Yurdumuzun yeni yazı, təbiətin xoş avazı

Ağappaq qar altından  sapsarı novruzgülü çiçəyi, kol dibindən gömgöy  bənövşə boy göstərir. Gün vurduqca sinəsindən buğ qalxan ana torpağın qırışığı açılır. Ağaclar tumurcuq tutur, çöllər, düzlər ilməilmə, naxış-naxış  yaşıl don geyir.  Qaranquş təzəcə puçurlayan budağa qonub nəğmə oxuyur. 

Təbiət oyanır, təbiət canlanır. Hər səhər dan yerində Günəş qırmızı tonqal qalayır. Havalar isindikcə hər yerdən yazın ətri gəlir. Dağlarda buz bağlamış çaylar, şəlalər əriyərək sazlı-sözlü aşığa çevrilir,  qönçələr,  çiçəklər yavaş-yavaş açmağa başlayır. Dolan buludlardan səpilən yaz yağışları düz-dünyaya nur ələyir, göylər yeddi rəngli xalı toxuyur.  Hər yerdə yazın qədəmləri  duyulur. Bir də boşqablarda  cücərdilən qırmızı qurşaqlı səməni!

Bütün ağaclardan əvvəl çiçək açan zoğal və badam, bütün quşlardan əvvəl gələn qaranquş  baharın müjdəçisi hesab olunduğu kimi, balaca boşqablarda, nəlbəkilərdə cücərdilən yamyaşıl səməni də  o dərəcədə yazın gəlişindən soraq verən əlamət sayılır.

Səməninin yazın rəmzi seçilməsi tamamilə təbiidir. Səməni oyanış, təzəlik, dirilik rəmzidir.  Harda yaşıllıq varsa, orda təzəlik, oyanış,  dirilik var. Dirilik olan yerdə isə həyat var. Ana təbiətdə hər rəngin öz  yeri, öz mənası var. Lakin yaşıl rəng hər yerdə  oyanış və təzəlik, paklıq və duruluq əlaməti hesab olunur. Necə ki, ana təbiət öz qüdrətli fırçası ilə düz-dünyanı ala-yaşıla, ipəyə-tülə bürüyür, o cürə də insana qaynarlıq və gənclik həvəsi gətirir.  Bahar damarımızdakı qanın qaynamağı, könlümüzdəki duyğuların canlanmasıdır. 

Yaşıl meşə, yaşıl çəmən,  yaşıl düz... İnsan oğlu nədən bezsə də, təbiətin yazda açdığı bu yaşıl sərgini seyr etməkdən yorulmur. Əbəs yerə deyil ki, İslam peyğəmbəri göz nurunu qorumaq üçün  yaşıl rəngə çox baxmağı məsləhət görərdi. Natural təbabətdə təzə cücərdilən buğda dənələrini yemək cavanlıq və təravət mənbəyi  olduğu söylənilir. Xüsusi qaydada hazırlanan səməni də tibbi cəhətdən  əhəmiyyətli hesab edilir.

Desək ki, yazda təbiət yaşıl bir nəğmə oxuyur, yəqin ki, heç bir mübaliğəyə yol vermərik. Dağların, çöllərin-düzlərin, çayların, bulaqların oxuduğu bu nəğmənin bəstəçisi də, ifaçısı da, dinləyicisi də təbiət özüdür. Bu nəğmənin bir parçası da  hər il yazağzı boşqablarda göyərdilib evin ən  görkəmli yerinə qoyulan səmənidir. Səməni bahar, həyat, gözəllik deməkdir. Əbəs yerə qız-gəlinlər göyərtdikləri səmənini oxşaya-oxşaya  oxumurlar ki:

Səməni, saxla məni

İldə cücərdərəm səni...

Süleyman QARADAĞLI