Yaxın gələcəkdə Azərbaycandan Avropaya ilkin mərhələdə 4 qiqavat həcmində “yaşıl enerji” ixracı nəzərdə tutulur. Bu fikri Azərbaycanın energetika nazirinin müavini Kamal Abbasov Beynəlxalq Enerji Forumunun ev sahibliyi ilə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Ər-Riyad şəhərində keçirilmiş “Enerjiyə baxış üzrə 14-cü Beynəlxalq Enerji Agentliyi – Beynəlxalq Enerji Forumu – Neft İxrac Edən Ölkələr Təşkilatı Simpoziumu”nda çıxışı zamanı bildirib.
Azərbaycanın dünyanın prioritet elan etdiyi “yaşıl keçid” platformasına töhfə verməsi üçün bərpaolunan enerji potensialı kifayət qədərdir. Belə ki, təsdiqlənmiş proqnozlara görə, ölkəmizin quru ərazisində 37 qiqavatlıq külək və günəş enerjisi, Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda isə 157 qiqavatlıq külək enerjisi imkanları mövcuddur. Bütövlükdə isə, ölkəmizin bərpaolunan enerji sahəsində potensialı 200 qiqavata yaxın qiymətləndirilir. Dünya Bankının bir qolu olan Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası da Azərbaycanın Xəzər dənizində yüksək bərpaolunan enerji potensialına malik olduğunu təsdiqləyib.
Məlum olduğu kimi, son illər Xəzər regionu Avropanın enerji keçidinin əsas mərkəzlərindən birinə çevrilib. Ölkə Prezidenti İlham Əliyev yanvarın 10-da yerli televiziya kanallarına verdiyi müsahibəsində bildirmişdi ki, biz istəyirik öz vəsaitimizi bu sahəyə ayıraq ki, həm ölkəmizdə, necə deyərlər, “yaşıl enerji” inkişaf etsin, həm də dünyaya töhfə verək. Azərbaycan isə bütün dünyanın karbon emissiyalarının azaldılması üçün səfərbər olduğu müasir dövrdə zəngin enerji potensialından səmərəli istifadə etməklə bağlı lazımi işlər görür. Ötən illərdə bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlərin nəticəsidir ki, hazırda ölkəmizin ümumi enerji istehsalında “yaşıl enerji”nin payı, təqribən, 20 faiz təşkil edir.
Göründüyü kimi, Azərbaycan yaxın gələcəkdə özünün enerji ixracında bərpaolunan enerjinin payını kəskin artırmağı hədəfləyib. Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyev yerli televiziya kanallarının nümayəndələrinə verdiyi müsahibəsində bu vacib məqama toxunaraq bildirmişdi ki, “yaşıl enerji”yə gəldikdə, yenə də burada Azərbaycan öz rolunu oynayacaq. “Yaşıl enerji” dəhlizinin, o cümlədən Qara dənizin dibi ilə çəkiləcək kabelin də Azərbaycanın resurslarına hesablandığını diqqətə çatdıran dövlət başçısının sözlərinə görə, “yaşıl enerji”ni ixrac etməklə ölkəmizin önəminin daha da artacağını Avropa Komissiyasında da yaxşı anlayırlar. Təsadüfi deyil ki, bu il martın 1-də Bakıda keçiriləcək Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 2-ci iclasının gedişində bərpaolunan enerji sahəsində əməkdaşlığın mövcud vəziyyəti, eləcə də perspektiv imkanlar geniş müzakirə olunacaq.
Yeri gəlmişkən, Avropa İttifaqının energetika məsələləri üzrə komissarı Kadri Simson martın 1-də Bakıda keçiriləcək Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 10-cu toplantısı ilə bağlı müsahibəsində hazırda təmsil etdiyi qurumun Gürcüstan və Rumıniya arasında Qara dənizin dibi ilə ikitərəfli xəttin çəkilməsi təşəbbüsünü böyük maraqla izlədiyini diqqətə çatdırıb. Texniki-iqtisadi əsaslandırmanın hazırlığının davam etdiyini bildirən xanım Simson, həmçinin deyib ki, bu layihə artıq Avropanın elektrik enerjisi ötürmə sisteminin operatorlar şəbəkəsinin inkişafı üzrə onillik plana daxildir. Onun sözlərinə görə, Qara dənizin dibi ilə çəkiləcək kabel xətti Avropa İttifaqının “Qlobal qapı” strategiyasına flaqman layihə kimi daxil edilib.
Enerji komissarı bunun sahə üzrə ilk mühüm layihə olduğunu və “yaşıl enerji” tədarükünün, o cümlədən bərpaolunan enerji mənbələrindən mümkün hidrogen ticarəti imkanı üzrə daha geniş dəhlizin nəzərdə tutulduğunu qeyd edib. “Getdikcə daha çox ölkənin bu təşəbbüsə qoşulmaqda maraqlı olduğunu bildirməsi faktını müsbət qarşılayır və onları “yaşıl enerji” dəhlizinn yaradılmasının iqtisadi əsasını yaxşılaşdırmağa və bununla təşəbbüsdən qarşılıqlı faydanı artırmağa çağırırıq”, - deyə Kadri Simson əlavə edib.
Energetika nazirinin müavini K.Abbasov Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Ər-Riyad şəhərində keçirilmiş “Enerjiyə baxış üzrə 14-cü Beynəlxalq Enerji Agentliyi – Beynəlxalq Enerji Forumu – Neft İxrac Edən Ölkələr Təşkilatı Simpoziumu”nda çıxışı zamanı ölkəmizin enerji sektorunda həm ənənəvi, həm də bərpaolunan enerji mənbələri baxımından əldə etdiyi nailiyyətlərdən ətraflı bəhs edib. O, qeyd oedib ki, Azərbaycan COP28 çərçivəsində “yaşıl enerji” və enerji səmərəliliyi ilə bağlı təşəbbüslərə qoşulub və bərpaolunan enerjinin ölkənin elektrik enerjisi üzrə ümumi qoyuluş gücündə payının 2027-ci ilədək hazırkı 20 faizdən 33 faizə yüksəldilməsini planlaşdırır.
Nazir müavini, həmçinin deyib ki, Azərbaycanın “yaşıl hidrogen” sahəsinə marağı ifadə edilib və vurğulanıb ki, aşağı karbonlu enerjiyə artan tələbatı ödəmək üçün hidrogenin bərpaolunan enerji mənbələri hesabına istehsalı və ixracı potensialı araşdırılır.
Qeyd edək ki, simpoziumda “Enerji təhlükəsizliyi, texnologiya və davamlılıq – Ssenarilər və bazarlar”, “Əsas dünyagörüşü və müqayisəli təhlil nəticələri”, “Enerji təhlükəsizliyində ticarət və investisiya, Bazar sabitliyi və əlverişli giriş” və “Ortaq məqsədlərə çatmaq üçün siyasət və enerji bazarı təşviqləri” adlı 4 sessiya üzrə müzakirələr aparılıb.
Mirbağır YAQUBZADƏ
XQ
