Səhiyyə sistemində ictimaiyyətlə və pasiyentlərlə düzgün kommunikasiya qurmaq tibb müəssisələrinin uğurunun əsas şərtidir. Xüsusilə də tibbi xidmətlərə ehtiyac duyan insanların etibarını qazanmaq, narahatlıqlarına cavab vermək və onları maarifləndirmək üçün kommunikasiya yalnız texniki bir fəaliyyət deyil – PR (ictimaiyyətlə əlaqələr) vasitəsilə həyata keçirilən strateji və etik bir missiyadır.
1. İctimaiyyətlə əlaqələrin əsasları
Tibb müəssisələri üçün bu, yalnız reklam və tanıtım deyil, həm də:
* Cəmiyyətin maarifləndirilməsi
* Etimadın qurulması və qorunması
* Açıq və şəffaf məlumatın təmin edilməsi
* Böhran zamanı məlumatların peşəkar çatdırılmasıdeməkdir.
PR prosesinin əsas mərhələləri:
1. Araşdırma – auditoriyanın ehtiyac və gözləntilərini öyrənmək
2. Planlaşdırma – məqsədyönlü və ölçülə bilən PR strategiyası hazırlamaq
3. İcra – mesajların uyğun kanallarla auditoriyaya çatdırılması
4. Qiymətləndirmə – təsirin ölçülməsi və davamlı təkmilləşdirmə
Bu mərhələlər tibb sahəsində pasiyentlərin ehtiyaclarına uyğun kommunikasiya strategiyalarının formalaşdırılması üçün əsas təməl rolunu oynayır.
2. Rəqəmsal dövrün qaydaları:
yeni yanaşma
PR artıq yalnız mətbuatla münasibət qurmaq deyil – rəsmi veb saytlar, bloqlar, sosial media və e-poçt vasitəsilə birbaşa auditoriya ilə əlaqə qurmaq imkanıdır.
A. Məzmun mərkəzli kommunikasiya
Pasiyentlər reklam deyil, problemlərinə cavab verən faydalı və dürüst informasiya axtarırlar. Məsələn:
* “Yüksək təzyiq zamanı nə etməli?”
* “Uşaqlarda qarın ağrısının səbəbləri”
* “Cərrahiyyə öncəsi nələrə diqqət etməli?”
Bu suallara həkimlər tərəfindən hazırlanan məqalə və videolarla cavab verən müəssisə, həm informasiya verir, həm də etibarlı mənbə kimi yadda qalır.
B. İki tərəfli ünsiyyət və sosial media
Facebook, Instagram və digər platformalarda izləyicilərlə interaktiv dialoq qurmaq, suallara vaxtında cavab vermək və real hekayələri paylaşmaq – etibarın qurulmasında əvəzsizdir.
C. Ənənəvi və rəqəmsal kanalların sinxron istifadəsi
PR strategiyasında həm ənənəvi (televiziya, radio, qəzet), həm də rəqəmsal (sosial media, blog, SEO) kanallar birlikdə işləməlidir. Bu, mesajın həm geniş, həm də hədəfli auditoriyalara çatdırılmasını təmin edir.
3. Tibb müəssisələri üçün kommunikasiya strategiyasının elementləri
Əldə olunan biliklər əsasında tibb müəssisələri üçün etkili pasiyent və ictimaiyyətlə əlaqə modeli aşağıdakı şəkildə qurula bilər:
Əsas Element Tətbiqi
- Hədəf auditoriyanın təhlili Yaş qrupu, informasiya davranışı, ehtiyac və gözləntilər araşdırılır
- Kontent strategiyası Maarifləndirici yazılar, real hekayələr, qısa videolar
- Multikanallı kommunikasiya Veb sayt + sosial media + TV + çap materialları
- Emosional bağ qurmaq Xidmət alanların real hekayələrini paylaşmaq
- İnteraktivlik Şərhlərə cavab, canlı yayınlar, sual-cavab bölmələri
- Şəffaflıq və cavabdehlik Mübahisəli mövzularda açıq informasiya vermək
- Etik yanaşma Məlumatın doğruluğu və pasiyent hüquqlarına hörmət
Tibb sahəsində PR – sadəcə tanıtım yox, etimad quruculuğudur
Müasir dövrdə səhiyyə sahəsində fəaliyyət göstərən klinikalar, xəstəxanalar və həkimlər üçün ictimaiyyətlə əlaqələr (PR)yalnız tanıtım vasitəsi deyil – bu, etibarın qurulması və qorunması üçün strateji bir alətə çevrilmişdir. Pasiyentlərin seçim etdiyi tibbi müəssisə yalnız texniki imkanlarına və reklam gücünə görə deyil, onların hiss etdiyi etimad və güvənsayəsində fərqlənir. Bu baxımdan PR fəaliyyəti səhiyyədə fərqli və daha həssas yanaşma tələb edir.
1. Etibar
Səhiyyə sahəsində etibar qazanmaq, digər sahələrə nisbətən daha çətindir. Çünki burada insan həyatı və sağlamlığı kimi ən dəyərli mövzular ön plandadır. Pasiyentlər həkim və tibb müəssisəsinə yalnız xidmətə görə deyil, empatiya, şəffaflıq və dürüst kommunikasiya səbəbilə üz tutur. Məhz buna görə tibb sahəsində PR, məlumatın dürüst və anlaşılır formada ötürülməsi, etibarlı imicin yaradılması və qorunması üçün çalışır.
2. PR-ın funksiyası
PR fəaliyyətləri yalnız xidmətlərin tanıtımı və təşviqi ilə məhdudlaşmır. Əksinə, bu fəaliyyətlərə pasiyentlərlə qarşılıqlı münasibətin qurulması, cəmiyyətin maarifləndirilməsi, böhranların düzgün idarə olunması, sosial məsuliyyət təşəbbüslərinin təşkili, və media ilə şəffaf əlaqələrin yaradılması da daxildir
3. Rəqəmsal dövrdə PR – şəffaflıq və ünsiyyətin gücü
İnternet və sosial medianın geniş yayılması ilə pasiyentlər tibb müəssisələri ilə birbaşa əlaqəyə girə, suallarını verə, rəy bildirə və təcrübələrini paylaşa bilirlər. Ənənəvi reklamın yerini sosial media və məzmun əsaslı kommunikasiya alıb. Bu da tibbi PR-ı daha şəffaf və insan yönümlü olmağa məcbur edir. Klinikalar yalnız reklam etməklə yox, məlumatlandırıcı, faydalı və interaktiv məzmunlarla cəmiyyətlə davamlı əlaqədə olmalıdır.
4. Brend olmaq – etibarlı imicə sahib olmaqdır
Səhiyyə müəssisəsinin “brendə çevrilməsi” yalnız loqo və vizual kimliklə mümkün deyil. Gerçək brendlər verdiyi vədləri yerinə yetirən, pasiyent məmnuniyyətini əsas tutan və sosial fayda yaradan müəssisələrdir. Bu baxımdan PR fəaliyyəti strateji planlama, keyfiyyətli kontent hazırlığı, media ilə müntəzəm əməkdaşlıq və daxili kommunikasiyanın gücləndirilməsi ilə güclü imicin formalaşmasına dəstək verir.
5. Davamlı və dürüst PR – uzunmüddətli etibarın açarıdır
Etimad bir gündə qazanılmır – bu, zaman, təcrübə və davamlı düzgün kommunikasiya tələb edir. Səhiyyə sahəsində PR komandalarının və ya PR mütəxəssislərinin əsas məqsədi uzunmüddətli və qarşılıqlı faydalı münasibətlərin qurulmasıdır. Bu isə yalnız etik davranışlara, şəffaf informasiyaya və pasiyentə hörmətə əsaslanankommunikasiya ilə mümkündür.
Tibb sahəsində PR – reklamdan daha artıq bir anlayışdır. Bu sahədə PR, etibarın qurulması, qorunması və möhkəmləndirilməsi üçün strateji bir vasitədir. Hər bir səhiyyə müəssisəsi bu həssas və güclü aləti düzgün istifadə etməklə, yalnız tanınmaqla kifayətlənməz – etibarlı, nüfuzlu və cəmiyyətə faydalı bir brendə çevrilər.
Dilarə Zamanova,
Mərkəzi Gömrük Hospitalının PR mütəxəssisi
