1922-ci il noyabrın 6-da səhər arxeoloq Hovard Karter həmkarı və rəhbəri Lord Karnarvona belə bir məzmunda teleqram göndərmişdi: “Nəhayət, Vadidə heyrətamiz bir kəşf edildi: bütöv möhürləri olan heyrətamiz bir məzar, siz gələnə qədər bağlandı. Təbrik edirəm”.

Tapıntı çox təəccüblü idi, çünki gözlənilmirdi: 1922-ci ilin payızına qədər arxeoloqlar Krallar Vadisində yeni bir arxeoloji tapmaq ümidlərini artıq itirmişdilər. Axtarışlara ayrılan vəsait tükənmək üzrə idi və onlar yeni ilin əvvəlində axtarışı başa çatdırıb ərazini tərk etməyi planlaşdırırdılar.

Yalnız XX sülalənin inşaatçılarının daxmaları olan kiçik bir torpaq sahəsi təmizlənməmiş qalmışdı. Daxmalar, əlbəttə ki, hansısa naməlum qəbri göstərə bilərdi, amma ümid az idi. Karter işçilərə daxmaları sökməyi əmr edir və özü də ertəsi axşam qazıntı yerinə gəlir. Və dərhal başa düşür ki, inanılmaz kəşfin astanasındadırlar.

Dağıdılmış daxmaların altında kəskin şəkildə aşağıya doğru uzanan bir pilləkən tapılmışdı. Yəni bu, yalnız bir məzar deyildi, XVIII sülalənin məzarı idi-sonrakı sülalələrin inşaatçıları daha incə pilləkənlər hazırlamışdılar. 

Ancaq arxeoloqlar üçün ən xoşbəxt mənzərə yuxarıdakı fotoşəkildə gördüyünüz idi: 3000 min il əvvəl hazırlanmış bütöv möhürlər. Bütöv möhürlər məzarın talan edilmədiyini və elm adamlarının arxeologiyanın ən böyük kəşfinin astanasında (və sözün əsl mənasında) dayandığını ifadə edirdi.

S.ELAY

XQ