedi. Qeyd etdi ki, 6-7 yaş­lı uşaqlarla daha çox qadın məşqçilərin işləməsi məqsədəuyğun olardı. Məktəbə yeni gedən, yaxud məktəbəqədər yaşda olan uşaqlara daha yumşaq münasibət ol­malıdır. Uşaqların psixoloji durumu, onla­rın fiziki hazırlıq səviyyəsi öyrənilməlidir. Mütəxəssislərin bilik və bacarıqlarını artır­maq üçün beynəlxalq və yerli seminarlar təşkil olunur. Hər birimiz belə şanslardan yetərincə istifadə etməliyik. Bu gün uşaq­larla işləyəcək bacarıqlı mütəxəssislərə bö­yük ehtiyac var.

Basketbolla bağlı yeni layihələrdən biri də hər şəhərdən bir neçə məktəbdə bədən tərbiyəsi dərslərinin basketbolyö­nümlü olmasıdır. Şəhriyar müəllim bunun nə dərəcədə effektli olmasını gələcəkdə görə biləcəyimizi dedi. Şübhəsiz, bu, hə­min müəllimlərin basketbolun sirlərini öyrənmək səviyyəsindən asılıdır. Bu işlər bacarıqlı məşqçilər tərəfindən aparılarsa, yaxın zamanlarda biz bunun bəhrəsini görə biləcəyik. 

Hazırda 3 yaş qrupunda Uşaq və Gənc­lər Basketbol Liqasının keçirilməsi də bas­ketbolun inkişafı üçün daha bir vasitədir. Yarışlar oktyabrın sonunda başlayır, may, hətta iyun ayına qədər davam edir. Bu müddət ərzində uşaqlar hər həftə oyunlar keçirirlər. Liqaya hər yaş qrupunda 25-26 komanda qatılır. Qruplarda 10-12 koman­da əsas liqaya vəsiqə qazanır. Onlar da 5-6 ay ərzində çempionu müəyyənləşdirirlər. 

Şəhriyar Əsgərovun sözlərinə görə, bu çempionata böyük maraq var. Basketbol Federasiyası tələb qoyub ki, Azərbaycan Basketbol Liqasında iştirak edən bütün ko­mandaların 1-ci Liqada və Uşaq Liqasında 1 komandası olmalıdır. Bu da 12 yeni ko­manda deməkdir. 

Məşqçi “Cəlilabad” klubu olaraq bölgə liqasını təşkil etmək istədiklərini vurğuladı:

– Düzdür, bu, hələ real deyil. Tək Cəlilabadda basketbol yaxşı inkişaf edib. Digər şəhər və rayonlarda o qədər də inki­şaf etməyib. Bildiyimə görə, Gəncə bölgə­sində belə yarışlar keçirilir. 

Bu gün basketbol həm paytaxt Bakıda, həm də digər şəhər və rayonlarımızda inki­şaf etməyə başlayıb. Böyük idmanda uğur­lar qazanmaq istəyiriksə, mütləq əvvəlcə uşaq idmanında nailiyyətlər əldə etməli­yik. Düşünürük ki, basketbolun uşaqlar arasında inkişafı gələcəkdə böyük uğurla­rın açarı ola bilər.

Leyla QURBANOVA
XQ