Tehranın molla rejiminin öz vətəndaşına qarşı tətbiq etdiyi despotik idarəetmə üsulunun sonda öz başında çatlayacağı qaçılmazdır.

Ötən ilin sentyabrında Tehranda əx­laq polisinin gənc qızı döyərək öldürmə­si, onsuz da fars-molla rejimindən narazı kütlənin səbir kasasını daşdırdı. Küçələrə axışan xalqın antidemokratik üsuli-idarəni dəyişmək, ifrat şəriət qanunlarını aradan qaldırmaq tələbinin qarşısına hakimiyyət top-tüfənglə çıxdı. Bundan daha da qeyz­lənən etirazçılar radikal addımlar atmağa, siyasi şüarlar səsləndirməyə başladılar. Kütləvi etirazlara zor tətbiqi ilə son qoy­mağa ümidli olan hökumət geniş həbslərə və edamlara qərar verdi. 

İranın daxilində son 8 ayda cərəyan edən ictimai-siyasi hadisələrin qısa xro­nikası həm də onu göstərir ki, mövcud rejimə qarşı etiraz aksiyasına əhalinin ən müxtəlif təbəqələri qoşulmaqdadır. Son günlər Urmiyada orta məktəb müəllimlə­ri sosial durumları, maaş azlığı ilə bağlı mitinqlər keçirirlər. Onların rejimə qarşı çıxışlarının görüntüləri sosial şəbəkələrdə də yayımlanıb. 

Başqa bir xəbərdə deyilir ki, Təbrizdə müəllimlər Təhsil Nazirliyinin yerli idarəsi­nin qarşısına toplaşaraq əmək haqlarının artırılmasını, qanunla nəzərdə tutulan im­tiyaz və hüquqlarının yerinə yetirilməsini tələb ediblər. Onlar binanın qarşısına “Bu bina müəllimlərin əmək haqqını ödəmək üçün satılır” bannerini asıblar.

İranın bütün əyalət və şəhərlərini bürümüş etiraz aksiyalarına əhalinin, demək olar ki, bütün təbəqələri qoşulub. Fars-molla rejimi isə xalqın səsinə qulaq asmaq, problemləri aradan qaldırmaq əvəzinə, insanlara divan tutmağın miqya­sını genişləndirir. Dəqiqləşdirilməmiş mə­lumata görə, aksiyalar dövründə 200-dən çox etirazçı edam olunub, 500-dən çoxu isə zindanlara atılıb.

Əslində, son etirazlar İran hakimiyyə­tinin əsl simasını bir daha göstərdi. Molla rejimi 44 il əvvəl olduğu kimi, yenə insan­ları məhkəməsiz cəzalandırır, heç bir mə­suliyyət daşımadan dar ağacından asır. Bu ölkədə vətəndaşın hakimiyyət üçün heç bir dəyəri yoxdur. Bütün səviyyələr­də məmurlar dinc insanlarla quldurcasına davranırlar. İlkin məlumata görə, hərbi po­lis qüvvələri aksiyalar zamanı 68 yeniyet­məni küçələrdə və zindanlarda öldürüb. 

Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, molla rejimi idarəetmə üsulunda müəy­yən islahat apararaq azad, demokratik mühit yaratmaq barədə qətiyyən düşün­mür. Ölkənin hakim rejiminin yürütdüyü zorakı siyasət, nəhayət, ölkədəki bütün xalqların, cəmiyyətin əksər təbəqələrinin ciddi narazılığı, özbaşınalıqlara davamlı müqaviməti ilə üzləşib. Bu, tarixdən ha­mıya bəlli olan aşkar inqilabi vəziyyət deməkdir. 

Əgər belə davam edərsə, vəziyyə­tin getdikcə daha da gərginləşəcəyi və vətəndaş etirazlarının ümumölkə itaətsiz­liyi həddinə çatması gözləniləndir.

İ.HƏSƏNQALA,
“Xalq qəzeti”