Avropa qəti addımlar və bəzi şanslar sayəsində Rusiya qazından asılılığını aradan qaldırdı, lakin qısamüddətli həllər regionun rəqabət qabiliyyətinə zərər verə və yaşıl keçidi ləngidə bilər. Bu barədə “Financial Times” ekspert rəylərinə istinadən yazır.
Almaniyanın enerji nəhəngi Uniper-in baş direktoru Maykl Levis deyir: "İdxal imkanlarının genişləndirilməsi ilə əhəmiyyətli həcmdə qaz mümkün qədər qısa müddətdə Asiyadan Avropaya yönləndirilə bilər və bu, böhranın aradan qaldırılmasında mühüm rol oynadı".
Rusiya-Ukrayna müharibəsi başladıqdan sonra Aİ mayeləşdirilmiş təbii qazın (LNG) qəbulu üçün üzən terminalların istismara verilməsini sürətləndirib. Hazırda Avropanın qaz idxalının təxminən 42%-i LNG-dir, 2021-ci ildə bu rəqəm cəmi 20% idi. Keçən ilki tədarükün təxminən yarısı ən böyük LNG ixracatçısı olan ABŞ-dan gəlib.
Bununla belə, dəyişkən LNG bazarından asılılıq yeni risklər yaradır. İdxal edilən LNG-nin dəyəri Rusiyadan gələn boru kəməri qazından xeyli yüksəkdir ki, bu da qiymətlərin bahalaşmasına səbəb olacaq. Bundan əlavə, Avropa məhdud tədarük üçün Asiya ilə rəqabət aparmalı olacaq, xüsusən də Çində tələb bərpa olunub.
“Avropada struktur olaraq yüksək enerji qiymətləri geniş, ucuz və təmiz enerji mənbələrinə çıxışı olan ABŞ və Çin kimi rəqiblərə qarşı regionun rəqabət qabiliyyətini təhdid edir”, - Eurasia Group məsləhətçi şirkətinin baş məsləhətçisi Amund Vik xəbərdarlıq edir.
Bundan əlavə, kütləvi qaz infrastrukturunun tətbiqi Aİ-nin 2015-ci il Paris Sazişi öhdəliklərinə və 2050-ci ilə qədər karbon neytrallığı hədəfinə nail olmaq istiqamətində irəliləyişini ləngidə bilər.
“Biz elə bir vəziyyətdəyik ki, Avropada çox sayda qazla işləyən elektrik stansiyalarının gələcəyi ilə bağlı heç bir aydınlıq yoxdur",- "Beyond Fossil Fuels"in mütəxəssisi Alexandru Mustea deyir.
Avropa liderləri 2026-cı ildən sonra ABŞ və Qətərdən LNG tədarükü artana qədər Aİ enerji bazarında islahatlara və bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafına ümid edərək, enerji təhlükəsizliyini iqlim ambisiyaları ilə balanslaşdırmağa çalışırlar.
S.ELAY
XQ
