Bu, dövlətin özəl sektora qayğı və diqqətindən xəbər verir

Azərbaycanda kiçik və orta biznesin (KOB) – sahibkarlığın tərəqqisi son illərdə sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının ən prioritet istiqamətlərdən biri kimi daim diqqətdə saxlanılıb, özəl bölmənin fəaliyyəti dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. 

Məhz bunun nəticəsidir ki, cari ilin ilk yarısında sahibkarlar tərəfindən KOB evlərinə daha çox biznes fəaliyyəti üçün lazım olan sənədlər, vergi, gömrük məsələləri, eləcə də kommunal xidmətlər üçün müraciət olunub və bu istiqamətlər­də 208 min 194 xidmət göstərilib. Bu xid­mətlərin 158 minə yaxını “Bakı KOB evi”­nin, 41 mindən çoxu “Yevlax KOB evi”nin, 9 mindən çoxu isə “Xaçmaz KOB evi”nin payına düşüb.

KOB evlərində sahibkarlara göstə­rilmiş xidmətlərin 189 mindən çoxu dövlət qurumları (“G2B”), 20 minə yaxı­nı isə biznes qurumları (“B2B”) tərəfin­dən təqdim edilib. KOB evlərinə daha çox yükdaşımaları həyata keçirmək üçün icazə blankı, fərqlənmə nişanı, mənşə sertifikatı, açıq məkanda rek­lam yerləşdirilməsinə icazə, fiziki şəx­sin vergi uçotuna alınması, gömrük, kommunal və bank xidmətlərindən is­tifadə üçün müraciət olunub. Sahibkar­ların KOB evlərində göstərilən xidmət­lərdən məmnunluq səviyyəsi 100 faizə yaxınlaşıb. 

Yeri gəlmişkən, KOB evlərinin xid­mət səviyyəsi daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Buna bariz nümunə olaraq sözügedən mərkəzlərdən istifadə edən sahibkarların artıq ora gəlmədən on­layn növbə götürə bilirlər. Belə ki, iş adamları “Android” (“GooglePlay”) və “İOS” (“AppStore”) əməliyyat sistem­ləri ilə çalışan mobil qurğularına “KOB növbə” tətbiqini yükləməlidir. Bundan sonra sahibkar şəxsiyyət vəsiqəsinin seriya nömrəsini və FİN kodunu daxil etməklə qeydiyyatdan keçə və şəxsi kabinetini yarada bilər. Beləliklə, sahi­bkarlar “KOB növbə” tətbiqi vasitəsilə KOB evlərinə gəlmədən növbə götürə və mərkəzə daha yaxın ərazidə olduq­da növbəsini aktivləşdirə bilərlər.

Qeyd edək ki, KOB evləri Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) strukturuna daxil olmaqla sa­hibkarlara “G2B” və “B2B” xidmətlərin göstərildiyi vahid məkandır. Hazırda Bakı, Xaçmaz və Yevlax şəhərlərində olmaqla üç KOB evi fəaliyyət göstərir. 

Yeri gəlmişkən, son illərdə KO­BİA-nın beynəlxalq əlaqələrinin ge­nişlənməsinə də xüsusi önəm verilib. Bu ilin mart ayında adıçəkilən qurum BMT-nin Qlobal Sazişinə qoşulub. KO­BİA-nın məlumatına əsasən, agentlik BMT-nin Qlobal Sazişinin iştirakçısı olaraq strategiya və fəaliyyətini Da­yanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin müva­fiq prinsiplərinə uyğunlaşdırmaqda, KOB-ların inkişafına və yeni sahib­karlıq subyektlərinin yaradılmasına dəstək göstərməklə qlobal davamlı inkişaf strategiyasına öz töhfəsini ver­məkdə davam edəcək. 

KOBİA hazırda 2024-cü ilin ölkə­mizdə “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” elan olunmasını və BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyası­nın Tərəflər Konfransının 29-cu sessi­yasının (COP29) Azərbaycanda keçi­riləcəyini nəzərə alaraq fəaliyyətində və KOB-larla iş prosesində ətraf mühit məsələlərinə, “yaşıl iqtisadiyyat”ın təb­liğinə diqqəti daha da artırıb. 

KOBİA-dan bildirildiyinə görə, KOB sektorunda “yaşıl siyasət” və strategi­yaların geniş tətbiqi üçün kifayət qədər geniş potensial mövcuddur. Bu poten­sialın reallaşdırılması üçün bir sıra ça­ğırışlar da var. Asiya İnkişaf Bankının ekspertləri ilə birgə aparılan təhlilin nə­ticələrinə əsasən, bu çağırışları 3 əsas istiqamət üzrə qruplaşdırmaq olar. Bu, ilk növbədə, siyasət, qayda, strategiya və fəaliyyətlərdə “yaşıl iqlim” məsələlə­rinin daha geniş şəkildə əks olunması, eləcə də həmin məsələlər arasında daha sistemli sinergiyanın yaradılması­na ehtiyacdır. İkinci qrup məsələ, KOB sektoru üzrə maraqlı tərəflərin institu­sional potensialının məhdud olmasıdır. Nəhayət, sonuncu istiqamət, “yaşıl re­surs”lara, məsələn, maliyyə, investi­siya, texnologiyalar, məlumat və bilik resurslarına çıxış imkanının lazımi sə­viyyədə olmamasıdır.

Hazırda mövcud dəstək infrastruk­turu və mexanizmləri vasitəsilə KOB subyektlərinin “yaşıl iqtisadiyyat”da rolunun artırılması və “yaşıl keçid”in təbliği istiqamətində işlər görülür. Bilik, məlumat və məsləhət xidmətləri ger­çəkləşdirən KOB inkişafı mərkəzləri, “yaşıl innovasiya”ları təşviq edən star­tap sertifikatı, “yaşıl təşəbbüs”lərinin maliyyələşdirilməsinə töhfə verən qrant proqramı, dövlət və özəl sektor xidmət­lərinə çıxışı asanlaşdıran KOB evləri, regionlarda əlaqələndirmə funksiyası­nı yerinə yetirən KOB dostu şəbəkəsi və s. “yaşıl gündəliy”in dəstəklənməsi üçün önəmli vasitələrdir. 

Qeyd edək ki, BMT-nin Qlobal Sazişi 160-dan çox ölkədə 20 mindən artıq biznes və qeyri-biznes tərəfdaş­larını bir araya gətirir. Təşkilatın üzv­lərinin əsas məqsədi öz strategiya və fəaliyyətlərini insan haqları, işçi hüquq­ları, ətraf mühitin qorunması ilə bağlı beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş prinsiplərə, eləcə də “Dayanıqlı inkişaf üzrə 2030 Gündəliyi”nə uyğunlaşdır­maqdır.

Onu da qeyd edək ki, son illərdə KOB sektorunun sürətli inkişafını ger­çəkləşdirmək məqsədilə bir sıra mühüm tədbirlər həyata keçirilib. “Dövlət-özəl tərəfdaşlığı haqqında” Qanunun qəbu­lu ilə iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələri­nin davamlı inkişafı stimullaşdırılıb, bu sahədə təklif və təşəbbüslərin vacib və konstruktivliyinə xüsusi diqqət yetirilib. 

Prezident İlham Əliyevin müxtəlif vaxtlarda KOB evilərinin açılışında iş­tirak etməsi də dövlətimizin başçısının respublikada kiçik və orta sahibkarlığın inkişafına göstərdiyi qayğı və diqqət­dən xəbər verir. Ümumiyyətlə, KOB ev­ləri sahibkarlara dövlət və biznes xid­mətlərinin mərkəzləşdirilmiş qaydada təqdim edildiyi vahid məkandır. Burada xidmətlər operativlik, şəffaflıq, nəzakət­lilik və rahatlıq prinsipləri əsasında hə­yata keçirilir. Biznes xidmətlərinin bir məkanda toplanması, vaxta və xərc­lərə qənaət, operativlik KOB evlərinin əsas üstünlükləridir.

Azərbaycanın davamlı iqtisadi in­kişafının reallaşdırılmasında sahibkar­lığın, xüsusilə kiçik və orta biznesin rolunun artırılması dövlət başçısının rəhbərliyi ilə həyata keçirilən sosial-iq­tisadi siyasətin prioritet istiqamətlərin­dəndir. Respublikamızda özəl sektorun inkişafı sahəsində reallaşdırılan sis­temli tədbirlərin davamı olaraq dövlə­timizin başçısının 2017-ci il 28 dekabr tarixli fərmanı ilə İqtisadiyyat Nazirliyi­nin tabeliyində Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin yaradılması da bu­nun bariz ifadəsidir.

Xatırladaq ki, hazırda Azərbaycan­da fəaliyyət göstərən sahibkarlıq su­byektlərinin 99,6 faizini kiçik və orta biznes subyektləri təşkil edir. Həmin qurumların innovativ inkişafının dəstək­lənməsi strateji fəaliyyət gündəliyinin əsas elementlərindən biridir. Mikro, ki­çik və orta sahibkarlıq müasir iqtisadiy­yatların əsas sütunu və hərəkətverici qüvvəsi hesab olunur. Bu baxımdan, kiçik və orta biznes subyektlərinin fəa­liyyətinin şaxələndirilməsi və innovasi­ya səviyyəsi bütövlükdə ölkənin inkişaf göstəricisidir.