Niger Fransa ilə hərbi müqaviləni ləğv edib

post-img

Nigerdə hakimiyyəti ələ keçirən hərbiçilər Fransa ilə hərbi razılaşmaları pisləyib. Nigerin Fransa, eləcə də ABŞ, Nigeriya və Toqondakı səfirlərinin səlahiyyətlərindən məhrum edildiyini bildirib.

Hadisələrin bu fonunda Nige­rin hərbi yolla devrilən Prezidenti Məhəmməd Bazum ABŞ və bey­nəlxalq ictimaiyyətdən kömək istəyib. O, ünvanladığı müraciətində girovda olduğunu və köməyə ehtiyacının ya­randığını söyləyib. “Vaşinqton Post” qəzetində dərc olunan məqalədə M.Bazum ABŞ və beynəlxalq ictimaiyyə­ti Nigerin konstitusiyasının bərpasına yardım etməyə çağırıb. Demokratik yolla ölkə rəhbəri seçildiyini deyən M.Bazum xatırladıb ki, bu, Mərkəzi və Qərbi Afrikada son 3 ildə 7-ci hakimiy­yət çevrilişidir. O, hərbi çevrilişin real­laşacağı təqdirdə bunun Niger, region və bütün dünya üçün dağıdıcı nəticəsi olacağını bildirib. Devrilmiş prezident hakimiyyətə qarşı bir qrup hərbçinin çevrilişinin heç bir əsasının olmadığını vurğulayıb. 

Məhəmməd Bazumun sözlərinə görə, bütün mərkəzi Sahel regionu “Vaqner” qrupu vasitəsilə Rusiyanın təsiri altına düşə bilər. Bu isə Qərbin maraqlarına ziddir. Əgər Niger Rusi­yanın orbitinə düşərsə, o zaman dün­yada atom enerjisi sahəsində Mosk­vadan asılılıq artacaq. Bundan əlavə, Qazaxıstan və Özbəkistan dünyanın əsas uran istehsalçıları sırasındadır. Onların payına dünyanın hasil olunan ehtiyatlarının təxminən yarısı düşür. Bu rəqəmə Rusiya və Nigeri də əlavə etsək, o zaman bu dörd ölkədə hasil olunan uranın payı 60 faizə qədər ar­tacaq. Qərb isə istənilən halda buna imkan verməyəcək. 

M.Bazum hazırda paytaxt Niamey­dəki Prezident sarayındadır. 

Nigerdə baş tutan hərbi çevrilişdə isə ən çox zərər çəkən ölkə Fransa­dır. Artıq hərbi rejim Fransa ilə hərbi müqaviləni ləğv edib. Həmin müqa­viləyə əsasən, Fransa hərbçiləri ter­rorçu qruplara qarşı mübarizədə Niger hakimiyyətinə yardım edirdi. Bundan başqa, bu ölkədə “France 24” teleka­nalı və RFI radiostansiyasının yayımı da dayandırılıb. Bu barədə RFI radio­su məlumat yayıb. Sözügedən KİV bu məsələdə son çevrilişdə iştirak edən­ləri günahlandırıb. Məlumatda deyilir. “Nigerdəki çevrilişdən bir həftə sonra, yerdəki bir neçə mənbənin məlumatına görə, ölkədə RFI və “France 24” proq­ramlarının yayımı kəsilib”.

Nigerdən gələn başqa bir məlumat isə Məhəmməd Bazum hakimiyyətdən kənarlaşdırıldıqdan sonra ölkə ərazi­sində tətbiq edilən komendant saatının ləğvidir. 

Xatırladaq ki, iyulun 26-da Nigerdə hərbçilər qiyam qaldıraraq Prezident Məhəmməd Bazumu vəzifədən kənar­laşdırıb. Hərbi çevrilişin rəhbəri gene­ral Abdurahman Çiani özünü Nigerin yeni lideri elan edərək bütün idarəçilik səlahiyyətlərini əlinə alıb.

ABŞ, Fransa, Aİ, Afrika İttifaqı, ECOWAS hərbi çevrilişi pisləsə də, Mali və Burkina Faso hərbçiləri dəstək­ləyir. Bu iki ölkə Nigerə istənilən xarici hərbi müdaxilənin onlara qarşı mühari­bə kimi qəbul olunacağı barədə xəbər­darlıq edib.

P. ƏFƏNDİ, “Xalq qəzeti”

Dünya