Çərşənbə axşamı Livanda və Suriyada “Hizbullah” qruplaşmasının 3 minə yaxın üzvü və çox sayda digər şəxslər ağır yaralanıb.
Partlayış nəticəsində həlak olanlar da var. Mütəxəssislər son hadisənin Yaxın Şərq regionunda onsuz da ağır vəziyyəti daha da gərginləşdirəcəyindən ehtiyatlanırlar.
“Reuters” Livan təhlükəsizlik güclərindəki yüksək rütbəli mənbəyə istinadən yazır ki, “Mossad” bir müddət əvvəl “Hizbullah” tərəfindən sifariş edilmiş Tayvanın “Gold Apollo” şirkətinin 5 min peycerini minalayıb. Hər peycerə az miqdarda partlayıcı maddə qoyulub.
“Reuters”in məlumatına görə, peycerlərin bu dəsti 2024-cü ilin əvvəlində Livana gətirilib. “Əl-Cəzirə” telekanalının mənbəyi Livanın bir neçə bölgəsində “Hizbullah” yaraqlılarının istifadə etdiyi rabitə vasitələrinin partladığını təsdiqləyib. Livanın digər təhlükəsizlik mənbəsi isə iddia edir ki, “İsrail “Hizbullah”ın radio rabitə sistemini sındırıb və bu da partlayışlara səbəb olub”. “Əl-Hadat”ın məlumatına görə, İsrail qabaqcıl texnologiyadan istifadə edərək uzaqdan rabitə vasitələrini partladıb. Lakin İsrail hələlik bu partlayışlara görə məsuliyyəti üzərinə götürməyib.
Bununla belə, CNN bildirir ki, Livanda peycerlərin partladılması əməliyyatının arxasında İsrail kəşfiyyatı və hərbçiləri dayanır. TV-nin məlumatına görə, partlayışlar “İsrail kəşfiyyatı və İsrail ordusunun birgə əməliyyatı” nəticəsində baş verib. Eyni zamanda, CNN hesab edir ki, görünməmiş hücum Yaxın Şərqdə gərginliyin daha da artmasına səbəb ola bilər. Artıq Livan rabitə vasitələrinin partlamasına görə İsrailin məsuliyyət daşıdığını açıqlayıb. “Hizbullah” da peycer partlayışına cavab verəcəyini vəd edib. İsrail də Müdafiə Qüvvələrinin elitalarından sayılan və tərkibində komando və paraşütçü briqadaları olan 98-ci diviziyanı Livanın şimal sərhədinə yaxınlaşdırıb. Tel-Əviv hər ehtimala qarşı Livan qruplaşmasının mümkün hücumuna hazırlaşır.
İsrailin adı açıqlanmayan sabiq rəsmisi “Walla” portalına bildirib ki, qurğuların partladılmasında məqsəd genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar zamanı “Hizbullah”ı müvəqqəti iflic vəziyyətə salmaq və İsrailə üstünlük qazandırmaqdan ibarət olub. Ancaq son günlər Livan qruplaşmasının əməliyyatdan xəbərdar olacağından ehtiyat edən İsrail rəhbərliyi təcili məsləhətləşmələr aparıb və əməliyyatı həyata keçirmək qərarına gəlib. Bundan başqa, peycerlər rabitə vasitəsi kimi xidmət edirdi və İsrailin məqsədlərindən birinin də “Hizbullah”ın kommunikasiyalarını iflic etmək olduğu istisna edilmir.
Livan hökumətinin UNIFIL qüvvələri ilə keçmiş koordinatoru və hərbi məhkəmənin sabiq rəhbəri, briqada generalı Munir Şəhadə “Əl-Nəşrə” qəzetinə verdiyi müsahibədə “Hizbullah”dan peycer partlayışlarına yaxın günlərdə tez cavab gözlədiyini söyləyib. O, İsrailin ona ciddi cavab verməkdən başqa çarə qoymadığını vurğulayıb. M.Şəhadə xəbərdarlıq edib ki, belə bir reaksiya bölgədə əhəmiyyətli dərəcədə eskalasiya qorxusunu artıraraq genişmiqyaslı müharibəyə səbəb ola bilər.
Politoloq, siyasi elmlər doktoru, beynəlxalq münasibətlər və milli təhlükəsizlik üzrə ekspert Simon Tsipis mətbuata açıqlamasında bildirib ki, xüsusi xidmətlərin peycerlərlə işləməsi üç mərhələdən ibarət olub: haker hücumu, mobil şəbəkə şifrələməsinin uzaqdan sındırılması və minlərlə peycerə partlayış siqnalının göndərilməsi. S.Tsipis deyir ki, SMS mesajlaşma avadanlığı – peycerlər yalnız “Hizbullah” yaraqlıları tərəfindən radio kimi istifadə edilib. Şəbəkəni sındıran İsrail kəşfiyyat xidmətləri bu şəbəkəyə qoşulan hər kəsi müəyyənləşdirməyi bacarıb. Mülki əhalinin zərər görməməsi üçün müəyyən saatda peycerlərə mesaj göndərilib və “Hizbullah”ın üzvləri mesajı oxuyanda partlayış olub.
S.ELAY
XQ
