Kremldən Azərbaycanın bədxahlarına tərs şapalaq

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin qonşu Rusiya Federasiyasına işgüzar səfərinin müddəti qısa olsa da, həm ölkələrarası münasibətlərin daha da inkişaf etdirilməsi, həm regional məsələlərin həllinə töhfə verilməsi, həm də beynəlxalq miqyaslı problemlərin müzakirəsi baxımından son dərəcə böyük əhəmiyyət kəsb edir. İnanırıq ki, bu səfər həm keçmiş Qarabağ münaqişəsinin tamamilə gündəlikdən çıxarılmasına zəmin yarada bilər, həm də Azərbaycanın sonuncu hədəfinə çatmasını – Zəngəzur dəhlizinin reallığa çevrilməsini yaxınlaşdırar. 

Ancaq burada başqa məqamlar da var ki, səfər haqqında söz açarkən onları yada salmamaq mümkün deyil. Birinci, Azərbaycan Prezidenti rusi­yalı həmkarı ilə görüşdə xatırlatdı ki, ölkələrimiz arasındakı indiki yüksək səviyyəli münasibətlərin təməlində ulu öndər Heydər Əliyevlə Vladimir Puti­nin qarşılıqlı inamı və bir-birinə etimadı dayanır. Biz jurnalistlər o illərdə – Vla­dimir Putinin 2001-ci ildə Bakıya səfə­ri barədə yazarkən deyirdik ki, Kremlin bu addımı – Heydər Əliyevin dəvətini cavabsız qoymaması Rusiyanın di­gər siyasətçilərinə dərs oldu. Belə deməyə haqqımız da var idi. Çünki Rusiyanın Putindən əvvəlki rəhbərləri işğalçı Ermənistana milyard dollarlıq (o illər üçün həmin rəqəm olduqca bö­yük məbləğ idi) silah-sursat hədiyyə etmişdilər. Vladimir Putin isə dəfələrlə deyib ki, Dağlıq Qarabağ Azərbayca­nın tərkib hissəsidir.

İkinci, Vladimir Putin Azərbay­can Prezidenti ilə görüşdə 2001-ci il­dən də çox-çox irəli gedərək xatırlatdı ki, BAM-ın tikintisinə başlanmasının yarıməsrlik yubileyi münasibətilə Azər­baycan Prezidenti İlham Heydər oğlu Əliyevi şəxsən təbrik etməkdən çox məmnunam: “Onun atası, – bunu bütün BAM inşaatçıları yaxşı bilir, – Heydər Əlirza oğlu BAM-ın tarixində müstəsna, böyük rol oynayıb. Heydər Əlirza oğlu SSRİ Nazirlər Soveti Sədrinin birinci müavini vəzifəsində Baykal –Amur Ma­gistralının tikintisinə rəhbərlik edir və bu çətin layihənin həyata keçirilməsi üçün əlindən gələni əsirgəmirdi. Bu işdə ona böyük bilik və təcrübə, idarəçilik isteda­dı, ən mürəkkəb problemləri həll etmək bacarığı və əlbəttə ki, xüsusi şəxsi key­fiyyətlər, ilk növbədə, çalışdığı insanla­ra qayğıkeş, hörmətli münasibət kömək etdi və o, bu nəhəng problemləri həll edə bildi”. 

Bu məqamda xatırladaq ki, keç­miş SSRİ-dən Rusiyanın ucqarlarında məhz Moskvaya miras qalan iki nəhəng iqtisadi layihə – daha doğrusu, mənbə var ki, onların birinin – Baykal– Amur Magistralının ərsəyə gəlməsində Azər­baycan xalqının böyük oğlu Heydər Əliyevin, digərinin – Tümen neftinin tapılaraq çıxarılmasında Fərman Sal­manovun xüsusi xidmətləri olmuşdur. Bu iki faktı Rusiyada hamı ehtiramla xatırlayır və həmin iki şəxsin adı daim uca tutulur. 

Avropanın ən görkəmli siyasətçilə­rindən olmuş Uinston Çörçill deyibmiş ki, bəzən ölkələrarası münasibətlərdə hansısa fərdin nümunəsi bütöv siyasə­tin nəticəsindən səmərəli olur. Ötən il Rusiyada Ulu öndərin 100 illiyi ilə bağ­lı genişmiqyaslı və mötəbər tədbirlərin keçirilməsi də məhz həmin fərdi nü­munəyə göstərilən etimadın təzahürü idi. 

Xüsusilə vurğulamaq istədiyimiz üçüncü məqam isə prezidentlər Vla­dimir Putinlə İlham Əliyev arasındakı şəxsi dostluq münasibətlərinin daim qorunub saxlanılmasıdır. Biz bu mü­nasibətləri Rusiya sülhməramlı kon­tingentinin Azərbaycandan çıxarılması zamanı da gördük – iki ölkə liderinin qarşılıqlı anlaşma və qərarı region­da çox böyük əks-səda vermişdi – 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin sonunda imzalanmış üçtərəfli bəyana­tın müddəalarına Moskva və Bakının böyük hörmətlə yanaşması zamanı da, sonrakı proseslərdəki qarşılıqlı hörmət və yüksək siyasi mədəniyyətin nümayiş etdirilməsi prosesində də. 

Heç kəsin yadından çıxmayıb. 2022-ci il fevralın 22-də Moskvada Azərbay­can Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Rusiya Federasiyasının Prezi­denti Vladimir Putin tərəfindən “Azərbay­can Respublikası ilə Rusiya Federasiya­sı arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannamə” imzalanmışdı. O zaman özünü ekspert adlandıran bəzi qaragüruhçular vay-şivən qaldırırdılar ki, bu sənəd Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir. O zaman “Xalq qəzeti”nin siyasi-analitik qrunun əməkdaşlarından biri bədxahlarımıza adıçəkilən sənə­din 18-ci bəndini xatırlatmışdı. Orada deyilirdi: “18. Rusiya Federasiyası və Azərbaycan Respublikası beynəlxalq terrorçuluq, ekstremizm və separatçı­lıq təhdidlərinə, transmilli mütəşəkkil cinayətkarlığa, silahların, narkotik va­sitələrin və onların prekursorlarının qa­nunsuz dövriyyəsinə, insan alveri və informasiya-kommunikasiya texnologi­yaları sahəsində cinayətlərə, eləcə də digər yeni təhlükəsizlik çağırışlarına qar­şı mübarizədə və onların neytrallaşdırıl­masında səylərini birləşdirirlər. Bu kon­tekstdə tərəflər məlumat mübadilə edir və qeyd edilən hüquqazidd fəaliyyətlərin maliyyələşdirilməsi mənbələrinin müəy­yən edilməsi və qarşısının alınmasında sıx qarşılıqlı fəaliyyət göstərirlər”.

O vaxtkı qaragüruhçulardan bu gün soruşuram: Azərbaycanın son iki ildə həyata keçirdiyi qətiyyətli addımların hansını göstərə bilərsiniz ki, bəyan­namənin 18-ci bəndində öz əksini tap­mamış olsun? Danışanda bir az ədalətli olmağınız yetər ki, xalqın gözündən düşməyəsiniz. O vaxt anlamamısınız­sa, indi – ortada real nəticələr olanda anlayın ki, bütün uğurlarımızın əsas təməllərindən biri də Azərbaycanın xarici siyasətinin çoxistiqamətli olması, qonşu dövlətlərlə münasibətlərdə eti­barlılıq, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığa xidmət edən addımların atılmasıdır. 

Yuxarıda qeyd etdik ki, dövlət baş­çımızın bu səfəri çərçivəsində şahidi olduğumuz faktlar bədxahlarımıza en­dirilən tərs şapalaq kimi qiymətləndi­rilə bilər. Bu şapalaqdan Fransa başda olmaqla Avropadakı anti-Azərbaycan qüvvələrə də pay düşür, ABŞ-ın döv­lət siyasətinə təsir göstərməyə çalışan ermənipərəst qüvvələrə də, regiondakı və ölkəmizdəki qaraqəlbli insanlara da. 

Ekspertlərin fikrincə, bu səfərin hələ Qərbdə özünə yer eləməmiş Ru­siya ilə əməkdaşlığı kortəbii şəkildə pozmuş Ermənistanın Moskva əley­hinə təbliğatlar aparması fonunda re­allaşdırılmasının da xüsusi əhəmiyyəti var. Çünki Qərbdə hamı Azərbaycanın dostluq və tərəfdaşlıqda sədaqətli oldu­ğunu daha yaxşı gördü. Ağ evdə ina­nırlar ki, Azərbaycan Kremllə olan tarixi münasibətlərinə sədaqət nümayiş et­dirirsə, deməli, gələcəkdə ABŞ-la olan dostluqdan da imtina etməyəcək. Qərb ölkələrində hamıya gün kimi aydındır ki, bəzi Qərb dövlətlərinin qeyri-dost mü­nasibətlərinə baxmayaraq, ümumilikdə rəsmi Bakının Qərblə də münasibətləri normaldır. Bu da ağıllı, məntiqli siyasə­tin tərkib hissəsidir. Azərbaycan bütün tərəfdaşlar, xüsusilə də qonşu ölkələrlə qarşılıqlı hörmətə əsaslanan münasi­bətləri inkişaf etdirir. 

Bəs Ermənistan neylədi? Ordan–burdan yığışıb gəlmiş hay qəbilələrinə Cənubi Qafqazda dövlət yaratmaq imkanı vermiş və yüz illər boyu onları himayə etmiş Rusiyaya təpik atdı, nan­korluq etdi, xəyanət törətdi. Bəs Qərb bunları görmədi? Gördü, görür və bun­dan sonra daha yaxşı görəcək. 

İttifaq QAÇAYEV